Page 55 - dcp2

44
นำ�เสนอโดย กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
เรียบเรียงโดย อุษา กลิ่นหอม และ รองศาสตราจารย์สืบพงศ์ ธรรมชาติ
“การอยู่ไฟ” หมายถึง การใช้ความร้อนในการรักษาสุขภาพของหญิงหลังคลอด เป็นภูมิปัญญาไทยดั้งเดิมในการ
ดูแลสุขภาพหญิงหลังคลอดก่อนที่จะเปลี่ยนไปใช้ระบบการแพทย์แบบตะวันตก
การตั้งครรภ์และสุขภาพหลังคลอดเป็นช่วงวิกฤติ ของผู้หญิง เนื่องจากระบบต่างๆ ของร่างกายมีการปรับเปลี่ยนไป
ร่างกายอยู่ในสภาวะที่ไม่สมดุ ล จึงจำ�เป็นต้องเอาใจใส่ดูแลสุขภาพเป็นพิเศษ การอยู่ไฟนอกจากจะช่วยให้มดลู กแห้ง เข้าอู่เร็ว
นํ้าคาวปลาแห้งสนิทแล้ ว ยังทำ�ให้ร่างกายฟื้นตั วเข้าสู่ สภาพปกติและแข็งแรงได้เร็ วขึ้น นอกจากนั้ นการอยู่ไฟยังทำ�ให้
ผิวพรรณดี เลือดฝาดสมบู รณ์ รูปร่างสวยงามเหมือนก่อนตั้งครรภ์ มีความกระฉับกระเฉงไม่เมื่อยล้า ไม่ปวดหลั งปวดเอว
ขั้นตอนในการอยู่ไฟประกอบด้วยภูมิปัญญาหลายส่วน ได้แก่ ลักษณะการให้ความร้อนกั บร่างกาย โดยเฉพาะชนิด
ของพันธุ์ไม้ที่จะนำ �มาใช้เป็นฟืนหรือถ่ าน สมุนไพรที่ใช้ ดื่มในขณะอยู่ไฟ การรักษาแผลที่ช่องคลอด การทำ �ความสะอาด
ร่างกาย และอาการผิดปกติที่อาจเกิดขึ้ นในระหว่างการอยู่ไฟ เช่น การเกิดผื่น รับประทานอาหารไม่ได้ ปวดหั ว ปวดท้อง
ซึ่งในแต่ละภูมิภาคมีภูมิปัญญาในการจัดการที่มีลั กษณะจำ�เพาะของแต่ละพื้นที่
ภูมิ ปัญญา ในการอยู่ไฟมีหลักการที่ สำ�คัญ ๕ ส่ วน คือ
๑) การใช้ความร้อน ในการเพิ่มการไหลเวี ยนของเลือดลมในร่างกาย เพื่ อให้ร่างกายปรับตัวให้กลับมาอยู่ในสภาวะ
สมดุล ความร้อนทำ�ให้หญิงที่อยู่ไฟหลังคลอดแข็งแรงสามารถกลับไปทำ �งานได้เหมื อนเดิม และทนอากาศร้อนหนาวได้ดี
๒) อาหารและสมุนไพร
๓) การทำ�ความสะอาดร่างกาย
๔) ข้อควรปฏิบัติและไม่ ควรปฏิบัติ
๕) การดูแลความผิ ดปกติของร่างกายในขณะที่อยู่ไฟ
ภูมิปัญญาการอยู่ ไฟ