Page 11 - รายงานประจำปี2559
P. 11
ความหมาย
แห่งวัฒนธรรม วิถีชีวิต และภูมิปัญญา
วัฒนธรรมเป็นคำาที่ได้มาจากการรวมคำา ๒ คำาเข้าด้วยกัน คือคำาว่า “วัฒนะ” หมายถึง ความ
เจริญงอกงาม รุ่งเรือง และคำาว่า “ธรรม” หมายถึง การกระทำาหรือข้อปฏิบัติ วัฒนธรรมตามความหมาย
ของคำาในภาษาไทยจึงหมายถึง ข้อปฏิบัติเพื่อให้เกิดความเจริญงอกงาม
พระราชบัญญัติวัฒนธรรมแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๕๓ ได้ให้ความหมายของ “วัฒนธรรม” ว่า วิถีการ
ดำาเนินชีวิต ความคิด ความเชื่อ ค่านิยม จารีตประเพณี พิธีกรรม และภูมิปัญญา ซึ่งกลุ่มชนและสังคมได้
ร่วมสร้างสรรค์ สั่งสม ปลูกฝัง สืบทอด เรียนรู้ ปรับปรุง และเปลี่ยนแปลง เพื่อให้เกิดความเจริญงอกงาม
ทั้งด้านจิตใจและวัตถุอย่างสันติสุขและยั่งยืน
วัฒนธรรม จึงหมายถึง ทุกสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นทั้งที่เป็นรูปธรรมและนามธรรม และยังหมายรวมถึง
แบบแผนพฤติกรรมทั้งหมดของสังคมที่สืบทอดมานับตั้งแต่อดีต ผ่านการเรียนรู้ คิดค้น ดัดแปลง เพื่อสนอง
ความต้องการและพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่ โดยมีวิวัฒนาการสืบทอดต่อกันมาอย่างมีแบบแผน เพื่อให้เกิด
ความเจริญรุ่งเรืองและมั่นคงในสังคม
วิถีชีวิต หมายถึง แนวทางการดำาเนินชีวิตของคนไทยตั้งแต่เกิดจนกระทั่งตาย รวมถึงปัจจัยสี่
ที่จำาเป็นในการดำารงชีวิต อันได้แก่ ที่อยู่อาศัย อาหารการกิน เครื่องนุ่งห่ม และยารักษาโรค นอกจากนี้
วิถีชีวิตยังหมายรวมถึง ความรู้เรื่องสังคม วัฒนธรรม ภูมิปัญญา การประพฤติ ปฏิบัติ การศึกษาตั้งแต่
อดีตจนถึงปัจจุบัน
ภูมิปัญญา หมายถึง องค์ความรู้ ความสามารถ และทักษะ ซึ่งเกิดจากการสั่งสมประสบการณ์
ที่ผ่านกระบวนการเรียนรู้ เลือกสรร ปรุงแต่ง พัฒนา ถ่ายทอดสืบต่อกันมา เพื่อใช้แก้ปัญหาและพัฒนา
วิถีชีวิตให้สมดุลกับสภาพแวดล้อมและเหมาะสมกับยุคสมัย ภูมิปัญญาของไทยมีความเด่นชัดในหลายด้าน
ทั้งด้านเกษตรกรรม ศิลปกรรม วรรณกรรมและภาษา
วัฒนธรรม วิถีชีวิต และภูมิปัญญา เป็นสิ่งสะท้อนถึง
ความสามารถของผู้คนในท้องถิ่นอันเกิดจากการสั่งสมสติปัญญา
ความรู้ที่หลากหลาย และการปรับตัว ผสมผสานให้เกิด
ความกลมกลืนกับธรรมชาติ กระบวนการเหล่านี้ได้ผ่านมา
หลายชั่วอายุคนจนสืบทอดเป็นวิถีในการดำาเนินชีวิตที่เหมาะสม
กับสังคมไทย
รายงานประจำาปี ๒๕๕๙ 9
