งานวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้ 315
แต่ส�ำหรับผู้ศึกษาค้นคว้ าที่เป็นคนรุ่ นหลังโดยเฉพาะนักวิชาการ ครู อาจารย์
และนักศึกษาระดับบั ณฑิตศึกษาได้พยายามใช้ แนวคิ ดทฤษฎีมาเป็ นสิ่ งชี้น�ำ
การศึกษาจึงมีมุมมองใหม่ เป็นการค้นหาความหมายใหม่ ไม่ได้มองรากเหง้าดั้งเดิม
แบบตายตัวเสมอไป เห็นว่าศิลปวัฒนธรรมมีการปรั บปรนและเปลี่ยนแปลงได้โดย
เฉพาะความสัมพันธ์กับการด�ำรงชีวิตในระบบนิเวศและสภาพแวดล้อมทางสังคม
และวัฒนธรรม การพัฒนาเปลี่ยนแปลงของผู้ศึกษารุ่นหลัง จึงเป็นการปล่อยวาง
ความรู้เก่ าบางอย่าง ยอมรั บความรู้ความคิ ดใหม่ ด้ วยการผสมผสานความรู้อื่น
จากภายนอกเข้ามาแต่ก็ยังเป็นไปในวงจ�ำกัด
ผู้สนใจศิลปวัฒนธรรมภาคใต้ส่วนใหญ่ เป็ นผู้มีพื้นฐานการศึกษาที่เรี ยนรู้มา
ทางภาษาไทยหรือไม่ก็ประวัติศาสตร์ มิได้ศึกษามาทางศาสตร์อื่นๆ ที่เกี่ ยวข้อง
โดยตรง เช่น มานุษยวิทยา สังคมวิทยา เป็นต้น วิธีการศึกษาจึงไม่สามารถบูรณาการ
หรือเชื่อมโยงความคิดกับพฤติกรรมอื่นได้ ไม่พยายามศึกษาความแตกต่างทาง
ความคิด มีลักษณะเป็นท้องถิ่ นนิยมสูง เนื่ องจากมองวัฒนธรรมในความหมาย
เก่า แต่ก็มีงานศึกษาค้นคว้าหลายชิ้นที่พยายามก้าวให้พ้นลักษณะดังกล่าว ด้วย
การวิพากษ์โดยอาศัยกระแสการพัฒนาจากภายนอก ศาสตราจารย์สุธิวงศ์ พงศ์
ไพบูลย์ เป็นผู้สนใจศึกษารุ่นแรกๆ ที่มุ่งศึกษาเกี่ยวกับวัฒนธรรมท้องถิ่นซึ่งสืบทอด
ด้านภาษา ศิลปะการแสดง ประเพณี พิธีกรรม ความเชื่อ ฯลฯ โดยเน้ นที่การ
วิเคราะห์เอกลักษณ์วัฒนธรรมภูมิปัญญาท้องถิ่นภาคใต้ ว่าเป็นการผสมผสานอย่าง
ซับซ้อนจากวัฒนธรรมราษฎร์ (วั ฒนธรรมท้องถิ่ น) และวัฒนธรรมหลวงตกผลึก
เป็นวัฒนธรรมภาคใต้มายาวนาน และเน้นให้ เห็นว่างานศิ ลปวั ฒนธรรมภาคใต้
เป็นรากเหง้าเชิงอุดมคติ และจิตวิญญาณที่ถ่ายทอดผ่านศรัทธา ความเชื่อ เป็น
ระบบคิดและแบบแผนการด�ำเนินชีวิตที่เป็นพลังทางสังคมอันเป็นลักษณะเฉพาะ
ของชาวภาคใต้ นอกจากนั้นผลงานของท่านผู้นี้ยังมองว่างานศิลปวั ฒนธรรมภาค
ใต้เป็นการผสมผสานคติความเชื่อที่เป็นฐานคิดในชีวิตประจ�ำวันอย่างหลากหลาย
ทั้งที่เกี่ยวกับศาสนาพุทธ ศาสนาพราหมณ์ และคติท้องถิ่นด้วยการหลอมรวมเข้า
เป็นค่านิยม และส� ำนึกเชิ งอุดมการณ์ในระดับครอบครัว เครือญาติ เพื่ออยู่ร่วมกัน