Page 333 - บูรพศิลปิน58

318
บูรพศิลปิน พ.ศ. ๒๕๕๘
มนตรี ตราโมท
ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทย)
พุทธศักราช ๒๕๒๘
เกิด ๑๗ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๔๓ ที่จังหวัดสุพรรณบุรี
ถึงแก่กรรม ๖ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๓๘
ยุคสมัย รัตนโกสินทร์ (รัชกาลที่ ๕ - รัชกาลที่ ๙)
ประวัติและการทำ�งาน
นายมนตรี ตราโมท เดิมชื่อ บุญธรรม เปลี่ยนชื่อเป็น มนตรี ตามประกาศ
สำ�นักนายกรัฐมนตรีเรื่องการตั้งชื่อบุคคล เมื่อพุ ทธศักราช ๒๔๘๕ ส่วนนามสกุลนั้น
พระองค์เจ้าคำ�รบ ปราโมช บิ ดาของหม่อมราชวงศ์คึ กฤทธิ์ ปราโมช เป็นผู้ตั้งให้
นายมนตรี เป็นบุ ตรของนายยิ้มและนางทองอยู่ เรียนหนังสือที่โรงเรียนประจำ�จังหวัด
สุพรรณบุรี (ปรีชาพิทยากร) ด้วยเหตุที่บ้านอยู่ใกล้วั ดสุวรรณภูมิ ซึ่งมีวงปี่พาทย์และ
ฝึกซ้อมกันเป็นประจำ� ทำ�ให้ได้ยินได้ฟังทุกวั นจึงจดจำ�ทำ�นองเพลงได้ ในที่สุดได้ร่วมวงไปช่วยตีฆ้องเล็กบ้าง ทุ้มเหล็กบ้าง
เมื่อเรี ยนจบหลักสูตร ชั้นมัธยมปีที่ ๓ ประสงค์จะเรียนต่อในกรุงเทพฯ แต่เจ็บป่วยบ่ อยๆ ทำ�ให้เรียนไม่ทันเพื่อนฝูง
บังเอิญครูสมบุ ญ นักฆ้องของวงปี่พาทย์วั ดสุวรรณภูมิ ได้ชักชวนให้ฝึกหัดปี่พาทย์ ด้วยมีใจรักจึงเข้าฝึกหัดจนเกิ ดความ
คล่องแคล่ว ต่อมาเรียนกับครูสมบุญ สมสุวรรณ ที่จังหวัดสมุทรสงคราม ฝึกหัดตีระนาดและฆ้องวงใหญ่ ฝึกเป่าปี่คาริเนต
พ.ศ. ๒๔๖๐ เข้ารับราชการที่ กรมพิณพาทย์หลวง กรมมหรสพ และได้ เรียนที่โรงเรี ยนพรานหลวง ของกรม
มหรสพ จนจบชั้นมัธยมปีที่ ๖ เนื่องจากกรมมหรสพได้ฝึกซ้อมตลอดทั้งวันและฝึกหัดกับครู ดนตรีที่มีความเชี่ยวชาญ
ชั้นบรมครู อาทิ พระยาประสานดุริยศัพท์ หลวงบำ�รุงจิตรเจริญ (ธู ป สาตนะวิลัย) พระพิณบรรเลงราช (แย้ม ประสาน
ศัพท์) พระพาทย์บรรเลงรมย์ (พิมพ์ วาทิน) เป็นต้น ทำ�ให้พัฒนาฝีมื อทางด้านดนตรีมาโดยลำ�ดับ และได้รับคัดเลือก
ให้ประจำ�ในวงข้าหลวงเดิมซึ่งต้องตามเสด็จขณะเสด็จแปรพระราชฐานด้วย
ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ ๗ ย้ายสังกัดไปขึ้นกับกระทรวงวัง เนื ่องจากกรมพิณพาทย์หลวงโอนไปขึ้นกระทรวงวัง
พ.ศ. ๒๔๗๘ แผนกปี่พาทย์หลวงโอนไปขึ้นกับกรมศิลปากร นายมนตรีย้ายไปประจำ�โรงเรียนศิลปากร แผนก
นาฏดุริ ยางค์ (วิ ทยาลัยนาฏศิลปในปั จจุบัน) หน้าที่การงานของนายมนตรี ตราโมท เจริญรุ่ งเรืองมาตามลำ�ดับจนเลื่อน
เป็นชั้นเอก ต่อมาได้มี พระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้นายมนตรีดำ�รงตำ �แหน่งศิ ลปินพิเศษ เมื่อวันที่ ๓
กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๐๔ นับเป็นศิลปินคนแรกของกรมศิลปากรที่ได้ รับชั้นพิเศษ เมื่ อเกษียณอายุราชการ กรมศิลปากร
พิจารณาเห็นว่าเป็นผู้มีความรู้ความสามารถในด้านวิชาการศิลปดุริ ยางค์ไทย จึงให้ช่ วยราชการต่อมาอีก ๕ ปี จากนั้น
ก็จ้างในฐานะผู้เชี่ยวชาญดนตรีไทยกับคีตศิลป์ไทย ทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติในวิทยาลัยนาฏศิลป กรมศิลปากร
นอกจากการทำ�งานประจำ�ในหน้าที่ที่กรมศิลปากรแล้ว นายมนตรียังเป็นอาจารย์พิเศษสอนตามมหาวิทยาลัย
อีกหลายแห่ง และได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นราชบัณฑิตในประเภทวิจิตรศิลป์ สำ�นักศิลปกรรม ราชบัณฑิตย
สภา ตามประกาศสำ�นักนายกรัฐมนตรี ลงวันที่ ๒๔ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๒๔ นอกจากนี้ยังได้รับปริญญาดุษฎีบัณฑิต
กิตติมศักดิ์ จากมหาวิทยาลัยต่ างๆ หลายแห่ง
๔๖
สมัยรั ตนโกสินทร์