Page 76 - dcp2

65
นอกจากนี้องค์ความรู้สำ�คัญอี กประการหนึ่งของมือนํ้ายังสะท้อนให้เห็นได้จากการเปรียบไก่ ที่ “มือนํ้า” เพียงแต่ดูไก่
จากสภาพภายนอกก็ สามารถคาดเดาได้ว่า ไก่ตัวนั้นสายพันธุ์อะไร อายุเท่าไร เชิงชนแบบไหน ลำ�หนักเบาประการใดและ
แข็งแรงสมบูรณ์เต็มที่หรือไม่ เป็นต้น การเปรียบไก่ถือเป็นหัวใจอย่างหนึ่งของการละเล่นชนไก่
การคัดเลือกสายพันธุ์ การเลี้ยงดูฝึ กฝนและการรักษาพยาบาลไก่ชนจึงเป็นภูมิ ปัญญาที่เกิ ดจากการที่คนอยู่ใกล้ ชิด
กั บไก่มานาน มี การสังเกตลองผิดลองถู กกระทั่งเกิ ดเป็นองค์ความรู้ และสืบทอดต่อกันมา สิ่งสำ�คัญที่ สุด คือการเลี้ยง
ไก่ชนไม่สามารถทำ�ได้ในระบบอุ ตสาหกรรมแบบเบ็ดเสร็จเพราะไก่ จะไม่แข็งแรง ไก่ชนที่ผ่ านคัดเลือกสายพันธุ์และฝึกฝน
มาแล้ วจะมีราคาตั้งแต่หลักพันหมื่น แสนไปกระทั่งถึงหลักล้าน ไก่ชนจึงเป็นสัตว์เศรษฐกิจที่สำ�คัญของชาวนาไทยสามารถ
ตอบสนองความต้องการพื้นฐาน ทั้งการนำ�ไปบริโภค การสันทนาการ ซึ่งมีทั้งการนำ�ไปชนไก่และการประกวดประเภทสวยงาม
ตลอดจนการเลี้ยงไก่ชนเป็นธุรกิจเพื่ อการส่งออกไปยังประเทศต่างๆ ที่ นิยมกีฬาชนไก่
การเลี้ ยงไก่ชนนิยมกันอย่างกว้างขวางทั่วทั้ งประเทศไทย มีสนามไก่ชนที่ถูกกฎหมายและผิดกฎหมายอยู่ทั่วไป
ทั้งในกรุงเทพฯและต่างจังหวัด ชุมชนที่มี การเลี้ยงไก่ชนจึงเป็นไปอย่างกว้ างขวางกระจายไปทั่วทั้งประเทศไทย ปัจจุบัน
มี การรวมตัวเป็ นสมาคมอนุรั กษ์และพัฒนาพันธุ์ไก่พื้ นเมืองในภาคต่างๆ แม้การเลี้ยงไก่ชนจะเป็นไปอย่างกว้างขวางและ
มี ภูมิ ปัญญาการเลี้ยงที่สืบทอดกันมา แต่สภาพปัจจุบันพบว่า “มือนํ้า” หรือ “หมอไก่” ขาดผู้เรียนรู้สืบทอด ทั้งนี้เพราะ
การเรียนเป็นหมอไก่ต้องเข้ าไปคลุกคลีฝากตัวเป็นศิษย์รับใช้และต้องใช้เวลาในการเรี ยนรู้ฝึกฝนอย่างยาวนานด้วยใจรั ก
มื อนํ้ามั กกล่าวตรงกันว่า ตนเองใช้ประสบการณ์ ทั้งชีวิ ตในการเรียนรู้ไก่ การขาดแคลนมือนํ้าย่อมหมายถึงการเสี่ ยงต่อการ
สูญหายของภูมิ ปัญญาในการดูแลรั กษาพยาบาลไก่ด้วย
ไก่ชนไทย ได้รั บการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติประจำ�ปีพุทธศักราช ๒๕๕๗
เอกสารอ้ างอิง
บุญมีพิบูลย์สมบัติ. ๒๕๕๑. ชนไก่: กี ฬา. ในสารานุกรมวัฒนธรรมไทยภาคกลางเล่ม ๔. หน้า ๑๗๔๙-๑๗๕๒. กรุงเทพฯ:
มู ลนิธิ สารานุกรม วัฒนธรรมไทยฯธนาคารไทยพาณิย์. ๒๕๔๒.
สาโรจน์เจียระคงมั่น. ไก่ชนในภาคกลาง. สารานุกรมวัฒนธรรมไทยภาคกลางฉบับเพิ่มเติมเล่ม ๑. หน้า ๘๐-๙๖. กรุงเทพฯ:
มู ลนิธิ สารานุกรมวัฒนธรรมไทยฯธนาคารไทยพาณิย์, ๒๕๕๑.
ข้อมูลสัมภาษณ์
นายประมวล จันทวงษ์, ซุ้มบ้านบึงกิ่ง อ.เกาะจันทร์ จ.ชลบุรี, สัมภาษณ์ ๒๓ พฤศจิกายน ๒๕๕๖.
ดร. ปรารถนา งามวงษ์วาน, สนามไก่ชนซีพี กิ่ง อ.เกาะจันทร์ จ.ชลบุรี, ๒๐ ธั นวาคม ๒๕๕๖.
นายสาโรจน์ เจียรคงมั่น, ศูนย์วิจัยและพัฒนาไก่พื้ นเมือง จ.ชลบุรี, สัมภาษณ์ ๒๓ พฤศจิ กายน ๒๕๕๖.
นายห้อย มหาชัย, ซุ้มสรศักดิ์ อ.มหาชัย จ.สมุทรสาคร, สัมภาษณ์ ๑๙ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๗.