Page 292 - 089 รุกข มรดกของแผ่นดิน

288

ต้นพะยูง

ชื่อสามัญ Black Wood, Rose Wood
ชื่อวิทยาศาสตร์ Dalbergia cochinchinensis Pierra
ชื่อวงศ์ FABACEAE
ชื่อเรียกอื่น พยุง กระยูง กะยง (เขมร สุรินทร์), ขะยุง (อุบลรำชธำนี),
แดงจีน (กบินทร์บุรี ปรำจีนบุรี)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

เป็นไม้ยืนต้นขนำดกลำงถึงขนำดใหญ่ ผลัดใบช่วงสั้น ๆ มีเรือนยอดเป็นรูป
ทรงกลมหรือรูปไข่ทึบ เปลือกต้นเรียบเป็นสีเทำ ส่วนเปลือกด้ำนในเป็นสีน�้ำตำลแกมสีเหลือง
เนื้อไม้เป็นสีแดงอมม่วง เนื้อละเอียด มีควำมแข็งแรงทนทำน สำมำรถขึ้นได้ในดิน
ทุกชนิด ทนแล้งได้ดี ต้นพะยูงเป็นพันธุ์ไม้ที่มีถิ่นก�ำเนิดในประเทศเมียนมำ ลำว กัมพูชำ
และเวียดนำม ต�ำรับยำพื้นบ้ำนอีสำนจะใช้เปลือกต้นหรือแก่นพะยูง น�ำมำผสมกับแก่น
สนสำมใบ แก่นขี้เหล็ก และแก่นแสมสำร ใช้ต้มกับน�้ำดื่มเป็นยำแก้มะเร็ง รำกใช้กิน
เป็นยำรักษำอำกำรไข้พิษเซื่องซึม เปลือกน�ำมำต้มเอำแต่น�้ำ ใช้เป็นยำอมรักษำโรคปำก
เปื่อย ปำกแตกระแหง ยำงสดใช้เป็นยำทำปำก รักษำโรคปำกเปื่อย และทำแก้เท้ำเปื่อย

Ton Payung

Common name Black Wood, Rose Wood
Scientific name Dalbergia cochinchinensis Pierra
Family name FABACEAE
Other names Payung, Krayung, Krayong (Khmer-Surin), Kayung
(Ubon Ratchathani), Daengjeen (Kabinburi, Prachinburi)

Botanical characteristics
It is a medium-to-large perennial tree. It sheds the leaves for
a short period. The top grows in a round or oval bushy shape. The bark
is smooth and gray. The inner bark is yellowish brown. The wood is
reddish-purple with fine texture. It is durable. The tree can grow in all types
of soil conditions and can tolerate drought well. Payung tree originated in
Myanmar, Laos, Cambodia, and Vietnam. Based on Isan traditional
medicine, the boiled mixture of the bark or the heartwood of Payung,
kesiya pine, cassia, and cassia garrettiana craib can relieve cancer.
The root is consumed to treat a fever. The water from boiled bark can
treat dry mouth. Fresh resin is used as an oral medication and relieve
inflammatory feet.

288