Page 194 - 089 รุกข มรดกของแผ่นดิน

190

ต้นชิงชัน

ชื่อสามัญ Blackwood, Rosewood
ชื่อวิทยาศาสตร์ Dalbergia oliveri Gamble ex Prain
ชื่อวงศ์ FABACEAE (LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE)
ชื่อเรียกอื่น กระซิบ (สุรำษฎร์ธำนี), ก�ำพี้ต้น (เพชรบูรณ์), เก็ด เก็ดด�ำเก็ดแดง (เชียงใหม่), ดู่ลำย (ล�ำปำง),
ดู่สะแดน (ภำคเหนือ), ประดู่ชิงชัน (ภำคกลำง), ประดู่สับ (สุรำษฎร์ธำนี), พะยูงแกลบ (สระบุรี),
พะยูงแดง (พิษณุโลก), พะยูงหิน (เพชรบูรณ์), ยูน (จันทบุรี), หมำกพลูตั๊กแตน (ภำคใต้)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

เป็นไม้ขนำดกลำงถึงขนำดใหญ่ ผลัดใบ สูงถึง ๒๕ เมตร เปลือกหนำ สีน�้ำตำลเทำ กระเทำะล่อน เป็นแผ่นขนำดเล็ก
เปลือกในสีเหลือง ยอดและใบอ่อนออกสีแดง เกลี้ยงหรือมีขนเพียงเบำบำง ใบ เป็นช่อ มีใบประกอบย่อย ๑๑ - ๑๗ ใบ
มีลักษณะยำวรี รูปขอบขนำนแกมรูปหอก ฐำนใบมนกลม ปลำยใบมนทู่และหยักเว้ำเล็กน้อย ทำงด้ำนท้องใบจะมีสีจำงกว่ำ
ด้ำนหลังใบ ดอก สีขำวอมม่วง ออกเป็นช่อดอกเชิง ประกอบตำมปลำยกิ่ง ดอกจะเกิดพร้อมกับกำรผลิตใบใหม่
เกสรตัวผู้แยกเป็น ๒ กลุ่ม ๆ ละ ๕ อัน ฝัก มีลักษณะแบนแผ่เป็นปีกยำวรีหรือขอบรูปขนำน ผิวเรียบส่วนที่หุ้มเมล็ดหนำแข็ง
มีลักษณะเป็นกระเปำะกลมหรือแกนรีเล็กน้อย นูนเห็นได้ชัด ส่วนมำกมีเมล็ดเดียว มีลักษณะคล้ำยรูปไตสีน�้ำตำล สรรพคุณ
แก่นจะมีรสฝำดใช้บ�ำรุงเลือด เหมำะกับสตรีหลังคลอด เปลือกใช้ในกำรสมำนแผล รักษำแผลเรื้อรัง

Ton Ching Chan

Common name Blackwood, Rosewood
Scientific name Dalbergia oliveri Gamble ex Prain
Family name FABACEAE (LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE)
Other names Krasip (Surat Thani), Kampee Ton (Phetchabun),
Ked, Ked Dam Ked Daeng (Chiang Mai), Du Lai (Lampang), Du Sadaen (Northern Thailand), Pradu Ching Chan (Central Thailand),
Pradu Sup (Surat Thani), Payung Klaeb (Saraburi), Payung Daeng (Phitsanulok), Payung Hin (Phetchabun), Yun (Chantaburi),
Mak Plu Takkataen (Southern Thailand)

Botanical characteristics

It is a medium-to-large deciduous tree which can reach 25 meters tall. It has thick grayish brown barks cracking into small sheets. The
inner bark is yellow. The young shoot and the leaf are reddish with or without slight hair. The leaves grow in bunches with 11 - 17 leaflets. The leaf
is in an ovate and lanceolate shape. The leaf base is obtuse. The tip leaf is obtuse and emarginate. The flowers are white and purple growing in
compound inflorescences at the ends of the branches. The flowers grow when new leaves are produced. The pollens consist of two groups. Each
group contains five pollens. The pod is flat, spreading like a long wing with smooth surface. The seed coat is thick and hard with ovate shape. The
tree normally has a single seed which looks like a brown kidney. The heartwood is bitter and is used to nourish the blood suitable for postpartum
women. The bark is used to relieve wounds and for chronic wound healing.

190