ทําเนียบคณะนักแสดงพื้นบาน
Directory of folk ensemble
๑๙๒
ศิลปะการแตงหนา: บทบาทบนใบหนางิ้ว
แตอดีตกาลการแตงหนาในการแสดงงิ้วไมใชเรื่องสําคัญอะไร เนื่องจากผูแสดงสมัยกอนใชหนากากหนังที่วาดลวดลาย
สีสันตาง ๆ สวมใบหนาขณะแสดง แตตอมาภายหลังผูแสดงเลิกใชหนากากแลวเปลี่ยนมาเปนใชการแตงหนาแทน เนื่องจาก
การแตงหนาชวยใหผูแสดงสามารถเลือกลวดลายตาง ๆ ไดอยางเหมาะสมและเหมือนจริงมากที่สุด และสีสันตาง ๆ ที่นํามา
แตงหนานักแสดงยังสามารถบงบอกถึงบุคลิก ลักษณะนิสัยของตัวละครเหลานั้นไดดวย
เชน สีแดงเปนสัญลักษณของผูกลาหาญ ซื่อตรง สีมวงเปนสัญลักษณของความสงบเงียบขรึม สีทองและสีเงิน
เปนสัญลักษณของเทวดา พระเจา สีเขียวแกมเทาเปนสัญลักษณของภูตผีปศาจ เปนตน ซึ่งการแตงหนางิ้วปจจุบันมีเพียง
ไมกี่รูปแบบ ดังนี้
๑. การแตงหนาของตัวละครชาย แบงได ๓ รูปแบบ คือ
๑) การแตงหนาขาวธรรมดา
หมายถึง การแตงหนาแบบเรียบ ๆ ไมมีการเสริมแตงสีสันอะไรมากมาย เชน
การแตงหนาของพระเอก เปนตน
๒) การแตงหนาแบบตัวหนาลาย
การแตงหนาในรูปแบบนี้ ผูแสดงจะตองใชความพิถีพิถันอยางมากในการ
วาดลวดลาย ใชสีเขียนกันอยางมีศิลปะ
๓) การแตงหนาแพตัวตลก
มักจะเนนที่สีขาว ซึ่งจะแตงหนาแบบธรรมดา แลวทาสีขาวตรงจมูกหรือรอบ ๆ
เบาตาทั้งสอง
๒. การแตงหนาของตัวละครฝายหญิง แบงได ๒ รูปแบบ คือ
๑) การแตงหนาขาวธรรมดา
โดยมีการทาแปง เขียนคิ้ว ทาลิปสติกสีตาง ๆ ใหดูสวยงามเทานั้น สวนใหญ
นักแสดงหญิงจะแตงแบบนี้โดยเฉพาะนางเอกและนางรอง
๒) การแตงหนาแบบตัวตลกหญิง
จะมีลักษณะคลายคลึงกับตัวตลกชาย คือมักจะทาสีขาวตรงดั้งจมูก เพื่อให
ดูตลก หากเปนตัวละครที่แสดงบทเปนตัวอิจฉาก็มักจะแตมไฝไวที่คางดานใดดานหนึ่ง
เรื่องการแตงผมของตัวละครนั้น ตัวละครฝายชายจะมีการแตงผม ๒ แบบ คือ การแตงผมแบบใสหมวกยศ และ
การแตงผมแบบใสหมวกสามัญ
สวนการตกแตงผมของตัวละครหญิงสามารถแบงได ๓ ลักษณะ คือ
แบบจูโถว
คือ แบบที่ตัวละครผมยาวขมวดไวดานหลังแลวประดับเพชรพลอยทั้งศีรษะ
แบบตาโถว
คือ แบบที่ตัวละครที่เปนหญิงสาวทําผมขางหนาเปนลอน ๆ แลวรวบปลายผมไวดานหลัง และ
ประดับเพชรพลอยไวที่ลอนผม
แบบเหมยเซียง
หรือสาวใช คือ การแตงผมของตัวละครที่รับบทเปนสาวใช จะมีลักษณะคลายแบบตาโถว
แตทําจุก หรือรวบผมไวดานขางแทน