ทําเนียบคณะนักแสดงพื้นบาน
Directory of folk ensemble
๑๑๗
ใครเปนสามีของเจา ทั้งๆ ที่ไมมีผูชายคนไหนเขามาในพระราชฐานนี้เลย พระองคทรงถามซํ้าแบบนี้หลายครั้งนางก็กราบทูลวา
นางมิไดมีชูสาวกับใครเลย เหตุที่ทรงพระครรภเพราะทรงเสวยเกษรดอกบัวในสระหนาพระราชวังเขาไป พระยาสายฟาฟาด
ไมทรงเชื่อและวามีอยางที่ไหนกินดอกบัวเขาไปทองขึ้นมาไดเรื่องไมสมจริง และคํากลาววาพระนางตางๆ นา ๆ เชนวา
ลูกกษัตริยไมรักศักดิ์ศรี ทําใหอัปยศขายหนา นางนวลทองสําลีก็ไดแตโศกเศรารํ่าไหทุกเวลา
ตอมาดวยเหตุที่เกิดขึ้นนี้พระยาสายฟาฟาดทรงสอบสวน โดยรับสั่งใหพวกสนมกับสาวใชทั้ง ๓๐ คน เขามาทีละคน
และถามวามีชายใดที่เขามาในเขตพระราชฐานนี้บางหรือไม นางสนมกราบทูลเปนเสียงเดียวกันวาไมมีผูชายใดเขามาเลย
และพระนางมิไดรักชอบกับใครและยืนยันวาพระนางไดเสวยดอกบัวเขาไป พระยาสายฟาฟาดก็ทรงพิโรธหนักขึ้นถึงกับ
ที่จะฆาพระธิดาสาวและนางสนม แตเนื่องจากนางเปนลูกในไสจึงมิไดทรงกระทําเชนนั้น เพียงแตสั่งใหอํามาตยทําแพ
และก็ลอย ใหจัดเตรียมอาหารใสแพใหเรียบรอย เมื่อถึงเวลาก็ลอยแพพระนางและสนมทั้ง ๓๐ คน ไปในทะเล ขณะที่
แพลอยไปนั้นลมไดพัดแพไปติดที่เกาะสีชังเปนอันวาพระนางและสาวใชรอดตายจากธรรมชาติ ดวยอํานาจบารมีของเด็กในทอง
ที่เกาะสีชัง เทวดาไดชุบ (เนรมิต) บรรณศาลาใหอยูอาศัยพวกสาวใชกับลูกฟกแฟงแตงกวากินกันไปตามเรื่องพอมีชีวิตอยูได
สวนนางทองสําลีครรภก็ยิ่งแกขึ้นทุกวัน (ในบทกาศครูจึงวาไววาเพื่อนๆ เขานับป นวลทองสําลีนับเดือน) พระนาง
และสนมอยูที่นั้นจน เด็กชายนอย อายุ ๑๐ ป ระยะ ๑๐ ป นั้น เด็กชายไดหัดรายรําโนราจากแม จนเปนที่ชํานาญดี
แตตอมาเด็กชายนอยก็ถามแมวาที่นี่ใมมีผูชายมีแตผูหญิง คนอื่นนอกจากนี้ไมมีแลว แตกอนแมเองเคยอยูที่ไหน
พระนางนวลทองสําลีก็เลาเรื่องกอนใหฟงแตตนจนจบ เด็กชายนอยก็อยากไปเมืองคุณตาจึงถามแมวาไปไดดวยวิธีใด
แมบอกวาเมื่อลูกอยากไปแมไมวา แตแมไมไปตลอดชีวิตนี้ ลูกจะไปก็เอาผาสีแดงผูกไมแลวปกเปนธงขึ้นเรือแลนผาน
เขาจะรับไปเมืองคุณตา เด็กชายนอยก็ทําตามและเรือก็รับไปเมืองคุณตา เมื่อไปถึงทาเรือก็ยังไกลกับพระราชวังมาก เด็กชายนอย
