Page 57 - dcp3

46
การใช้งานได้นาน เป็นศิลปหัตถอุตสาหกรรมพื้ นบ้านที่มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักของคนทั่วไป ทำ�ให้เกิดการขยายกิจการ
และมีการผลิตโอ่งเพิ่มมากขึ้น ส่งผลให้หุ้นส่วนหลายคนสามารถแยกตั วออกไปตั้งโรงงานเองตามความต้องการของ
ตลาดที่เพิ่ มมากขึ้น
ลักษณะพิเศษหรื อเอกลักษณ์
ระยะเริ่มแรกภาชนะดินเผาที่ผลิตจะเป็นจำ�พวกอ่างเคลือบและไหนํ้าปลา ต่อมามีการทำ�โอ่งเลียนแบบโอ่งจาก
เมืองจีน เป็นโอ่งเคลือบนํ้าขี้เถ้าที่ยังไม่ได้ตกแต่งลวดลายใดๆ เรียกว่า โอ่งเลี่ยน (เคลือบด้ วยนํ้าเคลือบ) ต่อมา มีการ
คิดและแกะลวดลายดอกติดที่พิมพ์ไม้ ใช้ตี ที่บ่ารอบๆ โอ่ง ให้มี ลายนูนขึ้น ภายหลั งมีการคิดค้นวิธี การติดลายดอกไม้
หรือลายเครือเถา เป็นลวดลายตกแต่ งที่นูนสูงขึ้นมาจากผิ วของโอ่งและมีการค้นคิดลวดลายตกแต่งบนโอ่ง เพิ่มมาก
ขึ้นเรื่อยๆ แต่ลวดลายซึ่งเป็นที่นิยมกันมากที่สุด คือ ลายมังกร มีความหมายที่เป็นมงคลแฝงและฝั งไว้ด้วยความหมาย
ตามความเชื่อคตินิยมในวัฒนธรรมจี นซึ่งยกย่องมังกรเป็ นสัตว์ชั้นสูงจากท้องฟ้า ถือเป็นสัตว์มงคลและเป็นที่นับถือ
ของชาวจีนผนวกกับว่ ามังกรนั้นเป็นสัตว์ที่มีรู ปลักษณ์สัดส่ วนและลวดลายที่สวยงาม
ลายมังกรบนโอ่ง ประกอบด้วย ลายมังกรดั้นเมฆ มังกรคาบแก้ว และมังกรสองตัวเกี่ยวพันกัน มังกรเป็นสัตว์
สำ�คัญในเทพนิยายของจีน เป็นเทพแห่งพลัง แห่งความดี และแห่งชีวิ ต ช่างปั้นมักเลือกเอามังกรที่มี ๓ เล็บ หรือ ๔ เล็บ
เป็นลวดลายตกแต่ งโอ่ง ช่างผู้ชำ �นาญจะปาดเนื้อดิ นสีขาวที่ ได้มากจากเมืองจีน ด้ วยหั วแม่มื อเป็นรู ปมังกร
โดยไม่ต้องร่ างแบบ ขีดเป็นลายมังกรด้วยปลายซี่หวี เป็นหนวด นิ้วเล็บ ส่วนเกล็ดมังกรหยักด้ วยแผ่นสังกะสีแล้วเน้น
ลูกตาให้เด่นออกมา
การเคลือบโอ่งและการตกแต่งเขียนลายมังกรโดยการปาดด้วยหัวแม่ มือนี้ถื อเป็นเอกลั กษณ์เฉพาะถิ่ นของ
ช่างปั้นจังหวัดราชบุรี
กลวิธีการผลิต
กลวิธี การผลิตในการผลิ ตโอ่งมังกร ประกอบด้วย การเตรี ยมเนื้อดิ น การปั้น การเขียนลาย การเคลือบ และ
การเผา ต้องอาศัยเทคนิค(ภูมิ ปัญญา)ในการผลิ ต ในแต่ละขั้นตอน เพื่อให้ได้โอ่งมังกรที่มีคุ ณภาพดีมี ลวดลายสวยงาม
ซึ่งช่างฝีมือในการปั้นโอ่งและการเขียนลายบนโอ่งนั้น ไม่ มีการบันทึกไว้เป็นตำ�รา ต้องอาศัยโดยวิธี การสืบทอดจาก
บรรพบุรุษ หรือจากภู มิปัญญาในท้องถิ่นของจังหวัดราชบุ รีเท่านั้น ผ่านการลงมือทำ�ด้ วยตนเองจนเกิดความชำ�นาญ
กระบวนการ
๑. การเตรียมดิน
การเตรียมดิน เนื้อดินที่ ใช้เป็นสี นํ้าตาลแดงที่ ได้จากท้ องนาทั่วไป
ในจั งหวัดราชบุรี มี คุ ณสมบั ติเป็นดิ นเหนียวคุ ณภาพดี ละเอียดเหนียว
การเตรียมดินประกอบด้วยการหมักโดยการแช่ นํ้าทิ้งไว้ประมาณ ๑ สัปดาห์
แล้วนำ�มากองและตัดดินเป็นก้อนๆ นำ�เข้าเครื่องโม่หรือเครื่องนวดให้ เนื้อดิน
เข้ากัน จากนั้ นจึงตั ดดินให้เป็นก้อนมีขนาดพอเหมาะนำ�มานวดผสมทราย
ละเอียดเล็กน้อยเพื่อให้เนื้อดิ นมีความแกร่ง การเตรียมบ่อหมักดิน