Page 232 - 089 รุกข มรดกของแผ่นดิน
P. 232
228
ต้นขานาง
ชื่อสามัญ Burma lancewood, Moulmein lancewood
ชื่อวิทยาศาสตร์ Homalium tomentosum (Vent.) Benth.
ชื่อวงศ์ SALICACEAE
ชื่อเรียกอื่น ขำงนำง คะนำง (ภำคกลำง), ค่ำนำงโคด (ระยอง), ช้ำงเผือกหลวง (เชียงใหม่),
แซพลู (กะเหรี่ยง-กำญจนบุรี), ปะหง่ำง (รำชบุรี), เปลือย (กำญจนบุรี),
เปื่อยคะนำง เอื้อยนำง (อุตรดิตถ์), เปื่อยค่ำงให้ (ล�ำปำง), ลิงง้อ (นครรำชสีมำ)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบสูง ๑๕ - ๓๐ เมตร ล�ำต้นเปลำตรง เปลือกต้นสีขำวนวล เรือนยอด เป็นพุ่มทึบ
กิ่งอ่อนมีขนสีน�้ำตำลนุ่ม ใบเป็นใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปไข่ กว้ำง ๕ - ๑๓ เซนติเมตร ยำว ๑๐ - ๒๐ เซนติเมตร
ขอบใบหยักคล้ำยฟันเลื่อย ออกดอกเป็นช่อตำมง่ำมใบและปลำยกิ่ง ดอกขนำดเล็ก สีเหลืองอ่อน ออกดอก
ช่วงเดือนธันวำคม - มกรำคม ผลแก่ช่วงเดือนมีนำคม - พฤษภำคม ผลเล็ก มีฐำนดอกขยำยคล้ำยปีกติด
ที่ขั้วผล สรรพคุณ รำกของขำนำงเมื่อน�ำไปต้มกับน�้ำ แล้วกรองน�้ำน�ำไปดื่มจะเป็นยำฝำดสมำน
Ton Kha Nang
Common name Burma lancewood, Moulmein lancewood
Scientific name Homalium tomentosum (Vent.) Benth.
Family name SALICACEAE
Other names Khang Nang, Kha Nang (Central Thailand), Kha Nang Khod (Rayong),
Changpuek Luang (Chiang Mai), Sae Plu (Karen-Kanchanaburi),
Pa-Ngang (Ratchaburi), Pluey (Kanchanaburi), Puey Kanang,
Eueynang (Uttaradit), Puey Kanghai (Lampang),
Ling Ngor (Nakhon Ratchasima)
Botanical characteristics
It is a deciduous tree with the height of 15 - 30 meters. It has straight trunk with white bark. The top grows in dense bushy shape. The young
branch has soft brown hair. The tree has single leaves arranged in alternate pattern. The leaf is ovate with 5 - 13 centimeters wide and 10 - 20 centimeters
long. The leaf margin is dentate. The flowers grow in inflorescences at the leaf axils and at the ends of the branches. The flower is small and light
yellow. The flowering time is during December - January. The fruit bearing time is in March - May. The fruit is small and has a wing-shaped base
attached to its stem. The water from boiled root is filtered and drunk as an astringent.
228
