Page 140 - 089 รุกข มรดกของแผ่นดิน
P. 140
136
ต้นขนุน
ชื่อสามัญ Jackfruit Tree
ชื่อวิทยาศาสตร์ Artocarpus heterophyllus Lam.
ชื่อวงศ์ MORACEAE
ชื่อเรียกอื่น ขนุนละมุด (ทั่วไป), ขะนู (จันทบุรี), ขะเนอ (เขมร), ซีคึย ปะหน่อย (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน), นะยวยซะ (กะเหรี่ยง-
กำญจนบุรี), นำกอ (มำเลเซีย-ปัตตำนี), เนน (ชำวบน-นครรำชสีมำ), มะหนุน (ภำคเหนือ), หมักหมี้ (ภำคอีสำน),
ลำงหมำกลำง (ฉำน-แม่ฮ่องสอน)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
เป็นไม้ยืนต้นขนำดใหญ่ สูง ๑๕ - ๓๐ เมตร ทรงพุ่มรูปทรงกระบอก มีน�้ำยำงสีขำวข้นคล้ำยน�้ำนมทุกส่วนของล�ำต้น ใบ ใบเรียงสลับ
ใบเดี่ยว รูปรี ขนำดกว้ำง ๕ - ๘ เซนติเมตร ยำว ๑๐ - ๑๕ เซนติเมตร โคนใบมนปลำยใบทู่ถึงแหลม เนื้อใบหนำมันเหมือนแผ่นหนัง
ผิวใบด้ำนบนสีเขียวเข้มเป็นมัน ดอกช่อแบบช่อเชิงลด ดอกแยกเพศอยู่บนต้นเดียวกัน ดอกเพศผู้เรียกว่ำ “ส่ำ” มักออกตำมปลำยกิ่ง
ดอกเพศเมียจะออกตำมกิ่งใหญ่และตำมล�ำต้น ยอดเกสร เพศเมียเป็นหนำมแหลม ผลมีขนำดใหญ่ ส่วนของเนื้อที่รับประทำนเจริญมำจำก
กลีบดอก ส่วนซังคือกลีบเลี้ยง สรรพคุณช่วยบ�ำรุงก�ำลัง ชูหัวใจให้สดชื่น บ�ำรุงโลหิต ขนุนหนังเป็นผลไม้ที่มีวิตำมินอีสูงติด ๑๐ อันดับแรก
ของผลไม้ และยังมีวิตำมินซีสูงช่วยต่อต้ำนอนุมูลอิสระ ป้องกันกำรเกิดโรคมะเร็ง แก้อำกำรกระหำยน�้ำ ใบขนุนใช้ต้มดื่มช่วยแก้อำกำร
ท้องเสียได้ เมล็ดช่วยแก้อำกำรปวดท้อง
Ton Kanun
Common name Jackfruit Tree
Scientific name Artocarpus heterophyllus Lam.
Family name MORACEAE
Other names Kanun Lamud (Common), Kanu (Chantaburi), Kaner (Khmer), Si-kuei, Pa Noi (Karen-Mae Hong Son),
Na Yuay Sa (Karen-Kanchanaburi), Na Kor (Malaysia-Pattani), Nen (Chaobon-Nakhon Ratchasima),
Manun (Northern Thailand), Muk-mee (Northeastern Thailand), Lang Mak Lang (Shan-Mae Hong Son)
Botanical characteristics
It is a large perennial tree with the height of 15 - 30 meters growing in cylindrical bushy shape. There is a thick white resin like milk in every
part of the trunk. It has single oval leaves arranged in alternate patterns with the width of 5 - 8 centimeters and the length 10 - 15 centimeters.
The leaf base is round, curved or pointed. The leaf is thick like leather sheet. The upper surface of the leaf is glossy dark green. The monoecious
flowers grow in spike. The male flower is called “Sa” and often grows at the end of the branch. The female flower grows on the big branch and
trunk. The pistil has pointed spike. The fruit is large. The edible pulp grows from pedals. The core grows from sepals. Kanun can nourish heart and
blood. It is one of the top 10 fruits containing high vitamin E. Kanun also contains high vitamin C that helps fight free radicals, prevent cancer, relieve
thirst. Boiled Kanun leaves relieve diarrhea. The seeds relieve stomach pain.
136
