32
อาหารมื้
อหลั
กของคนไทยเป็
นอาหารชุ
ดประกอบด้
วย ข้
าวและกั
บข้
าวหลายอย่
างที่
มี
สี
สั
นและรสชาติ
แตกต่
างกั
น
แต่
กลมกลื
นกั
นเพราะมี
ทั้
งของกิ
นแก้
และของแนมที่
เรี
ยกว่
า “เครื่
องเคี
ยง” และ “เครื่
องแนม” จั
ดวางรวมกั
น ภาคกลาง
เรี
ยกว่
า
“สำ
�รั
บ”
ภาคใต้
เรี
ยกว่
า
“หมฺ
รั
บ”
ภาคเหนื
อเรี
ยกว่
า
“ขั
นโตก”
และภาคอี
สานเรี
ยกว่
า
“พาข้
าว”
อาหารไทยจึ
ง
เป็
นอาหารที่
เสพทั้
งทางตาและลิ้
น เพราะอาหารในสำ
�รั
บของทุ
กภาคมี
หลากรสชาติ
และหลายสี
สั
น
อาหารในสำ
�รั
บประกอบด้
วย
เครื่
องจิ้
ม
๑ อย่
าง จะเป็
นนํ้
าพริ
กหรื
อหลนพร้
อมผั
กสดตามฤดู
กาล หรื
อผั
กลวก
เป็
นหลั
ก พร้
อมด้
วย
เครื่
องแนม
๑ อย่
าง และ
แกง
๑ อย่
าง เช่
น นํ้
าพริ
กกะปิ
เครื่
องแนม ได้
แก่
ปลาทู
ทอดหรื
อปลาสลิ
ดทอด
กิ
นคู่
กั
บผั
กสดหรื
อชะอมชุ
บไข่
ทอด
แกง
๑ อย่
าง เช่
น แกงเขี
ยวหวานเนื้
อ สี
คลํ้
าของนํ้
าพริ
กจะตั
ดกั
นกั
บสี
เขี
ยวอมเหลื
อง
ของชะอมชุ
บไข่
ทอดและสี
เขี
ยวของผั
กสด รวมทั้
งสี
เขี
ยวจากสมุ
นไพรต่
างๆ ในแกงเผ็
ด รสชาติ
เค็
ม เปรี้
ยว หวาน เผ็
ดของ
นํ้
าพริ
กกะปิ
และเครื่
องเทศจะถู
กลดให้
อ่
อนลงเมื่
อกิ
นร่
วมกั
บผั
กสดและเครื่
องแนม ขณะเดี
ยวกั
นของหวานที
่
กิ
นตามมา
ซึ่
งส่
วนใหญ่
เป็
นผลไม้
สดจะช่
วยลดรสเค็
มและรสเผ็
ดหรื
อที่
เรี
ยกว่
า
“กิ
นล้
างปาก”
เพื่
อให้
รสของอาหารที่
คงค้
างอยู่
ที่
ลิ้
น
กลั
บคื
นสู่
ความสมดุ
ล
นอกจากอาหารในชี
วิ
ตประจำ
�วั
นแล้
ว อาหารสำ
�หรั
บเลี้
ยงพระสงฆ์
ในยามทำ
�บุ
ญคนภาคกลางก็
นิ
ยมจั
ดเป็
นสำ
�รั
บ
เรี
ยกว่
า
“สำ
�รั
บพระ”
แต่
จะมี
อาหารหลากหลายมากขึ้
น ส่
วนใหญ่
เป็
นอาหารที่
ทำ
�ยากและหายากประกอบด้
วย
สำ
�รั
บคาวและ
สำ
�รั
บหวาน
แกงต้
องมี
ทั้
งแกงเผ็
ดและแกงจื
ด สำ
�รั
บหวานมี
ขนมหวาน ๕-๖ อย่
างรวมกั
บผลไม้
และเนื่
องจากในอดี
ต
ภาคกลางยั
งเป็
นศู
นย์
กลางของการปกครอง อาหารของราชสำ
�นั
กหรื
อ
“สำ
�รั
บอาหารชาววั
ง”
ถื
อว่
าเป็
นเลิ
ศของอาหารไทย
มี
ความหลากหลายและประณี
ตยิ่
งขึ้
นไปอี
ก
อาหารไทยในแต่
ละภาคจะมี
รสชาติ
แตกต่
างกั
นขึ้
นอยู่
กั
บสภาพนิ
เวศทางธรรมชาติ
และรสนิ
ยมของท้
องถิ่
น รสอาหาร
ภาคกลางมี
๔ รส เปรี้
ยว เค็
ม เผ็
ดและหวาน ส่
วนอาหารภาคเหนื
อส่
วนใหญ่
รสไม่
เข้
มข้
น เน้
นมั
น เค็
ม อาหารภาคอี
สาน
มี
รสชาติ
เค็
มและเผ็
ดจั
ด ส่
วนอาหารภาคใต้
มี
รสเค็
มและเผ็
ดร้
อน
เนื่
องจากอาหารไทยส่
วนหนึ่
งนำ
�มาจากอาหารชนชาติ
ต่
างๆ ที่
มี
ความ
สั
มพั
นธ์
กั
นมาแต่
โบราณ เช่
น อาหารแขก อาหารจี
น อาหารของชนชาติ
ต่
างๆ จึ
งเข้
ามาผสมผสานอยู่
ในสำ
�รั
บอาหารไทย และถู
กปรุ
งให้
เข้
ากั
บรส
แบบไทย เสน่
ห์
ของอาหารไทยจึ
งอยู่
ที่
ความมี
หลายรสชาติ
ในสำ
�รั
บเดี
ยวกั
น
สำ
�รั
บอาหารไทย
ภาพ : การรั
บประทานอาหารของชาวภาคกลางในสมั
ยโบราณ ครอบครั
วไทย
นิ
ยมล้
อมวงรั
บประทานอาหารบนพื้
นบ้
าน
ที่
มา : http://kanchanapisek.or.th
เรี
ยบเรี
ยงโดย ศาสตราจารย์
สุ
กั
ญญา สุ
จฉายา