Page 151 - dcp7

140
จะสังเกตเห็ นได้ว่าจากอดีตถึงปัจจุบัน การแสดงตอนนี้ก็ ยังคงเนื้อร้องแม่ บทเล็กไว้คงเดิมจะมี เปลี่ยนแปลงใน
บทที่ต่ อท้ายเพลงชมตลาด ที่ร้องร่ายเป็นบางครั้งเท่านั้น เป็ นบทนางนารายณ์รำ�ต่ อ แล้วให้ นนทุกรำ �ตาม ที่ว่า
“ฝ่ายว่านนทุ กก็รำ�ตาม ด้วยความพิสมัยใหลหลง
ถึงท่านาคป่วนม้ วนหางลง ก็ชี้ตรงเพลาพลันทันใด
ด้วยอำ�นาจนิ้วเพชรสิทธิศั กดิ์ ขายักษ์หักลงไม่คงได้
นนทุกล้มควํ่ าขมำ�ไป ตกใจไม่เป็นสมประดี
จากนั้นปี่พาทย์บรรเลงเพลงรัว ตัวนนทุกจะทำ�ท่าชี้ นิ้วเพชรลงไปที่ขา แล้ วล้มลง ซึ่งบางครั้งพอจบเนื้อร้ อง
เพลงชมตลาด ปี่พาทย์จะบรรเลงเพลงรัว ให้ตัวนางนารายณ์ทำ�ท่าชี้ นิ้วที่ขา แล้วนนทุ กทำ�ตาม ซึ่งมิได้ ทำ�ให้ผิด
เนื้อเรื่องเพียงแต่ให้การแสดงกระชับขึ้น ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับเวลาที่กำ�หนดแสดงในแต่ละครั้ ง
ส่วนแม่บทใหญ่ มี ท่าที่เป็นแม่ท่า ๖๔ ท่า โดยถูกกำ �หนดตามเนื้อเพลงที่ ร้องในทำ�นองเพลงชมตลาดเช่นเดียว
กับแม่บทเล็ก แต่ละท่ามีชื่อกำ�หนดเรี ยกและมีความหมาย อีกทั้งเป็นท่าแม่ แบบในการแสดงนาฏศิลป์ โขน ละครต่อมา
บางท่าบางชื่อซํ้าและใกล้เคียงกับรำ�แม่บทเล็ก ได้แก่ ท่าเทพนม ปฐม พรหมสี่หน้า สอดสร้ อยมาลา ช้านางนอน
ผาลาเพียงไหล่ พิศมัยเรียงหมอน กั งหันร่อน แขกเต้าเข้ารั ง กระต่ายชมจันทร์ จันทร์ทรงกลด พระรถโยนสาร
มารกลับหลั ง เยื้องกาย ฉุ ยฉายเข้าวัง มังกรเลียบถํ้า กินนรรำ� ช้างประสานงา ท่าพระรามาโก่งศิลป์ ภมรเคล้ า
มัจฉาชมวาริน หลงใหลได้สิ้น หงส์ลินลา ท่าสิงโตเล่นหาง นางกล่อมตัวรำ �ยั่ว ชักแป้งผัดหน้า ลมพัดยอดตอง บังสุริ ยา
ภาพ : การรำ�แม่ บท
ที่มา : สารานุกรมไทยสำ �หรั บเยาวชนฯ เล่ มที่ ๒๓/
เรื่ องที่ ๒ วัฒนธรรมทางละครไทย (ละครรำ�)
www.kanchanapisek.or.th