Page 59 - Thai Culture

�������������������� |57
ประเพณีบุญบั้งไฟ
ส่งไฟขอฝน
สายฝนอันชุ่มฉ�่ำที่ตกต้องตามฤดูกาลเปรียบเหมือนของขวัญจากท้องฟ้ าที่ส่งลงมา
แก่เกษตรกร แต่หากหยาดฝนทิ้งช่วงไป ผลผลิตที่ก� ำลังงอกงามดีอาจมีอันต้องล้มเหลว
ประเพณีบุญบั้งไฟจึงถือเป็นหนึ่งในพิธี ขอฝนจากเทวดาบนฟ้าโดยคติ ความเชื่อของชาว
อีสานที่ยังคงอยู่ จวบจนปัจจุ บัน
ด้วยวิถีชีวิตซึ่งผูกพันกับธรรมชาติและอาศัยน�้ำฝนในการเพาะปลูกพืชผล ชาวอีสาน
จึงมี ความเชื่อสืบทอดต่อกันว่า เทพเจ้าที่ประทานน�้ำให้แก่มนุษย์คือ “แถน” ซึ่งมาจาก
ต�ำนานเรื่อง พญาคันคาก หรือพญาคางคกผู้ที่รบชนะพญาแถน ทุกครั้งที่โลกต้องการน�้ำ
ให้จุดบั้งไฟหรือดอกไม้ไฟขึ้นฟ้า เพื่อเป็นสัญญาณให้พญาแถนส่งฝนลงมาให้ ดังนั้นเมื่อ
ถึงฤดูท�ำนา ชาวอีสานจึงจั ดงานบุญบั้งไฟขึ้นทุกครั้ง
ประเพณีบุญบั ้งไฟหรือบุญเดือนหกนั้นถือเป็นประเพณีอันส� ำคัญยิ่งส�ำหรับชาวอีสาน
ที่ปฏิ บัติสืบทอดกันมาตั้งแต่สมัยโบราณ จนได้มีการก�ำหนดไว้ใน “ฮีตสิบสอง คองสิบสี่”
หรือประเพณี ๑๒ เดือน และธรรมเนียมปฏิ บัติ ๑๔ ข้อ ที่ถือเป็นหัวใจในการด�ำเนิ นชีวิ ต
ของคนทุกชนชั้นในบ้ านเมืองนับตั้งแต่พระมหากษัตริย์ไปจนถึ งคนธรรมดาสามัญ
เมื่อเข้ าสู่ ช่วงของการท�ำนา เริ่มตกกล้ าหว่านไถ ผู้คนในชุมชนใกล้เคี ยงกันจะ
นัดหมายท�ำบั้งไฟเพื่อเป็ นตัวแทนของหมู ่ บ้าน และบอกบุญเพื่อร่ วมกันแห่ขบวนบั้งไฟของ
ท้องถิ่นตนเองไปยังวัดในหมู่ บ้านที่เป็ นเจ้าภาพ ประเพณีดั งกล่าวนั บเป็นการเชื่อมความ
สัมพันธ์ของคนในชุ มชน ให้มีโอกาสได้ ใช้เวลาสนุกสนานร่ วมกันก่อนเข้าสู ่ช่วงฤดูท�ำนา
ซึ่งจะกินเวลายาวนานต่อไปอีกหลายเดือน
“ประเพณีบุญบั้งไฟถือเป็นหนึ่งในพิธี
ขอฝนจากเทวดาบนฟ้าโดยคติความเชื่อ�
ของชาวอีสานที่ มีการด�ำเนินชีวิต�
ด้วยการประกอบอาชีพเกษตรกร �
ซึ่งต้องอาศัยความอุดมสมบู รณ์ของ�
ผืนดินและปริมาณน�้ ำจากสายฝนที่�
ตกต้องตามฤดูกาลมาใช้ในการ�
เพาะปลูก หากมีสิ่งใดบกพร่องหรือ
ผิดพลาด ผลผลิตที่ก� ำลังงอกงามดี
อาจมีอันต้องล้ มเหลว”