200 สืบโยดสาวย่าน
การพัฒนา ทั้งนี้เพื่อขจัดปัญหาของกระแสวัฒนธรรมทุ นนิยมภายใต้กรอบคิดการ
พัฒนาแบบทันสมัยในชุมชน (บ�ำรุง บุญปัญญา, 2549)
วัฒนธรรม เป็นทุนทางสังคมของชาวบ้านที่สร้างและสั่งสมมาแต่โบราณและ
เป็นแก่นแกนของชุมชนที่ปฏิ บัติกันมาหลายชั่วอายุคน ให้ความส�ำคัญกับความเป็น
ชุมชนท้องถิ่ นที่แผ่ขยายความช่วยเหลือและพึ่งพาอาศัยกันระหว่างมนุษย์ กับมนุษย์
และมนุษย์กับธรรมชาติ ไม่มุ่งด�ำรงตนแบบตั วใครตัวมัน ไม่แข่งขันหรือเอารัด
เอาเปรียบต่อกัน หากมีแต่ความงดงามของน�้ำใจ มีความผสมผสานกลมกลืน ความ
เป็นกลุ่มก้อน เครือญาติ มีจิตส�ำนึกในการอยู่ร่วมกัน ดังนั้น การพัฒนาและการ
สร้างความเข้มแข็งของชุมชนจึงต้องเริ่มจากฐานวัฒนธรรมเดิมของชุมชน ซึ่งเป็น
ส่วนที่แข็งแกร่งที่สุ ด เป็นพลังผลั กดันในการพั ฒนาได้ (ฉัตรทิพย์ นาถสุภา, 2542)
จากความส�ำคั ญดังกล่าวนี่เอง ท�ำให้ หน่วยงานภาครัฐและองค์กรเอกชน
หลายแหล่งให้ความส�ำคัญกับการศึ กษา ค้นคว้า เกี่ยวกับวัฒนธรรมกันอย่างกว้าง
ขวาง องค์กรภาครั ฐที่มีบทบาทมาก คือ กระทรวงวัฒนธรรม หน่วยงานนี้ได้จัดตั้ง
ส� ำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ (สวช.) ซึ่งภายหลังเปลี่ยนมาเป็นกรม
ส่ งเสริมวั ฒนธรรม ท�ำหน้าที่ดูแลสนับสนุนการวิจัยทางด้านวัฒนธรรมของประเทศ
มีการจัดตั้งคณะกรรมการวิจัยระดับภาค เพื่อสร้างกิจกรรมวิจัย และสนับสนุ น
การวิจัยของนักวิจัยท้องถิ่นในการค้นคว้าความรู้เกี่ยวกับท้องถิ่นให้เป็นที่ประจักษ์
ซึ่งนับได้ว่าเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนางานวิจัยวัฒนธรรมในเวลาต่อมา นอกจากนี้
ยั งมีส�ำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) ซึ่งเป็นหน่วยงานของรัฐที่ตั้งขึ้นในปี
พ.ศ.2536 ท�ำหน้ าที่สนับสนุนให้เกิดการวิจัยเพื่อสร้างองค์ความรู้ที่เป็นประโยชน์
ต่อการวางนโยบายพัฒนาประเทศ โดยให้ความส�ำคัญในการสร้างความเข้มแข็ง
เน้นการวิจัยชุมชนที่สร้างความรู้ภายในประเทศ สนั บสนุนให้ชาวบ้านในชุมชนท้อง
ถิ่น สร้ างความรู้ ท�ำความเข้าใจองค์ความรู้ที่มีอยู่เดิม และสร้างกลไกในการแก้
ปัญหาของตนเอง (ปริตตา เฉลิมเผ่า กออนันตกูล, 2548) ทั้งสองหน่วยงานเป็น
หน่วยงานภาครั ฐระดับประเทศที่มีบทบาทต่อการพั ฒนางานวิจัยวัฒนธรรม แต่ใน
ส่ วนของหน่วยงานภาครัฐระดับท้องถิ่นที่ให้การสนับสนับการวิจัยด้านวัฒนธรรมที่