42
ตำ
�นานก่
องข้
าวน้
อยฆ่
าแม่
เรี
ยบเรี
ยงโดย รองศาสตราจารย์
ปฐม หงษ์
สุ
วรรณ
ตำ
�นานเรื่
อง
ก่
องข้
าวน้
อย
หรื
อบางที
เรี
ยกว่
า
ก่
องข้
าวน้
อยฆ่
าแม่
เป็
นนิ
ทานอธิ
บายที่
มาการสร้
าง
ศาสนสถาน คื
อ พระธาตุ
ก่
องข้
าวน้
อย ซึ่
งเป็
นศิ
ลปะ
แบบขอม ตั้
งอยู่
กลางทุ
่
งนาบ้
านตาดทอง ตำ
�บลตาดทอง
อำ
�เภอเมื
อง จั
งหวั
ดยโสธร ทั้
งนี้
คำ
�ว่
า
“ก่
องข้
าว”
หรื
อ กล่
องข้
าว เป็
นเครื่
องจั
กสานที่
ใช้
เป็
นภาชนะบรรจุ
ข้
าวเหนี
ยวนึ่
งของชาวอี
สานและล้
านนา
ตำ
�นานเรื่
อง
ก่
องข้
าวน้
อยฆ่
าแม่
มี
ทั้
งประเภท
มุ
ขปาฐะและลายลั
กษณ์
(ใบลานและหนั
งสื
อ) เป็
น
นิ
ทานพื้
นบ้
านที่
รั
บรู้
กั
นโดยทั่
วไปในสั
งคมไทย แม้
เชื่
อว่
า
จะมี
ที
่
มาจากนิ
ทานพื้
นบ้
านของอี
สาน แต่
ในปั
จจุ
บั
น
นิ
ทานเรื่
องนี้
ได้
แพร่
หลายและรั
บรู้
กั
นอย่
างกว้
างขวาง
ในสั
งคมไทย ทั้
งภาคเหนื
อ ภาคกลาง และภาคใต้
นิ
ทานเรื่
อง
ก่
องข้
าวน้
อยฆ่
าแม่
มี
เนื้
อเรื่
อง
กล่
าวว่
าครั
้
งหนึ่
ง นานมาแล้
ว มี
แม่
ลู
กยากจนคู่
หนึ่
ง
ตั้
งบ้
านเรื
อนอยู่
ที
่
ชายทุ่
ง มี
อาชี
พทำ
�นา ลู
กชาย
เจริ
ญวั
ยแล้
วได้
ช่
วยแม่
ทำ
�นาและประกอบสั
มมาชี
พ