คำ�นำ�
หนังสือชุดนี้มีอยู่ด้วยกัน 4 เล่ม เกิดจากความพยายามปรับปรุงผลงานวิจัย
ใน “โครงการประเมินและสังเคราะห์สถานภาพองค์ความรู้ การวิจัยวัฒนธรรมใน
ประเทศไทย” ที่ได้รับการสนับสนุนจากส�ำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ
(สวช.) หรือ กรมส่งเสริมวั ฒนธรรมในปัจจุ บัน ภายใต้ความรับผิดชอบของ
คณะอนุกรรมการวิจัยวัฒนธรรม ที่มี ศ.ดร.อานันท์ กาญจนพันธุ์ เป็นประธาน
เพื่อประมวลรวบรวมและศึกษาวิ เคราะห์งานวิจัยทางวัฒนธรรมที่ผลิตขึ้นมาในช่ วง
ระหว่าง พ.ศ.2537-2547
จากความพยายามดั งกล่าว คณะผู้วิจัยได้ช่วยกันปรับปรุงและเขียนผลงาน
วิจัยขึ้นมาใหม่ ในลักษณะเป็นบทความ ตามประเด็นหลัก 4 ประเด็น ที่ได้มาจาก
การแยกแยะออกมาศึกษาวิจัยในโครงการดังกล่าว เพื่อชี้ให้เห็นถึงความสัมพันธ์
เชื่อมโยงกันอย่างซับซ้อน ประกอบด้วย
1. พลังความคิดและภูมิปัญญา
2. ศิลปและวัฒนธรรม
3. ความหลากหลายทางชาติพันธุ์
4. วัฒนธรรมกับการพัฒนา
ในการด� ำเนินงานวิจัยของโครงการนี้ ได้แบ่งกลุ่มศึ กษาแยกออกมาเป็น
ภูมิภาค รวม 4 ภาคคื อ ภาคกลาง ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉี ยงเหนือ และ
ภาคใต้ ซึ่งท�ำให้ การจัดพิมพ์ครั้งนี้ต้องแยกหนังสือออกเป็ น 4 เล่มตามรายภาค
ด้วยเช่นเดียวกัน