Page 15 - cover-bookA4-layout_cs2

10
การเซ่นไหว้ครูหมอโนราหรือตายายโนรา
หลังจากร้องบทเชิญครู แล้วเจ้าภาพชาวบ้านหรือลูกหลานตายายโนราที่บนบานและสั ญญาเอาไว้ว่ า
จะแก้บนด้วยสิ่งของ ไม่ ว่าจะเป็นของคาวหวาน วัตถุเครื่องใช้หรือเครื่องแต่งตัวโนรา นำ�มาส่ งมอบให้กับโนราใหญ่
พร้อมพานดอกไม้ธูปเทียน และเงินทำ�บุญตามที่ ได้บนไว้ จากนั้นจุ ดเทียนที่เครื่องสั งเวย เทียนบนยอดเทริด เที ยน
บนศาลหรือพาไล เทียนครูที่ท้องโรง รวมทั้งจุ ดเทียนขึ้นบู ชา จับสายสิญจน์ พร้อมกัน โนราใหญ่กล่าวนำ�บูชา
พระรัตนตรัย กล่าวชุ มนุมเทวดา กล่ าวชุมนุมครูหมอ กล่าวคำ�แก้บนเซ่นไหว้ และเชื้อเชิญครู หมอโนรามารับ
เครื่องสังเวยและอวยพรแก่ลูกหลาน โนราใหญ่กล่าวคำ�อุ ทิศส่วนกุศลไปให้ครูหมอโนรา แล้วนำ�เอาหมากพลูมา
บริกรรมคาถามอบให้ผู ้มาแก้บนทุ กคนๆ ละ ๑ คำ� นำ�ไปกินเพื่อความเป็นสิริมงคล เสร็จพิธี เซ่นไหว้ และแก้บนด้วย
สิ่งของและโนราทั่วไปจะรำ�ถวายครู
พิธี กรรมที่สำ�คัญที่ ทำ�ในวันที่ ๒ หากมีผู ้มาขอทำ�พิธี ได้แก่ พิธีครอบเทริดหรือผูกผ้าใหญ่ รำ�สอด
เครื่องสอดกำ�ไลและพิธีตัดจุก พิธีผู กผ้าปล่อยรำ�สิ บสองกำ�พรัดแสดงสิบสองเรื่องและพิธี แก้บนซึ่งมีรายละเอียด
โดยสังเขป ดังนี้
พิธีกรรมครอบเทริดหรือผูกผ้าใหญ่
พิธี ครอบเทริดหรือผูกผ้าใหญ่ เริ่ มโดยผู้เข้าพิธี จัดพานดอกไม้ธู ปเทียน และเงิน ๑๒ บาทเข้าไป
กราบครูโนรา โนราใหญ่จัดให้ นั่งบนขันสิบสองนักษั ตรที่ วางคว่ำ�ครอบขันอีกใบหนึ ่ง ซึ่งใส่น้ำ� มีดโกน หิ นลับมีด
ใบเงิน ใบทองหลาง ใบยอ แต่บางแห่งเอาใบยอกับใบทองหลางมาวางซ้อนกันบนเสื่อกลางโรง ให้ผู้เข้าพิธี นั่ งเหนือ
ที่นั่งผูกเทริดห้อยไว้ โดยมี สายสิญจน์ผู กโยงไปให้โนราใหญ่ เรียกว่า “อุปัชฌาย์” ผูกโยงไปที่ โนรา ๒ คน เรียกว่า
“คู่สวด” เส้นหนึ่ ง หากผู้เข้าพิธี นิมนต์พระสงฆ์มาในพิ ธีด้วย ก็ผูกโยงให้พระภิกษุถื อไว้เส้นหนึ ่ง อี กเส้นหนึ ่งผูกโยง
ไปให้บิดาและญาติพี่ น้องของผู้เข้าพิธี ถือไว้ เมื่อจะครอบเทริด ผู้ถื อสายสิญจน์ ทั้ง ๓ เส้น จะค่ อย ๆ ผ่อนเชือก
หย่อนเทริดลงมา โนราคนใดคนหนึ่งจะจั บเทริดให้ ครอบลงบนศีรษะพอดี ขณะที่หย่อนเทริด หากไม่มีพระภิกษุในพิธี
โนราใหญ่และโนราผู้ช่วยจะสวดมนต์ เช่นเดียวกับพระให้ชยันโตเมื่อเสร็ จแล้วด้ ายที่ผูกเทริดจะพันเทริดเอาไว้จากนั้น
โนราใหญ่ก็ ทำ�พิธีมอบเครื่องหมายความเป็นโนรา หรืออุ ปกรณ์ในการรำ� มีพระขรรค์ หอกแทงเข้(จระเข้) เป็นต้น
เพื่อแสดงว่าได้เป็นโนราใหญ่ และสามารถประกอบพิธีโนราโรงครู ได้ต่อไป หลั งจากนั้น โนราที่ได้ รับการครอบเทริด
รำ�ถวายครู โดยเริ ่มรำ�ที่นักหรือพนักซึ ่งจัดเตรียมไว้ ตั้งแต่บทสรรเสริญครู บทครู สอน บทสอนรำ� บทประถม และ
รำ�ทำ�บทพอ เป็นพิธี เป็นอันแล้วเสร็จ
การรำ�สอดกำ�ไล (สอดไหมรยฺ)
เป็นพิธีกรรมเพื่อรับศิษย์เข้าฝึกการรำ�โนราทั้งที่ เคยหัดรำ�มาแล้วและยังไม่เคยหัดรำ�มาก่อน โดยผู้ ปกครอง
จะนำ�บุตรหลานของตนพร้อมพานดอกไม้ธูปเทียนและเงิ น๑๒บาทไปกราบครูโนราโนราใหญ่ รับมอบเครื่องบูชาและ
สอบถามเพื่อยืนยั นความสมัครใจและคำ�ยินยอมจากผู้ปกครองจากนั้นนำ�กำ�ไลมาสวมมือให้ประมาณ ๓ วง แล้วจั บมือ
ทั้งสองของเด็กยกขึ้นตั้ งวงเพื่อเอาเคล็ดในการรำ�โนรา