Page 106 - dcp6

95
ตำ�นานพระพุทธสิหิงค์
เรียบเรียงโดย รองศาสตราจารย์ สืบพงศ์ ธรรมชาติ
ตำ�นานพระพุทธสิหิงค์ หรือ สิหิงคนิทาน เป็นตำ�นานที่อธิบายประวัติ การสร้างและการประดิษฐานพระพุทธสิหิงค์
ซึ่งเป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองสำ�คั ญองค์หนึ่ งของประเทศไทย พระโพธิรังษี ปราชญ์เชียงใหม่ ได้เขียนตำ�นานเกี่ยวกับ
พระพุทธสิ หิงค์ เป็นภาษาบาลีประมาณ พ.ศ. ๑๙๖๐ และบรรยายเรื่องราวมาจนถึง พ.ศ. ๑๙๕๔ สมเด็ จพระเจ้า
บรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำ�รงราชานุภาพ ได้ทรงพระนิ พนธ์ต่อจากพระโพธิรังษี ฉบั บปัจจุบันหลวงบริบาลบุรีภัณฑ์
ได้เรียบเรียงขึ้นใหม่ เป็นตำ�นานย่อและมีข้อวิจารณ์ทางโบราณคดีเพิ่มเติม
ตามตำ�นานเล่าว่า พระพุทธสิหิงค์สร้างขึ้นในลังกาเมื่อราว พ.ศ. ๗๐๐ และนำ�เข้ามาสู่สยามประเทศ ประมาณ
พ.ศ. ๑๘๕๐ ประดิษฐานอยู่ที่กรุงสุโขทัย ต่อมามีผู้นำ�ไปประดิษฐานที่พิษณุโลก กรุงศรีอยุธยา กำ�แพงเพชร เชียงราย
แล้วนำ�กลับมาประดิษฐานที่กรุงศรีอยุธยา เชียงใหม่ ปัจจุบันประดิษฐานที่กรุงเทพฯ คนไทยเชื่อว่า เมื่อพระพุทธสิหิงค์
ประทับอยู่ ณ ที่ใด จะทำ�ให้พระพุทธศาสนาที่นั้นรุ่งเรือง
ปัจจุ บันพระพุ ทธรู ปที่มี นามว่ าพระพุทธสิ หิ งค์ มีอยู่ ถึง ๓ องค์ คื อ องค์ที่อยู่ในพระที่ นั่งพุ ทไธสวรรค์
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กรุงเทพมหานคร องค์ ที่อยู่ในหอพระสิหิงค์ จังหวัดนครศรีธรรมราช และที่ในวัดพระสิงห์
จังหวัดเชี ยงใหม่ คนไทยถื อว่าพระพุ ทธสิหิ งค์เป็นพระพุทธรู ปสำ �คัญประจำ�เทศกาลสงกรานต์ ดังนั้นเมื่ อถึง
วันสงกรานต์ ก็จะอัญเชิญพระพุทธสิ หิงค์ พระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองทั้ง ๓ องค์ใน ๓ พื้นที่ออกมาให้ประชาชนได้สรงนํ้ า
สักการบูชาและขอพรเพื่อความเป็ นสิริ มงคล
ตำ�นานพระพุ ทธสิหิ งค์ ได้ รับ
การขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภู มิปัญญา
ทางวั ฒนธรรมของชาติ ประจำ�ปี
พุทธศักราช ๒๕๕๓
ภาพ : ฐิติ พงศ์ สุขไพบูลย์วัฒน์