Page 51 - dcp1

42
จะตกลงกัน ชนิดของเรือที่ใช้แข่งขันกันก็มีมากมายหลายประเภท ตั้งแต่ใช้ คนพาย ๑ คนไปจนมากกว่า ๖๐ คน ก็มี เช่น
เรือแจว เรือบด เรือเพรียว เรือเข็ม เรือยาว เรือเผ่นม้า เรือมาด และเรื อสำ�ปั้นเป็นต้น มักจะใช้เรือที่มี ชนิดและประเภท
เดียวกันเข้าแข่งขันกัน บางท้องถิ่นจะใช้ธงติดทุ่นลอยไว้กลางแนวเส้นชัยเรือลำ�ใดพายไปถึงธงและคว้าธงไว้ได้ ก่อนจะเป็น
ผู้ชนะ บางท้องถิ่นจะนิยมใช้เรือยาว ซึ่ งต้องใช้คนพายมาก ๒๐-๖๐ คน เรียกว่า แข่ งเรือยาว จะมี คนหนึ่งคอยให้จังหวะใน
การพาย มีการตีกรับ เคาะไม้ ตีกลอง หรือร้องเป็นจังหวะเพื่อให้ทุกคนในเรือพายโดยพร้อมเพรียงกัน เป็นที่สนุกสนาน
ครื้นเครงโดยทั่วกัน (ชัชชัย โกมารทัต: ๒๕๒๗)
อาจกล่าวได้ว่าการแข่งเรือเป็นกีฬาพื้นเมืองของชาติไทยโดยแท้ก็ ว่าได้ เพราะมี การเล่นเป็นที่ยอมรั บว่ามีความ
สำ�คัญในทุกๆ ภาคของประเทศ ในปัจจุบันการเล่นแข่งเรือยังมีเล่นกันอยู่โดยทั่วไป และเนื่องจากเป็นการเล่นที่ทรงคุณค่า
ในหลากหลายด้าน จึงสมควรต้องมีการฟื้นฟูพัฒนาการเล่ นนี้ให้คงอยู่ มีชีวิตชี วาเป็นประโยชน์แก่คนในรุ่นปัจจุบันและ
รุ่นต่อๆ ไปยิ่งขึ้น
การแข่งเรือเป็นการสะท้อนถึงวิถีชีวิ ตจริงของชาวบ้านในทุกภาคของไทย ที่ มีแม่นํ้าลำ�คลองอยู่มากมายทั่วประเทศ
มีการใช้เรือหลากชนิดหลายประเภทตามความนิยมของแต่ละท้องถิ่น เป็นพาหนะในการเดิ นทางทางนํ้าโดยวิธีเล่ นด้วย
การพายเรือแข่งกัน มีให้เห็นในเกือบทุกประเทศทั่วโลก แต่ในประเทศไทยมีชนิดและประเภทของเรือที่ใช้ในการเล่นแข่งขัน
หลากหลายชนิดกว่าประเทศอื่ น ในแต่ละภาคแต่ละท้องถิ่นก็มีความนิยมแข่งเรือแตกต่างชนิดกั นไป วิธีการเข้าเส้ นชัยก็มี
หลากหลายวิธี เช่นวิธี ที่ผู้เล่นไปนั่งอยู่ที่ปลายสุ ดของหัวเรือแล้ ววัดกันว่าเมื่อเรือไปถึ งเส้นชัยใครคว้าธงชัยได้ก่ อนจะเป็น
ผู้ชนะเป็นต้น เป็ นการเล่นที่ไม่ค่อยพบเห็ นในประเทศอื่น นับเป็นเอกลักษณ์ไทยที่สะท้อนให้เห็นถึงภูมิปัญญาไทยในการ
สร้างเรือได้หลากชนิดหลายประเภทเพื่อเป็ นพาหะเดินทางทางนํ้าและรู้จักประยุกต์ เรือที่ใช้ในชีวิตประจำ�วัน มาเป็นกีฬา
เล่นเพื่อการผ่อนคลายและสนุกสนานร่วมกันและเป็นการเรียนรู้วัฒนธรรมการใช้ชีวิตของชาวไทยที่มีวิถีชีวิตผูกพันกับแม่นํ้า
ลำ�คลองและการใช้เรือ
แข่งเรือเล่นกันในโอกาสงานทำ�บุญต่างๆ เช่น งานเข้าพรรษา งานออกพรรษา ทอดกฐิน ทอดผ้ าป่างานไหว้พระ
และงานรื่นเริงต่างๆ มักจัดให้มีการแข่งเรือกันในช่ วงฤดูนํ้ามาก โดยเริ่มตั้งแต่เดือนพฤษภาคมเรื่อยไปและจัดกันมากขึ้ น
ในช่วงราวเดื อนตุลาคมถึงเดือนธันวาคม โดยเล่นได้ทั้งชายและหญิง ส่วนมากจะเล่นกันในหมู่ผู้ใหญ่โดยจะจัดผู้เล่ นเป็น
ชุดหรือเป็นทีมประจำ�เรือแต่ละลำ� จำ�นวนผู้เล่นแต่ละทีมจะมากน้ อยแล้วแต่จะตกลงกัน และขึ้นอยู่กับขนาดของเรือที่จะ
ใช้แข่งขัน แต่มั กจัดผู้เล่นแต่ละทีมให้มี จำ�นวนผู้เล่ นทั้งชายและหญิงพอๆ กัน บางท้องที่อาจจัดแข่งขันในระหว่างทีมชาย
กับทีมหญิง ซึ่งฝ่ายทีมชายมักจะต่อจำ�นวนให้ผู้เล่นทีมหญิงมีจำ�นวนมากกว่า เป็นต้นนิ ยมเล่นทีมละตั้ งแต่ ๒ คน ไปจน
มากกว่า ๖๐ คนก็มี อุปกรณ์การเล่น ประกอบด้วย เรือพายที่มี ขนาดเล็กใหญ่ตามแต่จะตกลงกัน ชนิดของเรื อที่ใช้แข่งขัน
กันมีหลายประเภท เช่น เรือแจว เรื อบด เรือเพรียว เรือเข็ม เรื อยาวเรือเผ่นม้า เรือมาด และเรือสำ�ปั้น เป็นต้น มักจะใช้
เรือที่มีชนิดและประเภทเดียวกันเข้าแข่งขันกัน จำ�นวนทีมละ ๑ ลำ�และพายสำ �หรับใช้พายเรือ มีขนาดใกล้เคียงกันคนละ
๑ อัน โดยทั่วไปเล่นในแม่นํ้าลำ�คลอง บึง ทะเลสาบหรือบริเวณที่มีแหล่งนํ้ ากว้าง โดยจะกำ �หนดให้มี แนวยาว เป็นทุ่นหรือ
ปักธงไว้ที่ริมตลิ่งเป็นแนวตรงและเป็นแนวยาวกั้ นทั้งสองฝั่งเพื่อเป็นเส้นเริ่ม จากเส้นเริ่มเป็ นระยะห่างตามแต่ละตกลงกั น
(โดยมากมักแข่งขันกันเป็นระยะทางตั้งแต่ ๒๐๐ เมตรขึ้นไป) จะกำ�หนดแนวยาวโดยใช้ทุ่นหรือปักธงไว้ที่ริมตลิ่งทั้ง ๒ ด้ าน
เพื่อเป็นแนวเส้ นชัย