Page 73 - dcp4

62
ประเพณีลากพระ
เรียบเรี ยงโดย รองศาตราจารย์ สืบพงศ์ ธรรมชาติ
ประเพณีลากพระเป็นประเพณีสำ �คัญอย่ างหนึ่งของชาวไทยภาคใต้ ที่ได้ ปฏิบัติสื บต่อกันมาเป็นเวลานาน
มากแล้วตั้งแต่ครั้งบรรพชน การที่เรียกชื่อประเพณีนี้ว่า “ประเพณีลากพระ” เพราะหมายเอาการใช้แรงจากการพาย
เรือลากพระไปในแม่นํ้าลำ �คลองหรือคนจำ�นวนหนึ่งดึงเชือกลากพระไปบนถนนหรือเส้นทางที่ ใช้เป็นทางเดินประจำ �
สมัยก่อนการลากพระนิ ยมลากกันทางนํ้าเป็นส่ วนมาก ต่อมามีการลากพระทางบกหรือบนถนนมากขึ้น อย่างไร
ก็ตามปัจจุบันการลากพระยังคงมี ทั้งสองลักษณะ หลักฐานเก่าสุ ดที่เป็นเอกสารเท่ าที่พบแล้วเกี่ยวกับการลากพระ
หรือประเพณีลากพระ คือบันทึกของภิกษุอี้ จริงที่มาหยุดที่ นครศรีธรรมราชเพื่อเดินทางต่อไปอินเดี ยซึ่งสมัยนั้นเรียก
ชื่อว่าตามพรลิ งค์หรือจีนออกเสียงเป็น “ตั้งเหม่ยหลิง” หรือ “ตั นเหม่ยหลิว” หรือ”โฮลิง” เมื่อพุทธศตวรรษที่ ๑๒
(พ.ศ.๑๑๐๐ เศษ) กล่าวถึงการลากพระความว่าคนเมืองนี้ นำ�พระพุทธรูปลงในยานพาหนะแล้ วช่วยกันดึงเชือกลากไป
หรือแบกแห่ไป มีประโคมดนตรี ดังข้อความว่ า “พระพุทธรูปศักดิ์ สิทธิ์องค์หนึ่งมีคนแห่แหนนำ �มาจากวัดประดิษฐาน
บนรถหรือบนแคร่ มีพระสงฆ์และฆราวาสหมู่ ใหญ่แวดล้อมมา มีการตีกลองและบรรเลงดนตรีต่ างๆ มีการถวายของ
หอมดอกไม้และถือธงชนิดต่างๆ ที่ ทอแสงในกลางแดด พระพุทธรูปเสด็จไปสู่หมู่บ้าน ด้วยวิธีดั งกล่าวนี้ภายใต้เพดาน
กว้างขวาง” นี่คื อบันทึกการลากพระที่ชาวจีนได้บันทึกเอาไว้ นอกจากนี้วรรณกรรมมุขปาฐะของไทยภาคใต้ประเภท
เพลงร้องเรือเด็ก(เพลงกล่อมเด็ ก) ยังได้บันทึกด้วยความจำ�เกี่ ยวกับเรื่องราวของการลากพระเอาไว้ว่า
ฮา เอ่อ ไปไหนเหอ ไปปล้ะหัวนอนสักเดียว
ไปเซ้อสารเหนียว แทงต้มลากพระ
อี้ถูกอี้แพง อี้แดงไม่ละ
แทงต้มลากพระ วัดสระหัวนอน บ้ าน เอ่อ เหอ
(จำ�จาก นางเฟื่อง คุระศรี และนางฟอง ธรรมชาติ)
เพลงร้องเรือบทนี้มี คำ�ว่า “ลากพระ” เป็นการบ่ งชี้ว่ าประเพณีนี้เรียกแต่โบราณมานานแล้ วว่า “ประเพณี
ลากพระ” ในการปฏิบัติ ประเพณีลากพระอย่างหนึ่งคือ การแทงต้ ม หมายถึงการทำ�ต้มด้วยข้าวเหนี ยวผัดกะทิแล้ว
นำ�ไปห่อและต้ม โดยใช้ ใบจากอ่อนและใบกะพ้อห่อ ถ้าใบจากจะทำ�เป็นลูกยาวๆแล้วใช้เชือกพันรอบๆ และมัดดึง
หัวท้ายให้ตึง ถ้าทำ�กับใบกะพ้อจะทำ�เป็นรูปสามเหลี่ยมสอดใบกะพ้อให้ซ้อนขั ดกันแล้วดึงให้แน่นไม่ต้องใช้ เชือกมัด
แต่อย่างใด การจะใช้ใบจากหรือใบกะพ้อขึ้นอยู่กับพื ชพันธุ์วั สดุในท้ องถิ่น สถานที่ อยู่ใกล้ แม่นํ้าลำ �คลองมักใช้
ใบจากอ่อนเพราะมีต้นจากมาก สถานที่อยู่ไกลแม่นํ้าลำ�คลองมีต้นกะพ้อมากก็มั กใช้ใบกะพ้อ การทำ�ที่สอดพับสลับไปมา
ให้แน่นนั้นเรียกว่า การแทง เป็นการใช้ปลายของใบจากหรือใบกะพ้อพั บหรือม้วนสอดนั่นเอง ต้มจึงเป็นขนมสัญลักษณ์
ที่มาภาพ : ทีแอลซีไทยดอทคอม
http://www.tlcthai.com/travel/9104ประเพณีงานชักพระ-ลากพระ.html
ที่มาภาพ : ทีแอลซี ไทยดอทคอม