Basic HTML Version
11
การรำ
�สิ
บสองคำ
�พรั
ด (สิ
บสองบทร้
อง)
ประกอบด้
วย คำ
�พรั
ดบทสรรเสริ
ญครู
คำ
�พรั
ดท่
าครู
สอน คำ
�พรั
ดท่
าสอนรำ
� คำ
�พรั
ดท่
าปฐม คำ
�พรั
ด
ลู
กอ่
อน คำ
�พรั
ดระไวระเวก คำ
�พรั
ดบาปบุ
ญ (อนิ
จจั
ง) คำ
�พรั
ดเสี
ยที
คำ
�พรั
ดฝนตกข้
างเหนื
อ และคำ
�พรั
ดพลายงาม
อนึ
่
ง ในคำ
�พรั
ดที
่
๑ หรื
อคำ
�พรั
ดแรก ครู
โนราจะนั
่
งบนพนั
ก โนราอื
่
นๆ นั
่
งคุ
กเข่
าอยู
่
บนเสื
่
อ พนมมื
อ คำ
�พรั
ดแรกจะ
ไม่
มี
การรำ
� พอถึ
งคำ
�พรั
ดที
่
สองเป็
นต้
นไป ทุ
กคนต้
องลุ
กขึ
้
นรำ
� ส่
วนคำ
�พรั
ดที
่
เหลื
ออี
กสิ
บบท ถ้
าจะรำ
�ให้
จบต้
องใช้
เวลาไม่
น้
อยกว่
า ๓ ชั
่
วโมง
การแสดงสิ
บสองบท
คื
อการแสดงเรื
่
องจากนิ
ทานหรื
อนิ
ยายต่
างๆ๑๒เรื
่
องซึ
่
งบู
รพาจารย์
ได้
กำ
�หนดและแต่
งเป็
นบทร้
อง
ของแต่
ละเรื
่
องไว้
สั
้
นๆ รวมทั
้
งกำ
�หนดตั
วผู
้
แสดงไว้
ด้
วยดั
งนี
้
๑. เรื
่
องนางมโนห์
รา ครู
โนราเป็
นนางมโนราห์
พรานเป็
นพระสุ
ธน
๒. เรื
่
องพระรถเมรี
ครู
โนราเป็
นนางเมรี
พรานเป็
นพระรถ
๓. เรื
่
องพระลั
กษณาวงศ์
ครู
โนราเป็
นนางทิ
พย์
เกษร พรานเป็
นพระลั
กษณาวงศ์
๔. เรื
่
องโคบุ
ตร ครู
โนราเป็
นพระโคบุ
ตร พรานเป็
นนางอำ
�พั
น
๕. เรื
่
องสั
งข์
ทอง ครู
โนราเป็
นท้
าวสามล พรานเป็
นเสนา
๖. เรื
่
องพระอภั
ยมณี
ครู
โนราศรี
สุ
วรรณ พรานเป็
นนางเกษรา
๗. เรื
่
องดาราวงศ์
ครู
โนราเป็
นดาราวงศ์
พรานเป็
นเสนา
๘. เรื
่
องจั
นทโครพ ครู
โนราเป็
นนางโมรา ตอนถู
กสาปเป็
นชะนี
พรานไม่
มี
บท
๙. เรื
่
องสิ
นนุ
ราช ครู
โนราเป็
นท้
าวสิ
นนุ
ราช พรานเป็
นนกอิ
นทรี
๑๐. เรื
่
องสั
งข์
ศิ
ลป์
ชั
ย ครู
โนราเป็
นนางสุ
มณฑา พรานเป็
นพระสั
งข์
ศิ
ลป์
ชั
ย
๑๑. เรื
่
องมณี
พิ
ชั
ย ครู
โนราเป็
นมณี
พิ
ชั
ย พรานเป็
นนางยอพระกลิ
่
น ตอนแปลงเป็
นพราหมณ์
๑๒. เรื
่
องไกรทอง ครู
โนราเป็
นไกรทอง พรานเป็
นชาละวั
น
ในการแสดงทั
้
ง ๑๒ เรื
่
องนี
้
การแสดงแต่
ละบทมี
เจรจาแทรกเนื
้
อความในบทเจรจาไว้
๒ ลั
กษณะ
คื
อ การเล่
าความเดิ
มของเรื
่
องนั
้
นโดยย่
อ และการโต้
ตอบเกี
่
ยวกั
บใจความที
่
แสดง
พิ
ธี
แก้
บน
หลั
งจากพิ
ธี
ครอบเทริ
ดแล้
ว โนราหรื
อชาวบ้
านที
่
ได้
บนบานเพื
่
อขอความช่
วยเหลื
อครู
หมอโนรา
หรื
อบนบานเพราะถู
กตายายลงโทษและได้
สั
ญญาไว้
ว่
าจะแก้
บนด้
วยการรำ
�โนราหรื
อจั
บบทออกพราน โดยการแก้
บน
ด้
วยการรำ
�โนราจะแก้
บนได้
ในช่
วงเช้
า เริ่
มตั้
งแต่
แต่
งตั
ว แล้
วนำ
�พานดอกไม้
ธู
ปเที
ยน เงิ
น ๑๒ บาท หรื
อตามที่
ครู
โนรากำ
�หนด ไปมอบให้
โนราใหญ่
หรื
อครู
หมอโนราในร่
างทรงที่
ตนได้
บนไว้
จากนั้
นโนราใหญ่
หรื
อผู
้
ช่
วยเป็
นผู
้
นำ
�ใน
การรำ
� แล้
วให้
ผู
้
แก้
บนรำ
�ตาม บทที
่
ใช้
รำ
�แก้
บน มี
บทสรรเสริ
ญครู
บทครู
สอน บทสอนรำ
� ซึ
่
งจะรำ
�บทต่
างๆ พอเป็
นพิ
ธี
จบแล้
วไปกราบครู
โนราอี
กครั
้
งและรั
บการประพรมน้
ำ
�มนต์
ส่
วนการแก้
บนด้
วยการออกรำ
�พราน หรื
อจั
บบท
ออกพราน แก้
บนได้
ในเวลาที
่
เลย เที
่
ยงวั
นไปแล้
ว ผู
้
แก้
บนต้
องแต่
งตั
วพราน นำ
�เครื
่
องบู
ชามามอบให้
โนราใหญ่
เช่
นเดี
ยวกั
บการแก้
บนด้
วยการรำ
�โนรา โนราใหญ่
หรื
อผู
้
ช่
วยเป็
นผู
้
นำ
�ในการจั
บบทออกพรานแล้
วให้
ผู
้
แก้
บนรำ
�ตาม
บทที
่
ใช้
เช่
น บทพระราม บทขุ
นช้
างขุ
นแผน เป็
นต้
น