Page 160 - 089 รุกข มรดกของแผ่นดิน

156

ต้นพิกุล

ชื่อสามัญ Bullet wood, Spanish cherry
ชื่อวิทยาศาสตร์ Mimusops elengi L.
ชื่อวงศ์ SAPOTACEAE
ชื่อเรียกอื่น ซำงดง (ล�ำปำง), พิกุลเขำ พิกุลเถื่อน (นครศรีธรรมรำช), พิกุลป่ำ (สตูล),
แก้ว (ภำคเหนือ), กุน (ภำคใต้), ไกรทอง, ตันหยง, มะเมำ, พกุล, พิกุลทอง

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
มีถิ่นก�ำเนิดในประเทศอินเดีย ศรีลังกำ ไทย พม่ำ อินโดจีน และในหมู่เกำะอันดำมัน จัดเป็นไม้ยืนต้น
ขนำดกลำงถึงขนำดใหญ่ไม่ผลัดใบ มีควำมสูงของต้นประมำณ ๑๐ - ๒๕ เมตร ใบเดี่ยว เรียงเวียนสลับ รูปรี
รูปไข่ กว้ำง ๒ - ๖ เซนติเมตร ยำว ๗ - ๑๕ เซนติเมตร ปลำยใบแหลมเป็นติ่งขอบ ใบเป็นคลื่น ดอกเดี่ยว
อยู่รวมกันเป็นกระจุกที่ปลำยกิ่งหรือที่ซอกใบ กลีบเลี้ยง ๘ กลีบ เรียงซ้อนกัน ๒ ชั้น กลีบดอกประมำณ ๒๔ กลีบ
เรียงซ้อนกันโคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเล็กน้อย ดอกสีขำว เมื่อใกล้โรยมีสีเหลืองอมน�้ำตำล ดอกบำนวันเดียวแล้วร่วง
มีกลิ่นหอม ออกดอกตลอดปี ผลสีเหลือง รสหวำนอมฝำด ล�ำต้นแตกกิ่งก้ำนเป็นพุ่มกว้ำงหนำทึบ เปลือกต้น
มีสีเทำอมสีน�้ำตำลแตกเป็นรอยแตกระแหงตำมแนวยำว ทั้งต้นมีน�้ำยำงสีขำว กิ่งอ่อนและตำมีขนสีน�้ำตำล
ขึ้นปกคลุม สรรพคุณ แก่นที่รำกและดอกแห้งใช้เป็นยำบ�ำรุงหัวใจ ส่วนดอกสดใช้เข้ำยำหอมช่วยบ�ำรุงหัวใจ
เปลือกต้น ช่วยคุมธำตุในร่ำงกำย ฆ่ำพิษโลหิต ช่วยรักษำโรคคอ ใช้เป็นยำอมกลั้วคอล้ำงปำก แก้โรคเหงือกอักเสบ
เหงือกบวม ร�ำมะนำด ใบ ช่วยแก้หืด ผลสุกใช้รับประทำนแก้อำกำรปวดศีรษะ

Ton Pikul

Common name Bullet wood, Spanish cherry
Scientific name Mimusops elengi L.
Family name SAPOTACEAE
Other names Sang Dong (Lampang), Pikul Khao, Pikul Tuen (Nakhon Si Thammarat), Pikul Pa (Satun), Kaew (Northern Thailand),
Kun (Southern Thailand), Kraithong, Tonyong, Mamao, Pakul, Pikul Thong

Botanical characteristics
It originated in India, Sri Lanka, Thailand, Myanmar, Indochina, and the Andaman Islands. It is a medium-to-large evergreen perennial tree.
The height is about 10 - 25 meters. The tree has simple ovate leaves arranged in alternate pattern. The leaf is 2 - 6 centimeters wide and 7 - 15
centimeters long. The tip leaf is cuspidate. The leaf margin is sinuate. It has solitary flowers growing in groups at the ends of branches or at the leaf
axils. It has eight sepals arranged in two layers and 24 petals are arranged in layers. The base of the petals is slightly closed. The flower is white and
turn yellow-brown when shedding. It blooms one day and sheds. It is fragrant and blooms all year. The yellow fruit is sweet and bitter. The branches
extend widely in thick bush. The bark is grayish-brown and has longitudinal cracks. The whole tree has white resin. The young branch and the bud
are covered with brown hair. The heartwood of root and dried flowers can nourish the heart. The fresh flower can nourish the heart and the blood.
The bark can control the elements in the body, get rid of blood poisoning, treat throat diseases, and treat gingivitis, and Periodontal Diseases. The
leaf can relieve asthma. The ripe fruit can relieve headache.

156