Page 70 - dcp6

59
หลังจากนั้นท้าวโคจรก็กระโดดลงนํ้า คืนร่างเป็นจระเข้ตั วใหญ่ฟาดหัวฟาดหางโครมคราม สถานที่ตรงนั้นจึง
ได้ชื่อว่า “ดาวคะนอง” เนื่องมาจากความคึกคะนองของท้ าวโคจร ท้าวโคจรได้ เข้าต่ อสู้จนจระเข้หัวเมืองใต้ล้มตายไป
มาก จระเข้เหล่านั้นจึงไปรายงานท้าวพันตา ท้าวพันตาก็เข้าต่อสู้ กับท้าวโคจร จระเข้ทั้งสองสู้กันอยู่ถึงเจ็ดวันเจ็ดคืน
สุดท้ ายท้าวพั นตาเป็นฝ่ายเสียท่ าถูกท้ าวโคจรฆ่าตาย พวกจระเข้ บริวารเมื่ อเห็นหัวหน้ าของตนตายก็ ไปรายงาน
พญาพันวัง พญาพันวั งจึงขึ้นมาแก้แค้ น แต่ก็เกื อบจะเสียทีท้าวโคจร เนื่องจากท้าวพันวังมีกำ�ลังน้ อยกว่า
กล่าวถึง เจ้าพ่อองครักษ์ ซึ่งเป็นเจ้านํ้าบริเวณนั้น สงสารพญาพั นวังซึ่งเป็นจระเข้อยู่ ในถิ่นของตนเจ้าพ่ อจึง
ลงประทับที่หัวของพญาพันวัง ทำ�ให้พญาพันวังมีกำ �ลังมากขึ้น และด้วยเหตุนี้คนทั่วไปจึงเรียกตำ �แหน่งนั้ นว่า “ที่นั่ง
องค์อมรินทร์พระอิศวร”
เมื่อท้าวโคจรเห็นว่าเจ้าพ่อองครักษ์ประทับอยู่บนหัวของพญาพันวังก็ตัดพ้อว่าเหตุใดจึงมาช่วยจระเข้พาลอย่าง
พญาพันวัง แต่พญาพันวังกลับอวดดีบอกว่าตนเก่ งเอง ไม่ได้ มีเทวดาที่ไหนมาช่วย เจ้าพ่ อองครักษ์จึงออกจากหัวของ
จระเข้ ทำ�ให้พญาพันวังถูกท้าวโคจรฆ่าตายในที่สุด
หลังจากนั้นท้าวโคจรก็ได้ คาบหัวของท้าวพันวังมาทำ�พิ ธีบวงสรวงถวายเทวดาอารักษ์ที่ช่วยปราบจระเข้ พาล
สำ�เร็จ ที่ศาลเจ้ าพ่อพระประแดง ด้วยเหตุนี้จึงเกิดธรรมเนียมนำ�หัวจระเข้ไปไว้ที่ศาลเจ้าพ่อตามลำ�แม่ นํ้า เมื่อปราบ
จระเข้พาลแล้ วท้าวโคจรก็กลับไปยังถิ่นในภาคเหนื อ
ตำ�นานประจำ�ถิ่นเรื่องนี้เล่ าต่อๆ กันมา ในภายหลังได้มี ผู้นำ�ไปผนวกเข้ากับเรื่องของไกรทองหมอจระเข้ลือชื่อ
จึงมาปรากฏอยู่ในตอนต้นของ บทละครนอก เรื่อง ไกรทอง พระราชนิพนธ์ ในพระบาทสมเด็จพระพุ ทธเลิศหล้ า
นภาลัย เรื่องเริ่มเมื่อท้าวโคจรทะเลาะวิวาทกั บท้าวพันตาและพญาพันวังจนฆ่ากันตายทั้งสามตัว แล้วชาละวันได้รับ
มอบอำ�นาจให้ปกครองบริวารทั้งปวง และเริ่มประพฤติผิ ดศีลโดยจั บมนุษย์ กินเป็นอาหารวันหนึ่ งไปฉุดนางมนุษย์
ตะเภาทองมาเป็นเมีย ไกรทองจึ งออกมาปราบจนได้รับชื่อเสียงเงินทอง และได้แต่งงานกั บสองพี่น้องนางตะเภาทอง
และนางตะเภาแก้ว จะเห็นได้ ว่าบทละครนอกเรื่อง ไกรทอง ได้เชื่อมโยงนิ ทานประจำ�ถิ่นทั้ง ๓ เรื่องเข้าด้ วยกัน
แสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ของคนในลุ่มนํ้าเจ้าพระยาตอนต้นนํ้ า คือ พิจิตร กลางนํ้า คือ นนทบุรี และปลายนํ้ าก่อน
ออกปากอ่าวไทยที่ ธนบุรี
นิทานไทยภาคกลางสะท้อนภาพของจระเข้ในสังคมไทยว่าได้ รับการยกย่องให้เป็นสัตว์ศั กดิ์สิทธิ์ เห็นได้จาก
เรื่องราวของจระเข้เจ้าและจระเข้บริ วารเจ้าพ่อเจ้าแม่ในตำ�นานประจำ�ถิ่นของภาคกลาง ทั้งยังมีหลักฐานยืนยันเป็น
ศาลจระเข้เจ้าหรือศาลเจ้าพ่อเจ้าแม่ ที่มีจระเข้เป็นบริวารตั้งอยู่ประจำ�ถิ่นต่างๆ อีกด้วย
คนไทยมีความเชื่อเรื่องจระเข้ ว่า หากผู้ใดไม่ ยอมทำ�บุญสุนทาน จะต้องกลายเป็ นจระเข้เฝ้าขุมสมบัติอยู่ อย่าง
ทรมานจนตาย ซึ่งสอดคล้องกั บความเชื่อทางพุทธศาสนาที่ได้บัญญัติไว้ว่ า หากผู้ใดตระหนี่ในทานจะมี ผิวพรรณไม่
สวยงาม และไม่มี เครื่องอุปโภคบริโภค เนื่องจากจระเข้เป็นสัตว์ที่มี ผิวพรรณขรุขระไม่สวยงาม ทั้งยังต้องใช้เวลาหลาย
วันเพื่อหาเหยื่ ออีกด้วย
ตำ�นานชาละวัน ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติประจำ�ปีพุทธศักราช ๒๕๕๗