Page 65 - dcp7

54
หลังจากนั้นจึงเล่นเป็นเรื่องเป็นราว เรี ยกว่า เล่นเพลงตับ โดยมีตั บต่างๆ เช่น ตับผูกรัก ตับสู่ขอ ตับชิงชู้ ตับตี
หมากผัว ตับเหล่านี้เป็นเรื่องราวของวิถีชีวิต ร้องเล่นกันโดยใช้ปฏิภาณไหวพริ บ ใช้ภาษาโต้ตอบกัน มีความสนุกสนาน
กินใจ สองแง่สองง่าม ให้ผู้ฟังไปคิดตามไปได้หัวเราะ เรียกว่า “ได้ฮา” ทั้งผู้แสดงผู้ชมก็มีความสุ ขสนุกสนาน
ลักษณะคำ�ประพันธ์ของเพลงฉ่อย คือ กลอนแปดหัวเดียว ที่มีการสัมผัสท้ายวรรคเป็นเสียงเดียวกัน ตัวอย่างเช่น
“...ฉันจะมีเนื้อความร้ องถามหน่อย แม่หนูเอยอย่าน้อยนํ้าใจ
ก็ดูมายื นสล้างดูมานั่งเป็นแถว ถามว่ามี ผัวแล้วกันหรือไร...”
สัมผัสคำ�สุ ดท้ายของวรรครับจะต้องมาสัมผัสกับคำ �สุดท้ายของวรรคส่ง สัมผัสอย่ างนี้ต่ อไปจนจบเนื้อความ
ขั้นตอนการร้องเล่นจะจบลงตามเวลาที่ผู้แสดงรั บไว้ในแต่ละงาน และจบลงด้วยการร้องอวยพรให้เจ้าของงานและ
บทลาจาก
เนื่องจากเพลงฉ่อยมีความคล้ ายคลึงกับเพลงพื้นบ้านอื่นๆ หลายเพลงในด้านลักษณะคำ�ประพันธ์ที่เป็นกลอน
แปดหัวเดียวซึ่งเป็นคุณค่าทางด้านวรรณกรรมของบทเพลงพื้นบ้าน เช่นเดียวกันกับเพลงเรื อ เพลงระบำ�บ้านนาและ
เพลงอื่นๆ อีกหลายเพลง ทั้งยังได้มีบทบาทในการดำ�เนินเรื่องของเพลงทรงเครื่องที่ใช้เพลงฉ่อยร้องดำ�เนินเรื่องในการ
แสดงเพลงทรงเครื่อง
เพลงฉ่อยมีคุณค่าทางจิตใจผู้ที่ได้ร้องและผู้ฟังมีความสนุกสนาน ได้ ฟังคารมคมคายของผู้ร้องที่มีความหมาย
ให้ได้ทั้งความรู้และความสนุก โดยต้องคิดตามทำ�ให้เกิดปั ญญา
เพลงฉ่อยมีการร้ องเล่นกันอยู ่ในกลุ่มชาวบ้านและยังมีครูภูมิ ปัญญาชาวบ้านได้สืบทอดให้ กับเยาวชนตาม
ท้องถิ่นและสถานศึกษาต่ างๆ เช่น มหาวิทยาลัยราชภัฏและวิทยาลัยนาฏศิลป
สถานภาพในปัจจุบัน เพลงฉ่อยยังเป็นเพลงพื้นบ้ านที่ชาวบ้านรู้จัก เพราะเป็นเพลงพื้นบ้ านที่ร้องเล่นไม่ยากนัก
มีลีลาทำ�นองที่สั้นและซํ้าวนไปวนมา ภาษาที่ใช้ เป็นภาษาง่ายๆ คำ �โดดเข้าใจง่าย ยังมีการอนุรักษ์โดยกลุ่ มวัฒนธรรม
ในจังหวัดต่างๆ และตามสถานศึกษาก็ ยังมีบทเรียนให้ นักเรี ยนได้รู้จักเพลงฉ่อยด้วย
เพลงฉ่อย ได้รับการขึ้นทะเบี ยนเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติประจำ�ปีพุทธศักราช ๒๕๕๗
เอกสารอ้างอิง
กาญจนา อินทรสุนานนท์. (๒๕๒๕). แนวการศึกษาเพลงพื้ นบ้าน.ดนตรีไทยอุ ดมศึกษาครั้งที่ ๘. กรุงเทพฯ :
โรงละครแห่งชาติ.
-------- (๒๕๓๒).“การวิเคราะห์รูปแบบเพลงพื้นบ้าน” วารสารมนุษย์ศาสตร์ปริทรรศ์ ปีที่ ๑๑ ฉบับที่ ๒.
-------- (๒๕๓๒). “เพลงพื้นบ้าน” สารานุกรมศึกษาศาสตร์ ฉบับที่ ๑๒. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. กรุงเทพฯ
: พัฒนาศึกษา.
-------- (๒๕๕๕). เพลงพื้นบ้าน. เอกสารการสอนชุดวิชาวัฒนธรรมพื้นบ้านของไทย. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิ ราช.
เอนก นาวิกมูล. (๒๕๒๗). เพลงนอกศตวรรษ (ฉบับปรับปรุง).กรุงเทพฯ : เมืองโบราณ.