Page 17 - cover-bookA4-layout_cs2

12
พิธีผูกผ้าปล่อย
พิธีนี้เป็นการประกอบพิธี เพื่อตัดขาดจากความเป็นโนราและไม่ถูกครู หมอโนรา หรือตายายโนรา
ลงโทษ การทำ�พิธีผู กผ้าปล่อยอาจทำ � ในเวลากลางคืนของวั นพฤหัสบดีก็ ได้ ผู้เข้าพิธีเตรี ยมพานดอกไม้ธูป เทียน
เงิน ๑๒ บาท ไปมอบให้โนราใหญ่ กราบขอขมาครูโนราและบอกความจำ�เป็นที่ ต้องเลิกรำ�โนรา จากนั้นโนราใหญ่
มอบเครื่องแต่งตัวโนราให้ ผู้ เข้าร่ วมพิธี นำ�ไปแต่ งตัวแล้วออกมารำ �โนราเป็นครั้งสุ ดท้ายอย่ างเต็มความสามารถ
จบแล้วโนราใหญ่จะเรียกไปถามคำ�ยืนยันอีกครั้ง จากนั้นโนราใหญ่ บริกรรมคาถาให้ตัดขาดจากความเป็นโนรา
แล้วให้ผู้ เข้าพิ ธี ออกไปนอกโรงโนราและถอดเครื่ องแต่งตั วโนราออกแล้ วนำ�เครื่ องแต่งตั วโนราทั้งหมดส่ งให้
โนราใหญ่โดยต้องส่งมาทางข้ างหลังตนเอง และไม่หันไปมองโรงโนราเป็ นเสร็จพิธี
การเหยียบเสน
เสนเป็นเนื้องอกที่นูนขึ้นจากระดับผิวหนัง เป็ นแผ่น ถ้ามีสีแดง เรี ยกว่า เสนทอง ถ้ ามีสีดำ� เรียกว่า
เสนดำ� เสนไม่ทำ �ให้เจ็บปวดหรื อมีอันตราย เสนอาจจะงอกบนศรีษะ ใบหน้า หรือส่ วนต่าง ๆ ของร่างกาย ทำ�ให้
ดูน่าเกลียด ถ้าเป็ นกับเด็กเสนจะโตขึ้นตามอายุ ชาวบ้านและคณะโนราเชื่อว่ า เสนเกิดจากการกระทำ�ของ “ผีโอกะ
แซง” หรือ “ผีเจ้าเสน” หรือเพราะการทำ�เครื ่องหมายของครูหมอโนราหรือตายายโนรา เสนรักษาให้หายได้ โดย
การเหยียบของโนราในพิธี กรรมโนราโรงครู ผู้เป็นเสนหรือผู ้ปกครองต้องจั ดเตรียมเครื่องประกอบพิธีมามอบให้
โนราใหญ่ ได้แก่ ขันน้ำ� หมากพลู ธูปเทียน ดอกไม้ มีดโกน หินลับมี ด เงินเหรียญ เครื่อง ทอง เครื่องเงิ น หญ้าคา
หญ้าเข็ดมอน รวงข้ าว และเงิน ๓๒ บาท
พิธี กรรมเริ่มโดยโนราใหญ่เอาน้ำ�ใส่ขั นหรือถาดพร้อมอุปกรณ์ต่างๆ ที่เตรียมมา ทำ�พิธีจุดธูปเทียน
ชุมนุมเทวดา ชุมนุมครู หมอโนรา ลงอักขระขอมที่หัวแม่เท้าของโนราใหญ่ แล้วรำ �ท่าแบบเฆี่ยนพรายหรือ “ท่าย่ าง
สามขุม” มีโนราหรือครูหมอโนราในร่ างทรงรำ�ประกอบโดยถือกริช พระขรรค์ เสร็จแล้วโนราใหญ่เอาหัวแม่เท้า
ไปแตะตรงที่เป็นเสนแล้วเหยียบเบาๆ โดยหันหลังให้ผู้เป็นเสน ว่ าคาถากำ�กับ ในขณะเดียวกันโนราหรือครูหมอ
โนราในร่างทรงเอากริช พระขรรค์ ไปแตะตรงที่เป็นเสนพร้อมกับบริ กรรมคาถา ทำ�เช่นนี้ ๓ ครั้ง เสร็จแล้วเอา
มีดโกน หิ นลับมีดและของอื่นๆ ในขั นน้ำ�หรือถาดไปแตะที ่ตัวผู้ เป็นเสนจนครบทุกอย่าง เป็นเสร็จพิธี จากพิธี กรรม
ดังกล่ าวเชื่ อว่า เสนจะค่อยๆ หายไป ถ้าไม่หายให้ทำ�อี กจนครบ ๓ ครั้ง เสนจะหายไปในที่สุด
การตัดผมผีช่อ
ผมผีช่อคือผมที่จับตัวกั นเป็นกระจุกโดยธรรมชาติเหมือนผูกมัดเอาไว้ตั้งแต่ แรกคลอด (ปัจจุบันพบ
น้อยมาก) ชาวบ้านและคณะโนราบางแห่งเชื่อว่าผมผี ช่อเกิดจากความต้ องการของครูหมอโนราที่ จะทำ�ให้บุคคล
บางคนมาเป็นโนราหรือคนทรงครูหมอโนรา จึ งผูกผมเป็นเครื่องหมายไว้ เชื่อกันว่าถ้าใครตัดผมนี้ออกด้ วยตัวเอง
จะเกิดโทษภัย แต่แก้ ได้โดยให้ โนราใหญ่ตัดออกให้ในพิ ธีกรรมโนราโรงครู ผมที่ตัดออกแล้ วให้เก็บไว้กั บตัวผู้เป็น
เจ้าของ เชื่อว่าจะเป็นของขลั งสามารถป้องกันอันตรายได้ ทั้งนี้ โนราใหญ่ต้องทำ�พิธี ขออนุญาตจากครูหมอโนรา
เสียก่ อน เพราะแม้นจะตัดผมออกก็จะผูกผมใหม่อี ก
ผู้เข้าพิธีต้องเตรียมพานดอกไม้ ธูปเทียน เงิน ๑๒ บาท มามอบให้โนราใหญ่ คณะโนราเตรียม
กรรไกร มีดหมอหรื อพระขรรค์เอาไว้ เริ ่มพิธี โดยบริกรรมคาถา ผู ้เข้าพิธีปูผ้าขาวรองรับผมของตนเอง โนราใหญ่ทำ�
น้ำ�มนต์รดหัวผู้ เข้าพิธี แล้วรำ� “ท่ าสามย่าง” หรื อ “ท่าย่ างสามขุม” ตัดผมที่จั บตัวกัน ๓ ครั้งด้วยกรรไกร พระขรรค์