Page 131 - Thai Culture

ศาสตร์และศิลป์ งานช่างไทย |129
ต้นกล้ วยตานีเป็นต้นกล้ วยที่ช่างแทงหยวกนิยมน�ำมาใช้ในงาน เพราะเนื้อหยวก
ไม่แตกง่าย ด้านในมีสีขาวสะอาด ยางน้อย และไม่ เปลี่ยนสีเร็วนัก แต่ปัจจุบันต้นกล้วยตานี
มีจ�ำนวนน้ อยลงและมีขนาดไม่เหมาะสมส�ำหรับใช้งาน จึงนิยมใช้ต้นกล้วยน�้ำว้าแทน
แต่ต้องเลื อกเฉพาะต้นกล้วยน�้ำว้าสาวหรือต้นกล้ วยที่ยั งไม่มีเครือ ไม่เคยออกหวีกล้วย
เพราะต้นกล้วยจะอ่ อนและแทงลวดลายได้ง่าย
ขั้นตอนการแทงหยวกในแต่ละครั้งจะเริ่มจากการไหว้ ครูเพื่อร�ำลึกถึ งครูอาจารย์ที่
ประสิทธิ์ประสาทวิชา จากนั้นจึงเตรียมหยวกกล้วยให้ได้ขนาดพอดีกับสถานที่ที่จะน�ำไป
ตกแต่ง แล้วแทงหยวกเป็นลวดลายไทยต่ างๆ ตามความคิดสร้างสรรค์ของช่าง สุดท้าย
จึงน�ำมาประกอบเป็นลายชุด
ส่วนประกอบของลายชุ ด ได้ แก่ ลายพื้ นฐานอย่ างการแทงลายฟั นปลา
หรือลายฟันหนึ่ง แทงลายขึ้นลงสลับกันไปตลอดชิ้นหยวก อาจเพิ่ มรอยหยักของฟันเป็ นลาย
ฟันสาม หรือลายฟันห้าตามความช�ำนาญ เมื่อแยกหยวกกล้วยออกทั้งสองด้านจะน�ำไป
เป็นส่วนประกอบกับลายหน้ากระดานและลายเสา ซึ่งเป็นส่วนหลักของลาย
ลายหน้ ากระดานคือส่ วนประกอบหลักของแผงประดั บส่ วนบน ส่วนกลาง
และส่วนฐาน มั กแทงเป็นลายรักร้อย ลายก้ามปู ลายเครือเถา ลายดอก ส่วนการแทง
ลายเสา มีความซับซ้อนของลายไม่ต่างกัน ส่ วนใหญ่แทงเป็ นลายเครือเถา เช่ น มะลิเลื้อย
ลายกนก ลายรูปสัตว์ต่ าง ๆ เช่น ปลา นก ผีเสื้อ มังกร สัตว์หิมพานต์ ลายดอกไม้
ลายตลก ลายอักษร ลายสัตว์ ๑๒ ราศี
• ลายฟันสามเป็นลายที่ดัดแปลงมาจากลายฟันปลา