Page 84 - Thai Culture

Basic HTML Version

82 
|
วั
ฒนธรรม วิ
ถี
ชี
วิ
ตและภู
มิ
ปั
ญญา
ละครชาตรี
มรดกแห่
งการร้
องร�
ละครชาตรี
เป็
นหนึ่
งในการแสดงเก่
าแก่
ของไทยที่
เชื่
อมโยงการแสดงระหว่
างละครภาคกลาง
กั
บการแสดงโนราภาคใต้
ไว้
ด้
วยกั
น ทั้
งยั
งแฝงความเชื่
อเรื่
องโชคเคราะห์
และสิ่
งศั
กดิ์
สิ
ทธิ์
ซึ่
งมี
อิ
ทธิ
พล
ต่
อความเป็
นอยู่
และการด�
ำเนิ
นชี
วิ
ตของคนไทย
ที่
มาของค�
ำว่
“ชาตรี
มี
ผู้
สั
นนิ
ษฐานไว้
หลายทาง เช่
น หมายถึ
งผู้
รู้
วิ
ธี
ป้
องกั
นภยั
นตรายจาก
ศาสตราวุ
ธ หรื
อเป็
นการออกเสี
ยงเพี้
ยนจากค�
ำในภาษาสั
นสกฤตว่
“กษั
ตรี
ยะ”
ที่
ออกเสี
ยงว่
“ฉั
ตรี
ยะ”
เมื่
อเข้
ามาในประเทศไทยจึ
งออกเสี
ยงเพี้
ยนไปเป็
“ชาตรี
เนื่
องจากเป็
นการแสดงที่
เป็
นเรื่
องราว
ของกษั
ตริ
ย์
หรื
อมี
เครื่
องแต่
งกายคล้
ายเครื่
องทรงของกษั
ตริ
ย์
โบราณ อี
กด้
านหนึ่
งเชื่
อว่
า เพี้
ยนมาจากค�
“ยาตรี
หรื
“ยาตรา”
ซึ่
งแปลว่
าเดิ
นทางท่
องเที่
ยวไป พ้
องกั
บละครเร่
ชาตรี
ในประเทศอิ
นเดี
เดิ
มละครชาตรี
แพร่
หลายอยู
ในภาคใต้
จากนั้
นเริ่
มเข้
าสู
กรุ
งเทพฯ ครั้
งแรกในปี
พ.ศ. ๒๓๑๒
เมื่
อสมเด็
จพระเจ้
ากรุ
งธนบุ
รี
เสด็
จกรี
ธาทั
พไปปราบเจ้
านครศรี
ธรรมราชและกวาดต้
อนผู
คนมาเมื
องหลวง
พร้
อมด้
วยพวกละคร จากนั้
นในปี
พ.ศ. ๒๓๒๓ ในงานฉลองพระแก้
วมรกต ยั
งโปรดให้
ละครของ
เจ้
านครศรี
ธรรมราชขึ้
นมาแสดงที่
กรุ
งเทพฯ ต่
อมาในปี
พ.ศ. ๒๓๗๕ สมั
ยรั
ชกาลที่
๓ สมเด็
จเจ้
าพระยา
บรมมหาประยู
รวงศ์
(ดิ
ศ บุ
นนาค) สมั
ยด�
ำรงต�
ำแหน่
งเป็
นเจ้
าพระยาพระคลั
ง ได้
กรี
ธาทั
พลงไประงั
เหตุ
การณ์
ทางหั
วเมื
องภาคใต้
ขากลั
บกรุ
งเทพฯ มี
ผู
ที่
มี
ความสามารถในการแสดงละครชาตรี
อพยพ
กลั
บมาด้
วย และได้
รวบรวมกั
นตั้
งเป็
นคณะละครรั
บเหมา แสดงในงานต่
างๆ จนเป็
นที่
ขึ้
นชื่
อ ท�
ำให้
ละครชาตรี
ได้
รั
บความนิ
ยมสื
บต่
อมา
การอนุ
ญาตให้
ผู้
หญิ
งสามารถแสดงละครได้
ทั่
วไป
ในสมั
ยรั
ชกาลที่
๔ มิ
ได้
จ�
ำกั
ดเฉพาะผู้
ชาย นั
กแสดง
ละครชาตรี
จึ
งเปลี่
ยนมาสวมเสื้
อแบบละครนอก
และเปลี่
ยนจากสวมเทริ
ดเป็
นชฎา เนื่
องจากมี
รู
ปทรง
ที่
เพรี
ยวกว่
า และรั
บกั
บใบหน้
าของผู้
หญิ
ท�
ำให้
ดู
งดงาม