Page 100 - 089 รุกข มรดกของแผ่นดิน

96

ต้นจ�าปาลาว

ชื่อสามัญ Temple tree, Pagoda tree, Frangipani

ชื่อวิทยาศาสตร์ Plumeria rubra L.
ชื่อวงศ์ APOCYNACEAE
ชื่อเรียกอื่น ลีลำวดี, จงป่ำ (กะเหรี่ยง-กำญจนบุรี), จ�ำปำขอม (ภำคใต้),
จ�ำปำขำว (ภำคตะวันออกเฉียงเหนือ), จ�ำปำลำว (ภำคเหนือ)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ต้นจ�ำปำลำวหรือลั่นทมเป็นไม้พุ่ม มีถิ่นก�ำเนิดแถบอเมริกำกลำง มีขนำดตั้งแต่พุ่มเตี้ยแคระสูงประมำณ ๐.๙ - ๑.๒ เมตร
จนถึงต้นที่สูงมำกอำจสูงถึง ๑๒ เมตร น�้ำยำงสีขำวข้น เป็นไม้ผลัดที่สลัดใบในฤดูแล้ง กิ่งที่ยังไม่แก่มีสีเขียว อ่อนนุ่ม ดูเกือบจะอวบน�้ำ
กิ่งแก่มีสีเทำมีรอย ตะปุ่มตะป�่ำ กิ่งเปรำะ เปลือกล�ำต้นหนำ ต้นที่โตเต็มที่แล้วจะพัฒนำจนกระทั่งมีควำมแข็งแรงมำกขึ้น ใบเดี่ยวเรียงตัวแบบสลับ
และหนำแน่นใกล้ปลำยกิ่งดอกจะผลิออกมำจำกปลำยยอดเหนือใบ เห็นเป็นช่อดอกใหญ่ในหนึ่งช่อจะมีดอกบำนพร้อมกัน ๑๐ - ๓๐ ดอก

กลีบดอกมี ๕ กลีบ เกสรตัวผู้ เกสรตัวเมีย อยู่ลึกเข้ำไปข้ำงในเกสรตัวผู้และเกสรตัวเมียบำนไม่พร้อมกัน ยำกต่อกำรผสมออกดอกตลอดปี
มีหลำยสีตั้งแต่สีขำว สีส้ม ชมพูเข้ม จนถึงแดงเข้ม กลำงดอกสีเหลือง หรือมีแถบสีเหลือง ด้ำนนอกมักมีสีชมพู มีกลิ่นหอมออกเป็นช่อตำม
ซอกใบใกล้ปลำยกิ่ง คุณประโยชน์ เปลือกรำก เป็นยำถ่ำยอย่ำงแรง เปลือกต้นมีสำรจ�ำพวก iridoid คือ fulvoplumierin ซึ่งมีฤทธิ์ยับยั้ง
กำรเพิ่มจ�ำนวนของไวรัสที่เป็นสำเหตุของโรคเอดส์

Cham Pa Laos

Common name Temple tree, Pagoda tree, Frangipani
Scientific name Plumeria rubra L.
Family name APOCYNACEAE
Other names Leelawadee, Jong Pa (Karen-Kanchanaburi), Cham Pa Khorm (Southern Thailand),
Cham Pa Kao (Northeastern Thailand), Cham Pa Laos (Northern Thailand)

Botanical characteristics
Cham Pa Laos or Lan Tom is a shrub originating in Central America. Its size is ranged from a small shrub with the height of 0.9 - 1.2 meters
to a taller one that can reach 12 meters. It has thick white resin. The tree is a deciduous tree that sheds its leaves in the dry season. The young
branches are green, soft, and almost succulent. The older branches are gray and rough. The branches are brittle with thick barks. The mature trees
become stronger. The leaves are arranged in alternate pattern and very dense near the end of the branch. The flowers bloom from the top above
the leaves as a large inflorescence. There are 10 - 30 flowers in one inflorescence. It has five petals. The stamen and the pistil are deep inside. The
stamen and pistil do not bloom at the same time, making it difficult to germinate. The flowers bloom throughout the year with many colors from
white, orange, dark pink to dark red. It also has yellow flowers or yellow stripes. The outer is pink and fragrant. The inflorescence blooms on the
axillary near the end of the branch. The root bark is a strong laxative. The barks contain iridoid namely fulvoplumierin which inhibits the virus that
causes AIDS.

96