Page 74 - dcp4

63
ของประเพณีลากพระ เพราะใช้ต้มถวายพระลาก ถวายพระที่วั ด และมอบให้ผู้เฒ่าผู้ แก่ ผู้มี พระคุณ และบุคคลทั่วไป
ในวันลากพระจึงมีต้มออกมาให้เห็นจำ�นวนมากหลากหลายแหล่งหลายที่ที่มีการลากพระ
ประเพณีลากพระกล่ าวกันว่ าสืบเนื่ องมาจากการที่พระพุ ทธองค์เสด็จลงมาทางบันไดแก้ วจากสวรรค์ชั้ น
ดาวดึงส์ หลังจากที่ทรงโปรดพระพุทธมารดา (พระนางสิริ มหามายาซึ่งไปเสวยพระชาติเป็นเทพมหามายาในสวรรค์
ชั้นดุสิต) เมื่อพระองค์เสด็จลงมา บรรดาพุทธสาวกและพุทธศาสนิกชนจำ�นวนมากก็ไปรับเสด็จมีการนำ�อาหารไปถวาย
พระพุทธเจ้า เนื่ องจากมีผู้ คนและอาหารจำ�นวนมากผู้ที่อยู่ด้านหลังเข้าไปไม่ถึงองค์พระพุ ทธเจ้า จึงนำ �เอาใบไม้ห่อ
และมัดส่งไปตามลำ �ดับ จนถึงองค์พระพุทธเจ้า บ้างก็ซัดห่อภัตตาหารไปที่พระพุทธเจ้า และห่ อภัตตาหารลงในบาตร
การถวายภัตหารในวันนี้เรียกว่ า “ตักบาตรเทโวโรหนะ” หรือ “ตักบาตรเทโว” คือ ตักบาตรในวันที่พระพุทธเจ้าเสด็จ
ลงมาจากสวรรค์ในวันขึ้น ๑๕ คํ่า เดือน ๑๑ และวันต่อมาวันแรม ๑ คํ่า เดือน ๑๑ เป็นวันออกพรรษา ก็จะมีการ
ลากพระ ประหนึ่งว่ ารับเสด็จพระพุทธเจ้ากลั บสู่ที่ประทับนั่นเอง แต่ในการลากพระนั้นจะมีรายละเอี ยดต่างๆหลาย
ประการ
เริ่มจากการเตรียมการจัดทำ�หรือตกแต่งเรือพระให้มีความสวยงามตามที่ต้องการซึ่งบางวั ดจะใช้เวลานานและ
ผู้มีฝีมื อทางด้านศิลปะจะต้องช่วยเหลือกัน เพื่อให้เรือพระของวัดตน หมู่บ้านตนมีความสวยงาม ยิ่งประกวดด้วยแล้ว
ก็จะดมบรรดาฝี มือศิลป์ทั้งหลายอย่างพร้ อมเพรียง บางวัดลงทุ นสูงเพื่อหมายเอาชนะการประกวด บางแห่งมีการ
ประกวดรับถ้วยพระราชทานฯ เป็นรางวัลสูงสุด ดังนั้ น จึงมีการทำ�เรือพระอย่างเอาจริ งเอาจังเพื่อเกียรติ และศักดิ์ศรี
ของวัดตนหมู่บ้านตน จุดเด่นที่ต้ องทำ�ให้สวยงามคือพนมพระหรือบุษบก (ชาวไทยภาคใต้เรียกว่านมพระ) ก่อนถึงวัน
ลากพระจริง จะมีการ “คุมพระ” (ประโคมดนตรี ) หนึ่งวั นหนึ่งคืน ดนตรีที่มั กใช้กัน ตะโพน ปืด และระฆัง (เหล็ก
แผ่น) บางที่ไม่ มีปืด (คล้ายกลองสองหน้าเป็นดนตรีไทยภาคใต้) เด็กๆก็จะช่วยกั นคุมพระหรือตี ดนตรีดังกล่าวนี้ตลอด
เวลาไม่มีการหยุด หากไม่มี เด็กตีผู้ใหญ่ก็จะเข้ามาตีแทนที่ เสียงคุมพระหรือประโคมดนตรีก็จะได้ยินทั่ วทั้งหมู่บ้านหรือ
ชุมชนนั้น ต้มที่ ทำ�กั นก็จะนำ�ไปถวายพระลาก บ้างก็ห้อยแขวนที่พระหัตถ์ บ้างก็ใส่ภาชนะตั้งใกล้องค์พระลาก
เมื่อถึงวันลากพระก็จะช่วยกันอัญเชิญพระลากไปลงเรือพระหรื อพาหนะที่เตรียมไว้กรณีลากพระบกจากนั้นก็จะ
พายเรือเพรียวลากพระไปจากท่านํ้าวัดสู่จุดหมายที่นัดรวมเรือพระหรือที่วัดใดวัดหนึ่ง ถ้าลากพระบกก็จะใช้เชือกเส้น
ใหญ่สองเส้นคล้องที่พาหนะที่เป็ นที่ประทับพระลาก (มักเรียกว่าเรือพระเช่นกัน) แล้ วช่วยกันลากไปในขณะที่ลากไป
นั้นจะมีการร้องเพลงลากพระ มีการร้องนำ�ด้วยต้นเสียงหนึ่งคนหรือหลายคนพร้อมๆกันว่า “อีส้าละพา” และผู้ที่ลาก
พระร่วมกัน หรือฝีพายที่จ้วงนํ้าพายเรือไปก็จะรับว่า “เฮโลๆ” ถ้าต้นเสียงว่าซํ้าก็จะรับเช่นนี้ ทุกครั้ งไป ส่วนเนื้อร้องจะ
เป็นการว่าของพ่ อเพลงแม่เพลง เมื่ อจบอี้สาละพา เฮโลๆ แล้ว เช่น “คนนั้นแกใสเสื้อเขียวหยุ ดเดียวก่อนต้า มาช่วย
ลากพระกันต้าสาวเหย” ครั้นแม่เพลงว่าจบผู้ร่วมลากพระก็จะรับต่อว่า “อี้ส้าละพา เฮโลๆ”การขับร้องเพลงลากพระ
ก็จะมีเรื่อยไปเปลี่ยนเนื้อร้องไปตามต้องการเป็นลักษณะกลอนปฏิภาณ (ภาษาไทยภาคใต้ เรียกว่า มุ ตโต) เพื่อความ
สนุกสนาน และไม่รู้สึกเหนื่อย ใครที่จะทำ�บุญถวายต้มพระพุทธเจ้า ก็จะแอบเรือเข้าไปเอาต้มใส่ ที่เรือพระ ถ้าไกลก็
ซัดไปที่เรือพระก็จะมีคนรับ พระบกก็เช่นกันก็จะทำ�เช่นเดียวกั น คำ�ที่ถวายต้มหรือทำ�บุญใส่บาตรเรือพระบกใช้คำ�ว่ า