Page 97 - dcp6

86
และอำ�นาจทางการปกครองจากอำ�นาจรัฐสยาม ทั้งยังเป็นการสร้างจิตสำ�นึกร่ วมทางเชื้อชาติเผ่ าพันธุ์ไท-ยวนและ
เชื่อมโยงไปสู่การสร้างเครื อข่ายทางวัฒนธรรมในภูมิภาคล้านนากับล้านช้างและพม่าอีกด้ วย (เธียรชาย อักษรดิษฐ์ ,
๒๕๔๕)
หากมองในแง่คุณค่าด้านจิตใจ ถือได้ว่ าพระธาตุประจำ�ปีเกิ ดได้กลายมาเป็นพระธาตุประจำ�เมืองหรือประจำ�
ท้องถิ่นไปด้ วย เพราะเหตุที่มีตำ �นานที่กล่าวถึงการเสด็จมาของพระพุทธเจ้า การประทานพระเกศาธาตุและการ
พยากรณ์ถึงความเจริญรุ่งเรืองในอนาคตของบ้านเมืองแห่งนั้น ตลอดจนถึงเรื่องเล่าทางประวั ติศาสตร์ ของท้องถิ่น
เพื่อมารับรองความชอบธรรมและศักดิ์ศรีความมีตั วตนของคนในท้องถิ่ นให้มี คุณค่ าเพิ่มมากขึ้น และยังมองได้ว่ า
“พระธาตุ” ยังมีสถานะบทบาทในการเป็นเสาหลักหรื อเสา “ใจบ้านใจเมือง” อันศักดิ์ สิทธิ์อีกสถานะหนึ่ งด้วย โดย
ได้รับการอุ ปถัมภ์ ดูแลจากพระมหากษัตริย์และชนชั้นสูง “พระธาตุ” กลายเป็นสัญลักษณ์ เป็นหมุดหมาย หรือศู นย์
รวมทางด้านจิตใจของคนในชุ มชนท้องถิ่นที่แสดงถึงความยิ่งใหญ่ความเป็นคนมีหลักแหล่งแห่งที่ ทำ�ให้คนในชุมชน
ท้องถิ่นเกิดความภาคภูมิ ใจและความมั่นใจในตัวเองมากขึ้นไปด้วย
หากมองสถานภาพของ “พระธาตุ” ในปัจจุบัน เมื่อสั งคมพัฒนาคลี่คลายจากสังคมกสิกรรมแบบโบราณ
มาเป็นสั งคมทุนนิยมอุตสาหกรรมในปัจจุบัน ทำ �ให้องค์พระธาตุประจำ �เมืองเหล่านั้นได้ รับการอุ ปถัมภ์ ดูแลจาก
หน่วยงานราชการที่รับผิดชอบและจากแรงศรัทธาของประชาชนทั่วไปทั้ งจากต่างจังหวัดหรือต่างประเทศ มีการ บูรณะ
ซ่อมแซมด้วยวัสดุ อันมีค่ามากขึ้น ขณะเดียวกันก็ได้เกิ ดธรรมเนียมการสร้างพระธาตุ องค์เล็กองค์น้อยขึ้นตามยอดเขา
หรือตามวัดต่างๆ ให้เป็นพระธาตุประจำ�หมู่บ้าน มีการสถาปนาและพิธีบรรจุวั ตถุมงคลเข้าไปในหั วใจของ พระธาตุ
และมีประเพณี “ขึ้นธาตุ ” ในท้องถิ่นย่อยๆ ในแต่ละชุมชนเพิ่มมากขึ้ นตามไปด้วย จนถึงปัจจุบันวั ดและ พระธาตุ
ประจำ�ถิ่นเหล่านั้นได้กลายเป็นสถานที่ ท่องเที่ยวที่ เกี่ยวพันกับคติ การทำ�บุญ การขอพรจากสิ่งศักดิ์สิทธ์ ไปจนถึงการ
ทำ�บุญสะเดาะเคราะห์เพื่ อความเป็นสิริมงคลแก่ชีวิตไปด้วย
ในด้านปั จจัยคุ กคาม ทุกวันนี้มี ปัญหาความแออัดจากการขยายตั วของชุมชนเมือง ทำ�ให้ทัศนียภาพ และระบบ
การจราจรเพื่อการเข้าถึ งพื้นที่เหล่านั้ นเริ่ มมีปัญหามากขึ้น การมี นักท่องเที่ ยวเพิ่มขึ้นทำ�ให้เกิ ดปัญหาทางด้าน
สิ่งแวดล้อม ปัญหาผลประโยชน์ด้านการบริ หารจัดการพื้นที่ รวมถึ งการนำ�ภาพและเรื่องราวทางประวั ติศาสตร์ของ
ท้องถิ่นเหล่านี้ มาทำ�เป็นบทสารคดีการท่ องเที่ยวเพื่อเป็นธุ รกิจการค้าทางสื่ อต่างๆ เหล่านี้ นับเป็นภัยคุกคาม
อันสำ�คัญของท้องถิ่นที่ต้องมีมาตรการในการคุ้มครองให้ชัดเจนต่ อไป
ตำ�นานพระธาตุประจำ�ปีเกิดล้ านนา ได้รับการขึ้ นทะเบียนเป็นมรดกภูมิ ปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติประจำ�
ปีพุทธศักราช ๒๕๕๘
เอกสารอ้างอิง
เธียรชาย อักษรดิษฐ์, ชุธาตุ : บทบาทและความหมายของพระธาตุในอนุ ภูมิภาคอุษาคเนย์ กรณีศึกษาความเชื่อ
เรื่องพระธาตุปีเกิดในล้านนา. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาภูมิภาคศึ กษา บัณฑิตศึกษา
มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. ๒๕๔๕,
มูลนิธิสารานุ กรมวัฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณิชย์ , สารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคเหนื อ, ๒๕๔๒,