Page 102 - dcp2

91
ล�ำขา - ล�ำขาทั้ งคู่หน้าและคู่หลังมีขนาดใหญ่อวบ เมื่อดูทั้งจากด้านหลังและ ด้านข้างจะมี ลักษณะ
ตั้งตรงไม่ ถ่างออก
หาง - โคนหางใหญ่ เข้ ารูปรัดปิดก้นมิดชิ ด ความยาวหางยาวเลยข้อพั บเข่าตกถึงน่องล่าง ปลายหาง
เป็นพู่เป็นพวงใหญ่ยาว ว่าเป็ นควายดีฝึกง่าย ใช้งานง่าย ใช้งานดี
เล็ บ - เล็ บใหญ่กลมโต หรือมีลักษณะคล้ายส่วนกว้างของใบโพธิ์ เล็บยาวเท่ าๆ กัน ปลายเล็บแนบ
ชิดกั นไม่เกยกัน
ขน - ขนเรียบ เป็นมัน ถ้ ามีขนขึ้นถี่ เชื่อว่าเป็นควายอ้วนพี ดีเสมอ
อวัยวะเพศ - อวัยวะเพศควายผู้ต้ องมีลูกอัณฑะใหญ่ อยู่ในแนวตรงเสมอกัน ไม่หย่อนยาน ถ้าเป็นควายแม่
หรื อควายตัวเมีย ต้ องมีอวัยวะเพศใหญ่ ลักษณะ กลมคล้ ายใบตองจาน (ใบทองกวาว)
และมีเต้านม ๔ เต้า อยู่ในต�ำแหน่งที่เหมาะสม
ลั กษณะตำ�แหน่งขวัญ
เฉพาะการคัดเลื อกควายงามที่แสดงถึงภู มิปัญญาด้วยวิธีการดู “ขวัญ” ที่เป็นมงคลกับชีวิ ตความเป็นอยู่ของเจ้ าของ
และการใช้แรงงานนี้ ได้มี การรวบรวมไว้บ้างแล้ว ดังนี้
ขวั ญก้อนเกลื อ คือ ขวั ญที่อยู่บริเวณกลางหัว เชื่อว่าเป็นเสมื อนอาหารกับข้าวที่อุดมสมบูรณ์
ขวั ญท้าวนั่งจา คือ ขวั ญที่อยู่บริเวณเหนือคิ้ว เชื่อว่าเจ้าของจะประสบความส� ำเร็จในการเจรจาความต่างๆ
ขวั ญทัดดอก คือ ขวั ญที่อยู่กกหูทั้งสองข้าง ที่ดูว่ าเสมือนการทัดดอกไม้ สวยงาม เป็นมงคล
ขวั ญโหนกหน้า คือ ขวั ญที่อยู่เหนือหน้าผาก เรียกว่า “ง� ำเงา” เสมือนพญากางจ้อง คือท้าวพญากางร่ม ถือว่าเป็น
มงคลเพราะได้ร่มเงา
ขวั ญยุ้งข้าวแตก คือ ขวั ญที่อยู่ตรงบริเวณสวาบ เปรียบเสมือนการท�ำนาได้ข้าวมาก จนยุ้งแตก
ขวั ญก้อนหางค�ำ คือ ขวั ญอยู่ที่กกหู เชื่อว่าเสมือนมีทองค�ำ รํ่ารวยมีเงินทอง
ขวั ญสะเภาอุ้มทอง คือ ขวั ญที่อยู่บริเวณใต้ท้อง กรณีเป็นควายแม่ เชื่อว่าจะให้ลู กมากและเลี้ยงลูกได้ ดี หากมี ขวัญอยู่
ใต้ท้องทั้งสองข้างจะดียิ่งขึ้น
ขวั ญแม่ฮ้างเปิดซิ่ นคือ ขวัญที่อยู่ตรงขาพับหลั ง เชื่อว่าเป็นควายที่มีเสน่ห์ ใครเห็นเป็ นที่ชอบใจ จะขายก็ขายออกได้ง่าย
ขวั ญหน้าตรง คือ ขวั ญเดียวที่ อยู่บริเวณหน้าผาก คิดเห็ นเป็นเสมือนเลขหนึ่ง
ฯลฯ
นอกจากนี้ยังมีการรวบรวมภูมิปัญญาเกี่ยวกับลักษณะรูปร่าง ท่าทาง ลักษณะอวัยวะส่วนต่าง ๆ ที่เป็นกาลกิณีหรือ
อัปมงคล ซึ่ งท้องถิ่นภาคตะวั นออกเฉียงเหนือของไทย เรียกว่า ควายมีตำ�หนิ ไว้ อีกกว่า ๓๐ ลักษณะและลักษณะขวัญที่
ไม่ เป็นมงคลอีก ๘ ลักษณะด้วย