ลอยกระทง 9
จากเอกสารเผยแพร่ชื่อ “ลอยกระทง ขอขมาธรรมชาติ”
ของ นายสุจิตต์ วงษ์เทศ ได้กล่าวไว้ว่า ลอยกระทง เป็นพิธีกรรม
ร่วมกันของผู้คนในชุมชนทั้งสุวรรณภูมิ หรือภูมิภาคเอเชียตะวันออก
เฉียงใต้ที่มีมาแต่ยุคดึกดำ�บรรพ์ เพื่อขอขมาต่อธรรมชาติ อันมีดิน
และน้ำ�ที่หล่อเลี้ยง ตลอดจนพืชและสัตว์ที่เกื้อกูลให้พืชพันธุ์ธัญญาหาร
อุดมสมบูรณ์ มนุษย์จึงมีชีวิตเจริญเติบโตขึ้นได้แต่ไม่มีหลักฐาน
ยืนยันแน่นอนว่าลอยกระทงเริ่มมีมาแต่เมื่อไร แต่พิธีกรรมเกี่ยวกับ
“ผี” ผู้มีอำ�นาจเหนือธรรมชาติ มีอยู่กับผู้คนในชุมชนสุวรรณภูมิ
ไม่น้อยกว่า ๓,๐๐๐ ปีมาแล้ว ตั้งแต่ก่อนรับศาสนาพุทธ-พราหมณ์
จากอินเดีย
ผีสำ�คัญยุคแรก ๆ คือ ผีน้ำ� และ ผีดิน ซึ่งต่อมาเรียกชื่อ
ด้วยคำ�ยกย่องว่า “ แม่พระคงคา” กับ “แม่พระธรณี ” มีคำ�
พื้นเมืองนำ�หน้าว่า “ แม่” ที่หมายถึง ผู้เป็นใหญ่
ผู้คนในสุวรรณภูมิรู้ว่าที่มีชีวิตอยู่ได้ก็เพราะ น้ำ� และ ดิน
เป็นสำ�คัญ และ น้ำ� เป็นสิ่งสำ�คัญที่สุด เพราะเป็นบ่อเกิดของ
สิ่งมีชีวิต ดังนั้น เมื่อคนเรามีชีวิตอยู่รอดได้ปีหนึ่ง จึงทำ�พิธีขอขมา
ที่ได้ล่วงล้ำ�ก้ำ�เกินโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ เช่น เหยียบย่ำ� ถ่ายของเสีย
ลอยกระทง
มีมาแต่เมื่อไร ทำ�เพื่ออะไร