Page 82 - Thai Culture

80 | วั ฒนธรรม วิถีชีวิ ตและภูมิปัญญา
หมอล�ำเพื่อความบันเทิงสามารถแบ่งประเภทได้ตามยุคสมัย วิ ธีการเล่าเรื่อง และลักษณะการแสดง เริ่มจาก
หมอล�ำพื้น ล� ำ หมอล�ำกลอน หมอล�ำหมู่ หมอล�ำเพลิน และหมอล�ำซิ่ง
• • หมอล�ำพื้น
หมอล�ำพื้น เป็นหมอล�ำที่ เก่าแก่ที่สุ ดในประเภทหมอล�ำที่ ใช้เพื่อความบันเทิ ง บางทีเรี ยกว่า “ล�ำเรื่อง”
เล่านิทานหรือเรื่องราวจากชาดกต่างๆ เช่ น ท้าวการะเกด ท้าวสีทน นางแตงอ่อน และนางสิบสอง และท้าวหมาหยุย
ดนตรีที่ใช้ประกอบล�ำพื้นคือ แคน มีท่วงท�ำนองสองจังหวะ คือ ช้าและเศร้า กับจังหวะเร็วและเร่งร้อน เพื่อให้เข้ า
กับการด�ำเนินเรื่องที่ก�ำลังเล่า
• • หมอล�ำกลอน
หมอล�ำกลอนเป็นการล�ำที่ใช้บทกลอนโต้ ตอบกัน เช่น โคลง ร่ าย หรือ กาพย์กลอน หมอล�ำกลอนจะล�ำเป็นคู่
บางครั้งจึงมีการสอดแทรกการล�ำเกี้ยว ซึ่งเป็นการล�ำในท�ำนองเกี้ยวพาราสีระหว่างหญิง-ชายไว้ในการแสดง
• • หมอล�ำหมู่
หมอล�ำหมู่เป็นการแสดงของกลุ่มศิลปินหมอล�ำ ได้แบบอย่ างการแต่งกายมาจากลิเก และได้แบบอย่างการ
ล�ำมาจากการล�ำพื้นและล�ำกลอน คณะหมอล�ำหมู่ประกอบด้วยคน ๑๕ - ๓๐ คน แสดงบทบาทตามนิทานหรือ
ชาดกของอีสาน ประกอบด้วย พระราชา พระราชินี เจ้าชาย เจ้าหญิง คนใช้ พ่อ แม่ ลูกชาย ลูกสาว ฤๅษี เทวดา
และภูตผี จุดเด่นคือ ในฉากที่มีการฟ้ อนร�ำ หรือสนุ กสนาน หมอล�ำหมู่จะล� ำเต้ยซึ่งเป็นเพลงรักสั้นๆ หมอแคนก็จะ
เป่าลาย “ล� ำเต้ย” ซึ่งได้แก่ เต้ยโขง เต้ ยพม่า เต้ยธรรมดา และเต้ยหัวโนนตาล