มรดกภู
มิ
ปั
ญญาทางวั
ฒนธรรม
12
ลำ
�ดั
บที่
สาขา
ความหมาย
ประเภท
๓. เ ค รื่
อ ง รั
ก ห ม า ย ถึ
ง หั
ต ถ ก ร ร ม ที่
ใ ช้
รั
ก เ ป็
น วั
ส ดุ
สำ
� คั
ญ
ในการสร้
างผลงาน เช่
น ปิ
ดทองรดนํ้
า ภาพกำ
�มะลอ ประดั
บมุ
ก
ประดั
บกระจกสี
ปั้
นกระแหนะ และเขิ
น รั
กหรื
อยางรั
ก มี
คุ
ณลั
กษณะ
เป็
นยางเหนี
ยว สามารถเกาะจั
บพื้
นของสิ่
งใดสิ่
งหนึ่
งที่
ประสงค์
จะทา
หรื
อถมทั
บหรื
อเคลื
อบผิ
วได้
ดี
ทำ
�ให้
เป็
นผิ
วมั
นภายหลั
งรั
กแห้
งสนิ
ท
มี
คุ
ณภาพคงทนต่
อความร้
อน ความชื้
น กรดหรื
อด่
างอ่
อนๆ และยั
งเป็
น
วั
สดุ
ที
่
ใช้
เชื
่
อมสมุ
กหรื
อสี
เข้
าด้
วยกั
น
๔. เครื่
องปั้
นดิ
นเผา หมายถึ
ง หั
ตถกรรมที่
ใช้
ดิ
นเหนี
ยวเป็
นวั
ตถุ
ดิ
บ
หลั
กในการผลิ
ต มี
ทั้
งชนิ
ดเคลื
อบและไม่
เคลื
อบ โดยที่
เนื้
อดิ
นเหนี
ยวต้
อง
มี
ส่
วนผสมของทรายแม่
นํ้
าที่
เป็
นทรายเนื้
อละเอี
ยดและช่
วยให้
เนื้
อดิ
น
แห้
งสนิ
ทไม่
แตกร้
าว ดิ
นเหนี
ยวที่
ใช้
ทำ
�เครื่
องปั้
นดิ
นเผาจากที่
ต่
างๆ ให้
สี
แตกต่
างกั
น
๕. เครื่
องโลหะ หมายถึ
ง สิ่
งที่
มี
วั
สดุ
หลั
กเป็
นเหล็
ก ทองเหลื
อง
หรื
อทองแดง เครื่
องโลหะที่
ทำ
�จากเหล็
ก นิ
ยมทำ
�โดยการเผาไฟให้
อ่
อนตั
ว
และตี
เหล็
กเป็
นรู
ปทรงต่
างๆ เครื่
องโลหะที่
ทำ
�จากทองเหลื
อง นิ
ยมนำ
�ทองเหลื
อง
มาเผาจนหลอมเหลวแล้
วจึ
งนำ
�ไปเทลงในแบบตามลั
กษณะที่
ต้
องการ
เสร็
จแล้
วนำ
�มาตกแต่
ง ส่
วนเครื
่
องโลหะที
่
ทำ
�จากทองแดง มี
การนำ
�ทองแดง
มาใช้
เป็
นโลหะเจื
อหลั
กสำ
�หรั
บผลิ
ตตั
วเรื
อนของเครื
่
องประดั
บโลหะเงิ
นเจื
อ
๖. เครื่
องไม้
หมายถึ
ง งานฝี
มื
อช่
างที่
ทำ
�จากไม้
ซุ
งหรื
อไม้
แปรรู
ป
เ ป็
นท่
อน เ ป็
นแผ่
น เพื่
อ ใช้
ในง านช่
า งก่
อสร้
า งประ เ ภทเ ครื่
องสั
บ
เครื่
องเรื
อน เครื่
องบู
ชา เครื่
องตั้
ง เครื่
องประดั
บ เครื่
องมื
อ เครื่
องใช้
เครื่
องศาสตรา เครื่
องดนตรี
เครื่
องเล่
น และยานพาหนะ โดยอาศั
ย
เทคนิ
ควิ
ธี
การแกะ สลั
ก สั
บ ขุ
ด เจาะ กลึ
ง ถาก ขู
ด และขั
ด
๗. เครื่
องหนั
ง หมายถึ
ง งานหั
ตถกรรมพื้
นบ้
านที่
ทำ
�มาจากหนั
งสั
ตว์
โดยผ่
านกระบวนการหมั
กและฟอกหนั
งเพื
่
อไม่
ให้
เน่
าเปื
่
อย และให้
เกิ
ด
ความนิ
่
มนวลสามารถบี
บงอได้
ตามที่
ต้
องการ เครื่
องหนั
งนิ
ยมนำ
�ไปใช้
ในงานด้
านศิ
ลปะการแสดง รวมถึ
งอุ
ปกรณ์
อื
่
นๆ ที
่
มี
หนั
งเป็
นส่
วนประกอบ
๘. เครื่
องประดั
บ หมายถึ
ง งานช่
างฝี
มื
อที่
ประดิ
ษฐ์
ขึ้
นเพื่
อการ
ตกแต่
งให้
เกิ
ดความงดงาม เริ่
มต้
นจากการใช้
วั
สดุ
ที่
หาได้
ง่
ายในท้
องถิ่
น
นำ
�มาผลิ
ตและพั
ฒนาขึ
้
นเรื
่
อยๆ โดยใช้
อั
ญมณี
และโลหะมี
ค่
าต่
างๆ
๙. งานศิ
ลปกรรมพื้
นบ้
าน หมายถึ
ง งานที่
มี
การแสดงอารมณ์
สะท้
อน
ออกทางฝี
มื
อการช่
างให้
เห็
นประจั
กษ์
เป็
นรู
ปธรรมเพื่
อตอบสนองต่
อการ
ยั
งชี
พและความต้
องการด้
านคุ
ณค่
าความงาม เช่
น งานเขี
ยน งานปั้
น
งานแกะสลั
ก งานหล่
อ เป็
นต้
น
๑๐. ผลิ
ตภั
ณฑ์
อย่
างอื่
น หมายถึ
ง งานช่
างฝี
มื
อดั้
งเดิ
มที่
ไม่
สามารถ
จั
ดอยู่
ใน ๙ ประเภทแรกได้
ซึ่
งอาจเป็
นงานช่
างฝี
มื
อที่
ประดิ
ษฐ์
หรื
อผลิ
ตขึ้
นจาก
วั
สดุ
ในท้
องถิ
่
นหรื
อจากวั
สดุ
เหลื
อใช้
เป็
นต้
น