ก็ไดเที่ยวรําไปเรื่อยๆ เนื่องจากโนรา เปนของแปลกที่ไมเคยมีใครเห็นมากอน ประกอบดวยการรําที่ชดชอยนาดู คนจึงไดดู
กันมาก ยิ่งนานคนก็ไปดูมากขึ้นทุกที จนขาวลือไปถึงพระราชวัง พระยาสายฟาฟาด ทรงทราบก็เรียกประชาชนมาถามวา
โนราเปนอยางไรเปนคนหรือสัตว ดีมากเชียวหรือที่คนไปดูกันมาก และในที่สุดพระองคก็ทรงปลอมพระองคไปในกลุมชน
เพื่อไปทอดพระเนตรโนรา จากที่พระองคไดทอดพระเนตรนั้นพระองคสังเกตเห็นวา เด็กชายนอยมีหนาตาละมายคลายคลึง
กับพระธิดา ซึ่งลอยแพไป ๑๐ กวาปแลว จึงรับสั่งใหหา พระองคตรัสถามวาเปนลูกเตาเหลาใคร เด็กชายนอยตอบวา
แมชื่อนวลทองสําลี สวนพอนั้นไมทราบ แมเลาวาตั้งครรภเพราะกินดอกบัว พระองคจึงพาเด็กชายนอยและคณะโนราไปใน
พระราชวัง ตอนนั้นคนตางวิพากษวิจารณ กันตางๆ นาๆ วาตอไปจะไมไดดูโนราอีกแลวเพราะนายจับไปแลวพระยาสายฟาฟาด
ไมทรงฟงคําวิพากษวิจารณใดๆ ทั้งคงยังพาโนราไปพระราชวังทาเดียว ตอนนี้พระยาสายฟาฟาดทรงทราบแลววา
เด็กชายนอยคือหลานหรือพระราชนัดดา สวนเด็กชายนอยนั้นรูมาจากแมกอนแลว เปนอันวารูกันทั้งสองฝาย
เมื่อถึงพระราชวังพระยาสายฟาฟาดทรงถามวา แมเจา เดียวนี้อยูที่ไหน เด็กชายนอยก็กราบทูลวา อยูที่เกาะสีชัง
เมื่อพระองคทรงทราบเชนนั้นก็ทรงมีพระราชบัญชา ใหอํามาตยจัดเรือไปรับ เมื่ออํามาตยไปถึงและเชิญใหพระนาง
เสด็จกลับพระนครตามพระบัญชา พระนางสั่งอํามาตยวาชาตินี้จะไมขอไปเหยียบแผนดินของพระบิดาอีก และจะขอตาย
อยูที่นี่ พวกอํามาตยจึงจําตองกลับ เมื่อกลับมาถึงพระนครแลวก็กราบทูลเรื่องราวใหพระยาสายฟาฟาดทรงทราบ พระยา
สายฟาฟาดจึงจัดเรือใหไปรับอีกครั้ง และพรอมรับสั่งวาใหเชิญเสด็จถาไมกลับ พวกอํามาตยจงจับพระนางมัดลงเรือตอนนี้
การเลนโนราในสมัยหลังจึงมีการรําเรียกวาคลองหงส คือ รําเพื่อจับนางทองสําลีแลวพามาเฝาพระราชบิดา เมื่อเรือมาถึง
จะเขาปากนํ้าจะมีจระเขขึ้นลอยขวางปากนํ้าอยู จระเขสมัยกอนชุกชุมมาก ทุกนานนํ้าเปนที่เกรงกลัวของชาวเรือทั่วไป
พวกลูกเรือก็ทําพิธีแทงจระเขจนถึงแกความตายแลวเรือจึงเขาถึงปากนํ้าไดเมื่อนํานางนวลทองสําลีเขาเฝาสมเด็จพระราชบิดาแลว
พระบิดาไดทรงขอโทษเรื่องที่ไดกระทําไปในอดีตขอใหนางลืมเรื่องเกา ๆ เสียแลวยกโทษใหพระองคดวย จากนั้นไดมีการ