Page 252 - 089 รุกข มรดกของแผ่นดิน

248

ต้นมะกล�่าต้น

ชื่อสามัญ Bead tree, Coral tree, Red lucky seed, Red sandalwood
ชื่อวิทยาศาสตร์ Adenanthera pavonina L.
ชื่อวงศ์ FABACEAE (LEGUMINOSAE-MIMOSOIDEAE)
ชื่อเรียกอื่น มะแค้ก หมำกแค้ก (แม่ฮ่องสอน), มะหล่ำม (นครรำชสีมำ), บนซี (สตูล), ไพ (ปัตตำนี), มะแดง มะหัวแดง มะโหกแดง
(ภำคเหนือ), มะกล�่ำตำช้ำง (ทั่วไป), หมำกแค้ก มะแค้ก (เงี้ยว-แม่ฮ่องสอน), มะแค้กตำหนู (คนเมือง), กัวตีมเบล้ (ม้ง),
ซอรี่เหมำะ (กะเหรี่ยงแดง), กล่องเคร็ด (ขมุ), ลิไพ, ไพเงินก�่ำ

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

เป็นไม้ยืนต้นผลัดใบระยะสั้น ขนำดกลำงถึงขนำดใหญ่ มีควำมสูงของต้นได้ถึง ๒๐ เมตร เรือนยอดแผ่กิ่งกว้ำง ต้นเป็นทรงโปร่ง
เปลือกล�ำต้นหนำเป็นสีน�้ำตำลอ่อน ส่วนเปลือกชั้นในนุ่มเป็นสีครีมอ่อน ใบประกอบแบบขนนกสองชั้นปลำยคู่ ออกเรียงสลับกัน ลักษณะ
ของใบย่อยเป็นรูปวงรี รูปไข่ ปลำยใบมน ช่อดอกแคบยำวเป็นรูปทรงกระบอก ออกดอกตำมซอกใบช่วงบนหรือแตกแขนงที่ปลำยกิ่ง ดอกย่อย
มีขนำดเล็ก กลีบดอกเป็นสีเหลืองอ่อนอมสีครีม เมื่อดอกแก่จะเปลี่ยนเป็นสีส้ม ผลเป็นฝัก รูปแถบแบนยำว ฝักอ่อนเป็นสีเขียว เมื่อแก่แล้ว
จะแตกออกเป็นสองตะเข็บและบิดม้วนงอเป็นเกลียวแน่นเพื่อกระจำยเมล็ด เมล็ดมีลักษณะค่อนข้ำงกลม แข็ง ผิวมัน และเป็นสีแดงเลือดนก
หรือเป็นสีแดงส้ม โดยจะติดผลในช่วงเดือนพฤษภำคม - กรกฎำคม สรรพคุณ ใบมีรสฝำดเฝื่อน ใช้ต้มกินเป็นยำบ�ำรุงก�ำลัง บ�ำรุงธำตุในร่ำงกำย
แก้บิด แก้ท้องร่วง เมล็ดน�ำมำฝนกับน�้ำทำแก้อำกำรปวดศีรษะ หรือจะใช้เนื้อไม้ฝนกับน�้ำทำขมับก็แก้ปวดศีรษะ รำกเป็นยำแก้ร้อนใน
ยำขับเสมหะ แก้เสมหะ กัดเสมหะในคอ แก้หืดไอ แก้เสียงแหบแห้ง และแก้อำกำรสะอึก เนื้อไม้มีรสเฝื่อน ใช้ฝนกับน�้ำกินกับน�้ำอุ่นท�ำให้
อำเจียน

Ton Maklam Ton

Common name Bead tree, Coral tree, Red lucky seed, Red sandalwood
Scientific name Adenanthera pavonina L.
Family name FABACEAE (LEGUMINOSAE-MIMOSOIDEAE)
Other names Ma Kaek, Mak Kaek (Mae Hong Son), Ma Lam (Nakhon Ratchasima), Bonsee (Satun), Pai (Pattani),
Ma Daeng, Ma Hua Daeng, Ma Hok Daeng (Northern Thailand), Maklam Tachang (Common),
Mak Kaek, Ma Kaek (Ngiew-Mae Hong Son), Ma Kaek Tanu (Thai Native), Kuateamblae (Mong),
Sori-Moa (Red Karen), Klong Kred (Khmu), Lipai, Pai Ngern Kam

Botanical characteristics

It is a deciduous perennial tree. It is a medium-to- large sized tree. The height of the tree can reach 20 meters. The top spreads widely. The
trunk is straight. The bark is thick and light brown. The soft inner bark is light cream in color. The tree has even pinnately compound leaves arranged
in alternate pattern. The leaflet is oval or ovate. The tip is obtuse. The inflorescence is long and narrow with a cylindrical shape. The flowers grow in
the leaf axils of the upper part or at the ends of the branches. The floret is small. The petal is light yellow and cream. The flower changes its color to
orange color when getting older. The fruit grows as a long and flat pod. Young pod is green. It splits into two halves and is twisted into a tight spiral
to spread the seeds. The seed is spherical, hard, glossy, and reddish orange. The three bears its fruits during May to July. The leaf is astringent. The
water from boiled leaves can nourish the body, relieve dysentery and diarrhea. The drinking water mixed with grinded seeds can relieve headache.
The water from grinded wood can be applied on the temple to relieve headache. The root can relieve ulcer, get rid of phlegm, relieve a cough,
asthma, hoarse voice, and hiccup. The wood has an astringent taste. Grinded wood mixed with warm water can induce vomiting.

248