Page 110 - บูรพศิลปิน58

95
บูรพศิ ลปิน พ.ศ. ๒๕๕๘
นายชิต บุรทัต
เกิด ๖ กันยายน พ.ศ. ๒๔๓๕
ถึงแก่กรรม ๒๗ เมษายน พ.ศ. ๒๔๘๕
ยุคสมัยรัตนโกสินทร์ (รัชกาลที่ ๕ - รัชกาลที่ ๘)
ประวัติ และการทำ�งาน
นายชิต บุรทัต นามสกุ ลเดิม ชวางกูร (ได้รับพระราชทานนามสกุล บุรทั ต
เมื่ อพ.ศ. ๒๔๕๙) เป็นบุ ตรของนายชู บุ รทัต เป็นครู สอนภาษาบาลี โรงเรี ยน
วั ดราชบพิ ธ มารดาชื่อนางปริก บุรทั ต นายชิ ต บุรทั ต เริ่มการศึกษาเบื้ องต้นที่
โรงเรี ยนราชบพิธและไปเรียนที่โรงเรี ยนวัดสุทัศน์จนจบชั้นมัธยมศึกษา เมื่ ออายุ ๑๕
ปี ศึกษาการแต่งกลอนและบาลี จากบิดา บรรพชาเป็นสามเณรที่ วัดราชบพิธสถิ ต
มหาสีมาราม ๒ พรรษาก็ ลาสิกขา และบวชเป็นสามเณรอีกครั้งเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๒
ที่วั ดเทพศิ ริ นทราวาส และย้ายไปพำ�นักวั ดบวรนิเวศวิ หาร เป็นศิ ษย์ ของสมเด็ จ
พระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส จำ�พรรษาอยู่จนบวชเป็นพระภิกษุ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๔ ท่านเป็นผู้มี
สติ ปัญญาเฉียบแหลม ชอบอ่ านหนังสือกาพย์ กลอน โคลง ฉันท์ เป็นทำ�นองเสนาะเช่นเดียวกับบิดา เคยได้รับเลือกไป
สวดฉันท์ที่ศาลารายวัดพระแก้ ว ในวันสำ�คัญทางพระพุ ทธศาสนา วิชาที่มี ความชำ�นาญเป็นพิเศษคือ ภาษาไทย และ
ภาษาบาลี ต่อมาได้ลาสิ กขาบท เข้ารั บราชการกรมตำ�รวจ และไปเป็นครู ที่วั ดจันทร์ จั งหวัดสุพรรณบุรี พ.ศ. ๒๔๕๖
ได้เข้าทำ�งานที่ สำ�นักงานหนั งสือพิ มพ์ ศรีกรุ ง และได้ทำ�งานหนังสือพิมพ์อีกหลายแห่ง จากการที่นายชิต บุรทั ต ชอบ
อ่าน กาพย์ กลอน โคลง ฉันท์และได้เริ่มเขียนหนังสือครั้งแรกเมื่ออายุ ๑๘ ปี ขณะบวชเป็นสามเณรอยู่ที่วั ดบวรนิเวศ
วิ หาร ด้วยการเขียนบทร้อยกรองสั้นๆ ลงในหนังสือพิ มพ์ “ประตูใหม่” ใช้นามปากกาว่า “เอกชน” จนเป็นที่รู้ จักกัน
แพร่ หลายและได้เขียนผลงานชิ้ นสุดท้าย ชื่อ คนอกตั ญญู ลงในหนังสือพิ มพ์เอกชน
นายชิต บุรทัต ถึงแก่กรรมด้วยโรคลำ �ไส้พิการ เมื่อวันที่ ๒๗ เมษายน พ.ศ. ๒๔๘๕ สิริอายุ ๕๐ ปี
ผลงานสำ�คัญ
เป็นกวี คนสำ�คัญสมัยรัตนโกสินทร์ นามแฝงที่ใช้ ในการประพันธ์ ได้แก่ เจ้าเงาะ เอกชน แมวคราว ช. บุรทัต
และนายชิต บุรทัต เป็นผู้ที่มีปัญญาเฉียบแหลมและมี แววเป็นกวีมาตั้งแต่เยาว์วัย
ระหว่าง พ.ศ. ๒๔๕๖ - ๒๔๘๕ ขณะทำ�งานกับหนังสือพิ มพ์และหนังสือพิ มพ์ต่างๆ นายชิต บุรทัต ได้ แต่ง
กวีนิพนธ์ ไว้เป็นจำ�นวนมาก เช่น ใน พ.ศ. ๒๔๕๗ ขณะมีอายุ ๒๒ ปี ได้แต่ง สามัคคีเภทคำ�ฉันท์ ซึ่งเป็นกวีนิพนธ์ชิ้นเอก
ที่แต่งด้ วยฉันท์แบบต่างๆ ถึ ง ๓๐ ชนิด พ.ศ. ๒๔๕๘ แต่ งกาพย์ประเภทปลุกใจลงในหนังสือสมุ ทรสาร เป็นที่
พอพระราชหฤทั ยพระบาทสมเด็จพระมงกุ ฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้ถ่ายภาพผู้ ประพันธ์ ประกอบด้วย
ผลงานกวีนิพนธ์ของนายชิต บุรทัต อาจจำ�แนกเป็ นประเภทได้ดังนี้
ประเภทสดุดี เช่น สรรเสริญพระคเณศ มหาปเวศนครคำ�ฉั นท์ ฉันท์ราชสดุดี และอนุสาวรีย์ กถา กาพย์
เฉลิมพระเกี ยรติงานพระเมรุท้องสนามหลวง เฉลิมฉลองวั นชาติปรีดิ ปรารมภ์ ชาติปียานุสรณ์ สำ�แดงสดุดีศัพท์ ต้อนรับ
ทหารหาญ กล่อมช้างสวรรค์ กรุงเทพคำ �ฉันท์ คนใจเพชร
ประเภทคติคำ �กลอน เช่น ตู้ทองของปราชญ์ กันก่อนแก้ ทำ�ลายง่ายกว่าสร้ าง สัญชาติอีกา เบื้องหน้ าชีวิต
มนุษย์ เลิกความคิดชนิดเขลาหลง หน้าที่สามประการของเรา เป็นต้น
๓๓
สมัยรั ตนโกสินทร์