Page 72 - มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม๒๕๕๒

Basic HTML Version

64
มรดกภู
มิ
ปั
ญญาทางวั
ฒนธรรม
ก่
องข้
าว คื
อ ภาชนะเคร ื่
องจั
กสานไม้
ไผ่
สำหรั
ใส่
ข้
าวเหนี
ยวนึ่
งเพื่
อการบริ
โภค มี
แหล่
งผลิ
ตอยู
ที่
บ้
านไผ่
เมืองมาย ตำบลเมืองมาย อำเภอแจ้ห่
ม จั
งหวั
ดลำปาง
กระบวนการผลิตก่องข้าวบ้านไผ่เมืองมายมี ๒ แบบ
คือ ก่
องข้าวขาว สานด้วยตอกผิวไม้ไผ่สีธรรมชาติ และก่
อง
ข้
าวดอก ใช้
ตอกผิ
วไม้
ไผ่
ย้
อมสี
มะเกลือ สานสลั
บกั
บตอก
สีธรรมชาติ ยกดอกเป็
นลวดลายเฉพาะด้านนอก ขาก่องข้าว
ทำด้วยไม้สั
ก หู
ร้อยเชือกทำด้วยหวาย โดยทั่
วไปก่
องข้าวดอก
จะม ี
รู
ปทรงต่
างๆ กั
น เช่
น ก่
องข ้
าวคอก ิ่
ว ก่
องข ้
าว
คอเล ิ
ง และลวดลายหลายแบบ เช่
น ลายดอกหลวง
ลายดอกจั
นแปดกล ี
บ ลายดอกกำบ้
ง ลายดอกกำบี
ลายดอกกาบจุ
ม เป็
นต้น
คุ
ณลั
กษณะพิ
เศษของก่องข้
าวดอกบ้
านไผ่เมืองมาย
คือ สาน ๒ ชั
้น ทำให้ระบายอากาศและรั
กษาความชื ้นได้ดี
ช่
วยป้
องกั
นไม่
ให้
ข้
าวแฉะหรื
อแห้
งเกิ
นไป รั
กษาคุ
ณภาพ
ของข้าวไว้ได้นาน
ก่องข้าวดอกที่
มีลวดลายสวยงามต้องใช้ทั
กษะในการ
สานเป็
นพิ
เศษ จึ
งมั
กใช้
ในโอกาสสำคั
ญ เช่
น ต้
อนรั
บแขก
ถวายอาหารพระ ฯลฯ
ก่
องข้
าวดอก