Page 115 - dcp7

104
โนรา
เรียบเรียงโดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ธรรมนิตย์ นิคมรัตน์
โนราเป็นศิ ลปะการแสดงพื้นบ้านที่ เป็ นที่นิยมของคนในภาคใต้ องค์ประกอบหลักในการแสดงโนรา คือ
เครื่องแต่งกาย และเครื่องดนตรี
เครื่องแต่งกายประกอบด้วย เทริ ด เป็นเครื่องประดับศีรษะของตัวนายโรงหรือโนราใหญ่หรือตัวยืนเครื่อง
เครื่องลูกปัดร้อยด้วยลูกปัดสีเป็นลายมีดอกดวง ใช้สำ�หรับสวมลำ�ตัวท่อนบนแทนเสื้อ ปีกนกแอ่นหรือปีกเหน่ง ทับทรวง
ปีกหรือหางหงส์ ผ้านุ่ง สนับเพลา ผ้ าห้อยหน้า ผ้าห้ อยข้าง กำ�ไลต้นแขน-ปลายแขน และเล็บ ทั้ งหมดนี้เป็ น
เครื่องแต่งกายของโนราใหญ่หรื อโนรายืนเครื่อง ส่ วนเครื่องแต่งกายของตัวนางหรือนางรำ �เรียกว่า “เครื่ องนาง”
ไม่มี กำ�ไลต้นแขนทับทรวง และปีกนกแอ่น
เครื่องดนตรีของโนรา ส่วนใหญ่เป็นเครื่องตีให้จังหวะ ประกอบด้วย ทั บ (โทนหรือทับโนรา) มี ๒ ใบ เสียงต่างกัน
เล็กน้อย ใช้คนตีเพียงคนเดี ยว เป็นเครื่องตีที่สำ�คัญที่ สุด เพราะทำ�หน้าที่ คุมจั งหวะและเป็นตัวนำ �ในการเปลี่ยน
จังหวะทำ�นองตามผู้ รำ� กลองทำ�หน้าที่เสริมเน้ นจังหวะและล้อเสียงทับ ปี่ โหม่ง หรือฆ้องคู่ ฉิ่ง และแตระ
โนรามีการแสดง ๒ รูปแบบ คือ โนราประกอบ พิธีกรรม (โนราโรงครู) และโนราเพื่อความบันเทิง ซึ่งมี
ความแตกต่างกัน ดังนี้
โนราประกอบพิธีกรรมหรือโนราโรงครู เป็นพิธี กรรมที่มีความสำ�คั ญในวงการโนราเป็นอย่างยิ่ง เพราะเป็น
พิธีกรรมเพื่ อเชิญครูหรือบรรพบุ รุษของโนรามายังโรงพิธี เพื่อไหว้ครู หรือไหว้ตายายโนรา เพื่อรับของแก้บน และเพื่อ
ครอบเทริดหรือผูกผ้าแก่ผู้แสดงโนรารุ่นใหม่ มี ๒ ชนิด คือ โนราโรงครูใหญ่ หมายถึง การรำ�โนราโรงครูอย่างเต็มรูปแบบ
ซึ่งจะต้องกระทำ�ต่ อเนื่องกัน ๓ วัน ๓ คืน จึงจะจบพิธีโดยจะเริ่ มในวันพุธไปสิ้ นสุดในวันศุกร์ และจะต้องกระทำ �
เป็นประจำ�ทุกปี หรือทุกสามปี หรือทุ กห้าปี ทั้งนี้ขึ้นอยู่ที่การถือปฏิบัติของโนราแต่ละสาย สำ �หรับโนราโรงครูเล็ก
ใช้เวลา ๑ วันกับ ๑ คืน โดยปกติ นิยมเริ่มในตอนเย็น
วันพุธแล้ วไปสิ้นสุดในวันพฤหัสบดี
โนราเพื่อความบันเทิง เป็นการแสดงเพื ่อให้
ความบันเทิงโดยตรง มีลักษณะสำ�คั ญ ดังนี้
๑. การรำ� โนราแต่ ละตัวต้ องรำ �อวดความ
ชำ�นาญและความสามารถเฉพาะตน โดยการรำ�ผสม
ท่าต่างๆเข้าด้วยกันอย่างต่อเนื่องกลมกลืน แต่ละท่า
มี ความถูกต้ องตามแบบฉบับ มี ความคล่องแคล่ ว