Page 114 - dcp7

103
กระบวนความแล้วต้องการให้ปี่พาทย์ทำ�เพลงอะไรก็ร้ องบอกไป เรียกว่า “บอกหน้าพาทย์” ส่วนวงดนตรีประกอบ
การแสดงโขนใช้ “วงปี่พาทย์” อาจเป็นวงปี่พาทย์ เครื่องห้า เครื่องคู่ หรือเครื่องใหญ่ก็ได้ตามความเหมาะสม
โอกาสที่แสดงโขน การแสดงโขนสามารถใช้แสดงได้หลายวาระ ได้ แก่ แสดงเป็นมหกรรมบูชา เช่น ในงานถวาย
พระเพลิงพระบรมศพ หรืออัฐิ เจ้านาย ตลอดจนศพขุนนาง หรือผู้ ใหญ่ที่เป็นที่เคารพนับถือทั่วไป แสดงเป็นมหรสพ
สมโภช เช่น ในงานฉลองปูชนียสถาน พระอารามหรือสมโภชเจ้านายทรงบรรพชา สมโภชในงานเฉลิมพระชนมพรรษา
สมโภชวันประสูติเจ้านายที่สูงศักดิ์ เป็นต้น และแสดงเป็นมหรสพเพื่อความบันเทิงในโอกาสทั่วๆ ไป
นอกจากโขนจะเป็นการแสดงที่มีองค์ประกอบทางศิลปะหลายด้านดังกล่าวข้างต้นแล้ว การแสดงโขนยังมีคุณค่า
ในการให้แง่คิ ด คติเตือนใจ คุณธรรม และจริยธรรมต่ างๆ ที่สามารถนำ�ไปประยุกต์ ใช้ในชีวิตประจำ�วั นได้อี กด้วย
ปัจจุบันสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดสร้างเครื่องแต่งกายโขน-
ละครขึ้นใหม่ เนื่องจากทรงมีพระราชดำ�ริว่าในปั จจุบันการแสดงโขนถดถอยลงเรื่อยๆ ทั้งในเรื่องความไม่พิถีพิถันและ
ไม่ให้รายละเอียดในการปัก การถั ก การแต่งหน้ าอีกทั้งอุปกรณ์ที่ใช้ในการแสดงมี ความเก่า ทรุดโทรม เพื่อตระหนัก
ถึงความสำ�คัญของโขนอันเป็นเอกลั กษณ์ของชาติและเพื่อเป็ นการสืบสานศิลปะงานฝีมื อ เช่น ช่างทำ�หัวโขน ช่ างปัก
สะดึงกรึงไหม และช่างเงินช่างทอง รวมทั้งศิลปะการแต่งหน้ าที่แสดงออกถึงความเป็นศิลปะและวัฒนธรรมของชาติ
องค์กรที่ทำ�หน้าที่ในการสืบสานศิลปะการแสดงโขนได้อย่างโดดเด่น ได้แก่ กรมศิลปากร และสถาบันบัณฑิต
พัฒนศิลป์ กระทรวงวัฒนธรรม
โขน ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติประจำ�ปีพุทธศักราช ๒๕๕๒
ภาพ : การแสดงโขน ณ หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย
ที่มา : กรมส่งเสริมวัฒนธรรม