45
ผลดี
ของการอยู่
ไฟ คื
อ
๑) ลดความเกร็
งและความตึ
งตั
วของกล้
ามเนื้
อ
๒) เพิ่
มการไหลเวี
ยนโลหิ
ตให้
มากขึ้
น
๓) อาการปวดลดลง
๔) ลดอาการอั
กเสบของแผลหลั
งคลอด
เนื่
องจากแต่
ละภาคของประเทศไทยมี
สภาพนิ
เวศที่
แตกต่
างกั
น จึ
งทำ
�ให้
ภู
มิ
ปั
ญญาการอยู่
ไฟมี
ความหลากหลาย
ในส่
วนของรายละเอี
ยดและขั้
นตอน ดั
งนี้
เตาอยู่
เดื
อนไฟของภาคเหนื
อ
ภาพจากมู
ลนิ
ธิ
สุ
ขภาพไทย
การนั่
งก้
อนเส้
า ภู
มิ
ปั
ญญาของภาคเหนื
อ
ภาพจากมู
ลนิ
ธิ
สุ
ขภาพไทย
ภาคเหนื
อ
โดยทั
่
วไปเรี
ยกหมอตำ
�แยว่
า “แม่
จ้
าง” มารดาหลั
งคลอด เรี
ยกว่
า
“แม่
กํ
๋
าเดื
อน” เรี
ยกการอยู่
ไฟว่
า
“การอยู่
เดื
อนไฟ”
ความร้
อนจากไฟ
ช่
วยทำ
�ให้
ร่
างกายพั
กฟื
้
น ซึ่
งจั
ดว่
าเป็
นยาวิ
เศษตำ
�รั
บหนึ่
งเพราะทำ
�ให้
แผลแห้
งเร็
ว ฮ้
วนหรื
อมดลู
กเข้
าอู่
เร็
ว ทำ
�ให้
มี
นํ้
านมไหลเพี
ยงพอสำ
�หรั
บลู
ก
เลื
อดลมไหลเวี
ยนดี
ร่
างกายแข็
งแรง
การอยู่
เดื
อนไฟ ประกอบด้
วย จอง (เตี
ยงนอน) โดยมี
เตาไฟ
อยู่
ด้
านล่
างหรื
อด้
านข้
าง ฟื
นสำ
�หรั
บอยู่
ไฟของแม่
กํ๋
าเดื
อน ต้
องเป็
นไม้
เนื้
อแข็
งไม่
มี
แมลงเจาะ และต้
องปอกเปลื
อกออกให้
หมด เช่
น ไม้
แพ่
ง
(สะแกนา:
Combretum quadrangulare Kurz.
) และ ไม้
มะขาม
(
Tamarindus indica L.
) บนเตาไฟมี
หม้
อต้
มนํ้
าสมุ
นไพรปู
เลย (ไพล:
Zingiber montanum (Koenig) Link ex Dietr
.) ให้
ดื่
มได้
ตลอดเวลา
มี
การนั่
งก้
อนเส้
า
โดยทำ
�การขุ
ดหลุ
มดิ
น เอาใบเปล้
า (
Croton
oblongifolius Roxb.
) ปู
ที่
พื้
นหลุ
ม วางก้
อนเส้
าที่
เผาจนร้
อนบน
ใบเปล้
า แม่
กํ๋
าเดื
อนขึ้
นนั่
งคร่
อม ใช้
นํ้
าปู
เลยราดบนก้
อนเส้
า นํ้
าปู
เลยจะ
ช่
วยรั
กษาการติ
ดเชื้
อและลดการอั
กเสบของแผลได้
เป็
นอย่
างดี
ความร้
อน
จะทำ
�ให้
เลื
อดมาไหลเวี
ยนที่
แผลมากขึ้
น ทำ
�ให้
แผลหายไว การทำ
�ความ
สะอาดร่
างกาย ให้
ใช้
นํ้
าต้
มสมุ
นไพร เช่
น ใบเปล้
า ใบหนาด (
Blumea
balsamifera (L.) DC.
) ใบมะขาม ต้
มอาบ