Page 256 - 089 รุกข มรดกของแผ่นดิน

252

ต้นเลียบ

ชื่อสามัญ Spotted fig, White fig
ชื่อวิทยาศาสตร์ Ficus subpisocarpa Gagnep. Subsp. Subpisocarpa
ชื่อวงศ์ MORACEAE
ชื่อเรียกอื่น ไกร (กรุงเทพฯ), ผักเลือด, เลียบ (ภำคกลำง), ผักฮี, ผักเฮือก, ผักเฮือด (ภำคเหนือ),
ผักเฮียด (ภำคอีสำน) ส่วนทำงเพชรบุรี เรียกว่ำ ผักไฮ,
ประจวบคีรีขันธ์ เรียกว่ำ ไทรเลียบ และนครรำชสีมำ เรียกว่ำ โพไทร

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ต้นเลียบจัดเป็นไม้ยืนต้นที่มีขนำดใหญ่ สูงประมำณ ๘ - ๑๕ เมตร บำงครั้งพบเป็นไม้อิงอำศัย เปลือกเรียบสีเทำปนน�้ำตำล ทุกส่วนที่มีชีวิตมีน�้ำยำงสีขำว ใบยำวเรียว
ผิวใบเรียบ ใบอ่อนมีสีน�้ำตำลแดงปนสีเขียวอ่อน ยอดอ่อนมีปลอกหุ้ม ดอกออกเป็นกระจุกบนช่อสั้น ๆ ตำมกิ่ง ผลอ่อนสีเขียว และเปลี่ยนเป็นสีชมพูแดงม่วง หรือด�ำ เมื่อแก่เต็มที่
ภำยในมีเมล็ดมำก มักเป็นอำหำรของนกผลจะเป็นหน่วย เกิดตำมกิ่ง รูปร่ำงกลมแป้น เรือนยอดเป็นพุ่มกลมหรือรูปร่ม แผ่นกว้ำง ปลูกเป็นไม้ให้ร่มเงำตำมริมถนน ยอดต้นเลียบ
สำมำรถรับประทำนเป็นผักได้ สรรพคุณ แพทย์พื้นบ้ำนไทยใช้เปลือกของต้นเลียบ มำสับเป็นชิ้นเล็ก ๆ ต้มดื่มแก้ปวดท้อง ท้องร่วง แต่แม่ลูกอ่อนที่มีอำกำรไอ ห้ำมกินผักเฮือด
เพรำะจะท�ำให้โรคก�ำเริบขึ้น ส่วนยำงไม้เลียบนั้นชำวบ้ำนมักน�ำมำใช้ดักนกหรือแมลง

Ton Liep

Common name Spotted fig, White fig
Scientific name Ficus subpisocarpa Gagnep. Subsp. Subpisocarpa
Family name MORACEAE
Other names Krai (Bangkok), Phak Luad, Liep (Central Thailand), Phak Hee, Phak Huak,
Phak Huad (Northern Thailand), Phak Hied (Northeastern Thailand)
It is called Phak Hai in Phetchaburi, Sai Liep in Prachuap Khiri Khan
and Pho Sai in Nakhon Ratchasima.

Botanical characteristics

Liep tree is a large perennial tree. Its height is about 8 - 15 meters. Sometimes, it is an epiphytic plant. The bark is smooth and grayish
brown. All living parts contain white resin. The leaf is long and thin. The leaf surface is smooth. Young leaf is reddish brown with light green. Young
shoot is wrapped. The flowers grow in inflorescences along the branches. The fruit is light green and turns reddish-purple pink or black when fully
mature. There are many seeds inside the fruit. The fruit is the food for birds. The fruit grows on the branch with a round shape. The top grows in a
round or broad umbrella shape. Liep trees are planted to give shades along roadsides. The shoot can be consumed as a vegetable. In Thai traditional
medicine, the bark is chopped into small pieces and boiled with water. This can relieve stomachache and diarrhea. Mothers with young children who
have a cough should not eat Phak Huad because they will get worse. Villagers often use the resin to trap birds or insects.

252