Basic HTML Version
ศาสตร์
และศิ
ลป์
งานช่
างไทย
|
109
ผ้
าทอมื
อ
วิ
จิ
ตรหั
ตถศิ
ลป์
ไทย
เสี
ยงกี่
ไม้
ที่
ดั
งกระทบเป็
นจั
งหวะรั
บกั
บการสอดประสานของเส้
นด้
าย
หลากสี
ที่
ทอขึ้
นจนก่
อเกิ
ดเป็
นลวดลายบนผื
นผ้
านานาชนิ
ด สะท้
อนให้
เห็
นถึ
งวิ
ถี
แห่
งชี
วิ
ตและภู
มิ
ปั
ญญาที่
สื
บทอดส่
งต่
อกั
นมาผ่
านการสร้
างสรรค์
ผ้
าทอมื
อ
ผ้
าคื
อปั
จจั
ยพื้
นฐานในการด�
ำรงชี
วิ
ต ส่
วนการทอผ้
าเป็
นการน�
ำรากฐาน
ความเป็
นท้
องถิ่
นมาร้
อยเรี
ยงกั
บความคิ
ดและความเชื่
อผ่
านลวดลายสั
ญลั
กษณ์
ต่
างๆ รวมกั
บสี
สั
นแห่
งธรรมชาติ
จนก่
อเกิ
ดเป็
นอั
ตลั
กษณ์
ของแต่
ละชุ
มชน
ที่
ยากจะเลี
ยนแบบ
การทอผ้
าไว้
ใช้
เองในครั
วเรื
อนของสั
งคมไทยนั
บเป็
นวั
ฒนธรรมที่
โยงใย
คนในครอบครั
วและสั
งคมไว้
ด้
วยกั
น ในสมั
ยที่
การท�
ำเกษตรกรรมยั
งเป็
น
พื้
นฐานของการด�
ำรงชี
วิ
ต เมื่
อเสร็
จสิ้
นจากภาระในการเพาะปลู
ก หน้
าที่
การทอผ้
าส�
ำหรั
บใช้
งานและท�
ำเป็
นเครื่
องนุ
่
งห่
มจะเป็
นของฝ่
ายหญิ
ง ในขณะที่
อุ
ปกรณ์
ในการทอผ้
าตกเป็
นของฝ่
ายชาย วิ
ชาความรู
้
เรื่
องการทอผ้
าที่
ถ่
ายทอดให้
กั
นนั้
นเป็
นการส่
งต่
อผ่
านรุ
่
นสู
่
รุ
่
น จากคนในครอบครั
ว จากแม่
สู
่
ลู
ก อาจกล่
าวได้
ว่
านอกเหนื
อจากองค์
ความรู
้
ที่
สื
บทอดกั
นมาและผื
นผ้
า
ที่
จะน�
ำไปใช้
ประโยชน์
ในชี
วิ
ตประจ�
ำวั
น การทอผ้
ายั
งเป็
นการบ่
มเพาะนิ
สั
ย
ความละเอี
ยด อดทน ตลอดจนความคิ
ดสร้
างสรรค์
ในงานศิ
ลปะให้
แก่
ลู
กผู้
หญิ
งในครอบครั
วเช่
นกั
น
“
ช่
างทอผ้
าจะออกแบบลายผ้
าของตั
วเองขึ้
น
จากการน�
ำสิ่
งต่
าง ๆ ทางธรรมชาติ
อย่
าง
ดอกไม้
ดาว เดื
อน สั
ตว์
หรื
อของใช้
มาคิ
ดประดิ
ดประดอยเป็
นลายผ้
า และ
เรี
ยกชื่
อลายตามลั
กษณะของสิ่
งเหล่
านั้
น
เช่
น ดอกแก้
ว บ่
าง กระเบี้
ย (ผี
เสื้
อ)
ขอค�
ำเดื
อน ขิ
ด ส�
ำรวจ (จรวด) หงส์
และมี
การพั
ฒนาลายผ้
าให้
มี
ความซั
บซ้
อน
สวยงามยิ่
งขึ้
น
”