งานวิจัยวัฒนธรรมภาคเหนือ 9
บทที่ 1 บทนำ�
อานันท์ กาญจนพันธุ์
บทความต่ างๆ ในหนังสือเล่มนี้ ได้จ�ำกัดขอบเขตการศึกษางานวิจัยทาง
วัฒนธรรมในภาคเหนื อเอาไว้เพียงงานวิจัยที่เริ่มต้นตั้งแต่ทศวรรษที่ 2530 เป็นต้น
มาเท่านั้น ทั้งๆ ที่จริงแล้วงานศึ กษาด้านวัฒนธรรมได้เริ่มมาก่อนหน้านั้นนานมาก
จึงควรย้อนกลับไปพิจารณางานส�ำคัญๆ เหล่านั้นบางส่วน เพื่อจะได้เข้าใจแนวทาง
และความเชื่อมโยงกับการวิจัยในช่วงหลังจากนั้นมากขึ้น เท่าที่จะย้อนกลับไปได้มี
หลักฐานชัดเจนว่า งานศึกษาวิจัยทางวัฒนธรรมเริ่มปรากฏขึ้นอย่างเป็ นทางการ
ครั้งแรกตั้งแต่ปี พ.ศ. 2482 จากผลงานวิจัยของหม่อมเจ้า สนิท รังสิต ซึ่งได้พิมพ์
ไว้เป็นบทความภาษาเยอรมันร่วมกับนักวิชาการชาวเยอรมันเกี่ยวกับลักษณะของ
วัฒนธรรมหินตั้งของชาวลัวะในจังหวัดแม่ฮ่องสอน (Steinmann and Sanidh Rangsit
1939) ทั้งนี้ หม่อมเจ้า สนิท รังสิตนับเป็นคนไทยคนแรกที่ศึกษาวิ ชามานุษยวิทยา
อย่างเป็นทางการในมหาวิทยาลัยในประเทศเยอรมั น ก่อนหน้านักวิชาการตะวันตก
ชื่อ Peter Kunstadter กว่า 2 ทศวรรษ เนื่องจากเขาเพิ่ งจะเข้ามาศึกษาวัฒนธรรม
ของชาวลัวะในช่วงทศวรรษที่ 2500 และได้พิมพ์เรื่องราวเกี่ ยวข้องกับชีวิตวัฒนธรรม
ของชาวลัวะเรื่อง “Living with Thailand’s gentle Lua” ลงในนิตยสาร National
Geographic Magazine ในปี 2509 (Kunstadter 1966)