Page 18 - มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม๒๕๕๒

Basic HTML Version

10
มรดกภู
มิ
ปั
ญญาทางวั
ฒนธรรม
ที่
สาขา
รายละเอียด
งานช่
างฝีมือดั
้งเดิม
หมายถึง ภู
มิปั
ญญา ทั
กษะ
ฝีมือช่
าง การเลือกใช้วั
สดุ
และกลวิธีการสร้างสรรค์
ที่
แสดงถึงอั
ตลั
กษณ์
สะท้อน
พั
ฒนาการทางสั
งคมและ
วั
ฒนธรรมของกลุ
มชน
๕) โหราศาสตร์
ดาราศาสตร์
เป็
นองค์
ความรู
้เกี่
ยวกั
บการทำนายทายทั
ดวงชะตา ดวงดาว จั
กรวาล และสิ่
งที่
เหนื
อธรรมชาติ หรื
อเป็
นวิ
ชาที่
ว่
าด้
วย
การพยากรณ์
โดยอาศั
ยการโคจรของดวงดาวเป็
นหลั
ก เช่
น การตั
งช ื่
การทำนายอนาคต การให้ฤกษ์ และอื่
นๆ เป็
นต้น
๑) ผ้
าและผลิ
ตภั
ณฑ์
จากผ้
า หมายถึ
ง ผลผลิ
ตที่
เกิ
ดจากการทอ ย้
อม
ถั
ก ปั
ก ตีเกลียว ยก จก มั
ดหมี่
พิมพ์
ลาย ขิด เกาะ/ล้วง เพื่
อใช้เป็
นเครื่
องนุ
งห่
แสดงสถานภาพทางสั
งคม ลั
กษณะของผ้
าไทยเป็
นผ้
าหน้
าแคบ ลวดลายผ้
มีความเกี่
ยวข้องกั
บตำนานพื ้นถิ่
น ความเชื่
อ และธรรมชาติ ซึ่
งลวดลายดั
งกล่าว
มั
กเกิดจากเส้นพุ
่งเป็
นหลั
ก เอกลั
กษณ์ของผ้าไทยที่
เด่นชั
ด คือ ไม่นิยมตั
ดแต่งผ้า
มั
กใช้
ทั
งผื
น เช่
น ผ้
าขาวม้
า ถุ
งย่
าม ผ้
าซิ่
น โสร่
ง ถ้
าเป็
นผ้
านุ
งจะใช้
ผ้
าลาย
แต่
ถ้าเป็
นผ้าห่
มจะใช้ผ้าพื้น
๒) เครื่
องจั
กสาน หมายถึง ภาชนะเครื่
องใช้ประจำบ้านของคนไทย เช่น
ตะกร้
า กระจาด ทำจากวั
ตถุ
ดิ
บในท้
องถิ่
น เช่
น ไผ่
หวาย กระจู
ด ลำเจี
ยก
โดยนำมาจั
กและสาน จึ
งเรี
ยกว่
า เครื่
องจั
กสาน กลวิ
ธี
ในการทำเครื่
องจั
กสาน
ได้
แก่
การถั
ก ผู
ก รั
ด มั
ด ร้
อย โดยใช้
ตอก หวาย เพื่
อให้
เครื่
องจั
กสานคงทน
และคงรู
ปอยู
ได้ตามต้องการ
๓) เครื่
องรั
ก หมายถึง หั
ตถกรรมที่
ใช้รั
กเป็
นวั
สดุ
สำคั
ญในการสร้างผลงาน
เช่
น ปิดทองรดน้ำ ภาพกำมะลอ ประดั
บมุ
ก ประดั
บกระจกสี ปั้
นกระแหนะ และ
เขิน รั
กหรือยางรั
ก มีคุ
ณลั
กษณะเป็
นยางเหนียว สามารถเกาะจั
บพื้นของสิ่
งใดสิ่
งหนึ่
ที่
ประสงค์
จะทาหรือถมทั
บ หรือเคลือบผิ
วได้
ดี
มี
คุ
ณสมบั
ติ
ที่
ทำให้
ผิ
วพื ้
น ซึ่
งทา
หรื
อเคลื
อบรั
กเป็
นผิ
วมั
นภายหลั
งรั
กแห้
งสนิ
ท มี
คุ
ณภาพคงทนต่
อความร้
อน
ความชื้น กรดหรือด่
างอ่
อนๆ และยั
งเป็
นวั
สดุ
ที่
ใช้เชื่
อมสมุ
ก หรือสีเข้าด้วยกั
๔) เครื่
องปั
นดินเผา หมายถึง หั
ตถกรรมที่
ใช้ดินเหนียวเป็
นวั
ตถุ
ดิบหลั
ในการผลิ
ต มี
ทั
งชนิ
ดเคลือบและไม่
เคลือบ โดยที่
เนื ้
อดิ
นเหนี
ยวต้
องมี
ส่
วนผสม
ของทรายแม่
น้
ำที่
เป็
นทรายเนื
อละเอี
ยดและช่
วยให้
เนื
อดิ
นแห้
งสนิ
ทไม่
แตกร้
าว
ดิ
นเหนี
ยวที่
ใช้
ทำเครื่
องปั
นดิ
นเผาจากที่
ต่
างๆ ให้
สี
ไม่
เหมือนกั
น เช่
น ดิ
นเหนี
ยว
เกาลินจากลำปาง จะให้เครื่
องปั
นดินเผาเป็
นสีขาว ดินเหนียวจากราชบุ
รีให้สีแดง
ดินเหนียวจากด่
านเกวียนให้สีเหลือง น้ำตาลอมม่
วง หรือน้ำเงิน