Page 14 - cover-bookA4-layout_cs2

9
พิธีกรรมในวันที่ ๓ (วันศุกร์)
เป็นวันสุดท้ายของพิธีกรรมโนราโรงครูใหญ่ เริ่มด้ วยการลงโรง กาศครู เชิ ญครู รำ �ถวายครู การรำ�
คล้องหงส์ การรำ�แทงเข้ และส่งครู เป็นอันเสร็จพิ ธี
หมายเหตุ: พิธีกรรมโนราโรงครูแต่ละสายอาจจะมีความรายละเอียดต่างกัน แต่แกนหลักเหมือนกัน
ซึ่งไม่มีใครถูกผิด
รายละเอียดพิธีกรรมในวันที่หนึ่ง
เริ่มวันพุธตอนเย็นหรือใกล้ค่ำ �ที่ชาวบ้านปักษ์ใต้เรียกว่า “เวลานกชุมรั ง”คณะโนราจะเข้าโรงโดยเจ้าภาพ
ต้องนำ�หมากพลูไปรอรับที่หน้าบ้าน คณะโนราขนอุ ปกรณ์ต่างๆ เช่น เครื่องแต่ งกายโนรา เทริด หน้าพราน ฯลฯ
เดินเข้าโรงพร้อมกับประโคมดนตรี หัวหน้าคณะเป็นผู้นำ�เข้าโรง พร้อมกั บนำ�เครื ่องและอุปกรณ์ต่างๆ ไปวางไว้ที ่
กลางท้องโรงเรี ยกว่า “ตั้ งเครื่อง” ทุกคนเข้าประจำ�ในโรงที่เจ้าภาพจัด โนราต้องให้ลูกคู่ ยกเว้นคนเป่ าปี่ บรรเลง
เพลง ๑ เพลง เพื่ อประกาศให้ทราบว่ า คณะโนรามาถึงแล้ว การบรรเลงเริ ่มต้นด้ วยเสียงกลองตีรัวอย่ างเดียวก่อน
๑ ชุด แล้วทั บ โหม่ง ฉิ่ง จึ งตีตามลำ�ดับ
เมื่อได้เวลาจึงทำ�พิ ธีเบิกโรง เพื่อเชิญครูหมอโนราให้มาชุมนุมในโรงพิธี แล้วเริ่มพิธีต่างๆ ตามขั้นตอน
ต่อมาโนราจะ “ลงโรง” คือประโคมดนตรีล้วนๆ ประมาณ ๑๒ เพลง จบแล้วทำ �พิธีร้อง “กาศครู” โนราใหญ่
จึงแต่งตัวโนรากลางโรงพิธี (แต่เดิมนั้นโนราทั่วไปแต่งตัวโนรากลางโรงพิธี เพื่อจับบทร้อง และบทแสดงต่ างๆ)
กล่าวคำ �บูชารัตนตรั ยครูบาอาจารย์ เทวดาและสิ่งศักดิ์สิ ทธิ์ เริ ่มตั้งแต่บทร้องที่เรี ยกว่า “บทขานเอ” “บทหน้าแตระ”
“บทเพลงโทน” ร้องบทที่ว่าด้ วยประวัติความเป็ นมาและขั้นตอนการจัด พิธีกรรมโนราโรงครู เรียกว่า “บทบาลีหน้าศาล”
จากนั้นจึงกล่ าวเชิญครูด้วยบทชุมนุมครูและบทเชิญครูแล้วโนราใหญ่และผู้เข้าร่วมพิธีพร้อมกั บกราบครู โดยกราบ
พร้อมกันจำ�นวน ๙ ครั้ง เมื ่อกราบครูแล้วโนราใหญ่รำ� “ถวายครู” คือร่ายรำ �ด้วยบทต่างๆ ของโนรา เพื ่อบูชาครู ก็
ถือว่ าเป็นเสร็จพิ ธีในวันแรก ช่วง กลางคื นก็เป็นการแสดงของคณะโนราเพื่อ ความบันเทิง
รายละเอียดพิธีกรรมในวันที่สอง
วันพฤหัสบดีถื อว่าเป็นวั นครู เริ่มพิธีตั้งแต่เช้าตรู่ เป็ นวันประกอบพิธี ใหญ่ ทั้งเพื่อการเซ่นไหว้ ครู
แก้บนและพิ ธีกรรมอื่นๆ เริ่มตั้งแต่ลงโรง กาศครู เชิ ญครู เช่นเดียวกับวันแรก
ในขณะที่โนราร้องบทเชิญครู ครูหมอโนราหรือตายายโนราก็จะเข้าทรงในร่างทรง หลังจากเข้า
ทรงเต็มตัวแล้ว คนทรงจะจุดเทียนลุกขึ้นร่ายรำ�ตามเสี ยงดนตรี บางองค์ จะขึ้ นไปบนศาลหรือพาไลเพื่อตรวจดู
เครื่องสังเวย จากนั ้นจะกลับมานั่งที่โรงพิธีเพื ่อให้ลูกหลานกราบไหว้ สอบถามเรื่องราวต่ าง ๆ ขอลาภขอพร และ
นัดแนะเกี่ยวกับการจัดโรงครู ในครั้งต่อไป จากนั้นคนทรงจะรับเครื่องสังเวยโดยการใช้ เทียนที่จุ ดแล้วส่องวนไปที ่
เครื่องสังเวย แล้วเอาเทียนนั้นจ่อเข้าปากหรื ออมควันเทียน เมื่อถึงเวลาจะออกจากร่างทรง ดนตรี จะทำ�เพลงเชิด
คนทรงจะสะบัดตัวอย่ างแรง และทุกอย่างก็ จะกลับสู่ภาวะปกติ
หลังจากการร้องบทเชิญครู ก็เป็นการเซ่นไหว้ครูหมอโนราหรือตายายโนรา สำ�หรับชาวบ้ านหรือ
ลูกหลานที่บนบานและสั ญญาไว้ว่าจะแก้บนด้วยสิ ่งของ เสร็จจากพิธีนี้แล้วโนราทั ่วไปจะรำ�ถวายครู