Basic HTML Version
ศาสตร์
และศิ
ลป์
งานช่
างไทย
|
111
ขิ
ด
การคั
ดเก็
บยกเส้
นด้
ายยื
นพิ
เศษ
ให้
เกิ
ดเป็
นลวดลาย แล้
วสอดเส้
นด้
าย
พุ
่
งไปตลอดแนวของความกว้
างของ
หน้
าผ้
า ลายขิ
ดที่
เกิ
ดขึ้
นในแต่
ละแถว
จะเป็
นสี
เดี
ยวกั
น รู
ปแบบลายซ�้
ำกั
น
นู
นลอยจากเนื้
อผ้
า ให้
ความสวยงาม
สะดุ
ดตา
จก
เทคนิ
คการทอด้
วยวิ
ธี
การเพิ่
ม
ด้
ายพุ
่
งพิ
เศษเข้
าไปเป็
นช่
วงๆ ติ
ดต่
อกั
น
ตลอดหน้
ากว้
างของผ้
า อาจใช้
ไม้
ขนเม่
น หรื
อนิ้
วมื
อ ยกหรื
อจก
ด้
ายเส้
นยื
นขึ้
น แล้
วสอดเส้
นพุ
่
งพิ
เศษ
เข้
าไป เพื่
อให้
ได้
ลวดลายที่
งดงาม
ยก
เทคนิ
คการทอยกลายให้
เห็
น
เด่
นชั
ดมี
ลั
กษณะคล้
ายกั
บการทอ
ลายขิ
ด แต่
ใช้
เส้
นพุ
่
งพิ
เศษ เช่
น
ไหมดิ้
นเงิ
นดิ้
นทองมี
ชายมี
เชิ
งซึ่
งขั้
นตอน
ยุ่
งยากกว่
าผ้
าทอลายขิ
ด
ยกมุ
ก
การทอโดยใช้
เส้
นยื
นพิ
เศษ
เพิ่
มบนกี่
ทอผ้
า ลายยกบนผ้
าเกิ
ดจาก
การใช้
ตะกอลอยยกด้
ายยื
นพิ
เศษ
ลวดลายที่
เกิ
ดจากเทคนิ
คนี
้
คล้
าย
กั
บลวดลายที่
เกิ
ดจากการขิ
ด จก ผู้
ที่
ใช้
เทคนิ
คนี้
ในการทอผ้
าเป็
นชาวไทย
พวนที่
ต�
ำบลหาดเสี้
ยว จั
งหวั
ดสุ
โขทั
ย
และที่
อ�
ำเภอลั
บแล จั
งหวั
ดอุ
ตรดิ
ตถ์
มั
ดหมี่
เป็
นเทคนิ
คการมั
ดเส้
นพุ
่
ง หรื
อ
เส้
นยื
น ให้
เป็
นลวดลายด้
วยเชื
อกกล้
วย
หรื
อเชื
อกฟาง ก่
อนน�
ำไปย้
อมสี
แล้
ว
กรอด้
ายให้
เรี
ยงตามลวดลาย ร้
อยใส่
กระสวย แล้
วจึ
งน�
ำมาทอ
เรี
ยงร้
อย
งานทอ
“
เรื่
องราวระหว่
างผื
นผ้
า
ช่
างทอผ้
าจะออกแบบลายผ้
าของ
ตั
วเองขึ้
นจากการน�
ำสิ่
งต่
าง ๆ
ทางธรรมชาติ
อย่
างดอกไม้
ดาว
เดื
อน สั
ตว์
หรื
อของใช้
มาคิ
ด
ประดิ
ดประดอยเป็
นลายผ้
า
และเรี
ยกชื่
อลายตามลั
กษณะของ
สิ่
งเหล่
านั้
น เช่
น ดอกแก้
ว
บ่
าง กระเบี้
ย (ผี
เสื้
อ) ขอค�
ำเดื
อน
ขิ
ด ส�
ำรวจ (จรวด) หงส์
และมี
การ
พั
ฒนาลายผ้
าให้
มี
ความซั
บซ้
อน
สวยงามยิ่
งขึ้
น
”