Page 80 - dcp6

69
ผู้มีบุญ และจะได้เป็นใหญ่ภายหน้ า แต่จะเป็นผู้ฆ่าพระ
ราชบิดาเมื่อครบกำ�หนดพระมเหสีก็ประสู ติ พระกุมาร
ขณะที่ข้าราชบริพารได้เอาพานไปรองรับ บั งเอิญหน้า
ผากของพระกุมาร กระทบขอบพานเป็ นแผล พญากง
ได้สั่งให้นำ�พระกุมารไปทิ้งตามยถากรรม ยายหอมไปพบ
เข้านำ�ไปเลี้ ยงไว้ และตั้งชื่อว่า “พาน”
ครั้นเมื่ อเด็กชายพานโตขึ้นยายหอมก็นำ�ไปฝาก
ให้เล่าเรียนที่ วัด พานเป็ นเด็กฉลาด สมภารวัดผู้เป็ น
อาจารย์จึงรักใคร่เอ็ นดูมีวิชาอะไรก็สอนให้หมดอาจารย์
ได้ นำ�พานไปฝากให้เข้ ารั บราชการกับเจ้ าเมื องราชบุรี
พานเป็นคนปัญญาดี เรี ยบร้ อยและขยั น จึงเป็ นที่
โปรดปรานของเจ้าเมืองราชบุรีมาก จนถึ งกับรับไว้เป็ นโอรสบุญธรรม สมัยนั้นเมืองราชบุรีขึ้นกั บเมืองกาญจนบุรี
(บางสำ�นวนว่าเมืองนครชัยศรี) พระยาราชบุรีต้องส่งเครื่องบรรณาการทุกปี พญาพานเป็นผู้มี ฝีมือในการรบจึงชักชวน
ให้เจ้าเมืองราชบุ รีแข็งเมืองยกกองทั พไปปราบพญาพานเป็นแม่ทัพออกไปรบกับพญากง ทั้งสองทำ �ยุทธหั ตถีกั น
ในที่สุดพญากงก็ถูกฟั นด้วยของ้าวคอขาดตายในที่รบ
เมื่อพญาพานเข้ายึดเมืองกาญจนบุ รี (บางสำ�นวนว่าเมืองนครชัยศรี) ได้ แล้ว ย่อมได้ทั้งราชสมบัติตลอดจน
พระมเหสีของพญากงด้ วย แต่ในขณะที่จะเข้าไปหาพระมเหสีนั้น เทวดาได้แปลงกายเป็นแมวแม่ลูกอ่อนให้ลูกกินนม
ขวางประตูไว้ แล้วร้องทักเสียก่อน พญาพานจึงได้อธิษฐานว่า ถ้าพระมเหสีเป็นแม่ของตนจริงก็ขอให้มีนํ้านมไหลซึม
ออกมา ก็เห็นนํ้านมไหลออกมาจริง จึงได้ รู้ว่ าทั้งสองเป็นแม่ลูกกัน พญาพานจึงสำ�นึกได้ว่ าได้กระทำ�ปิตุฆาตฆ่า
พระราชบิดา และโกรธที่ยายหอมปิ ดบังความจริง ด้ วยโทสะจริตจึ งสั่งให้นำ�ยายหอมไปฆ่าเสีย ต่อมาด้วยความ
สำ�นึกผิดที่ได้ฆ่าพระราชบิดาและยายหอมผู้มี พระคุณ จึงได้สร้างพระเจดีย์ขนาดใหญ่สูงชั่วนกเขาเหินตามคำ�แนะนำ�
ของพระอรหันต์ คื อ พระปฐมเจดีย์ ที่เมืองนครชัยศรี (ปัจจุบันตั้งอยู่ในจังหวัดนครปฐม) เพื่อเป็นการล้ างบาปที่ฆ่า
พระราชบิดาให้บรรเทาลงบ้าง และสร้างพระประโทณเจดีย์ (ปัจจุบันตั้งอยู่ในจังหวัดนครปฐม)เพื่อล้างบาปที่ฆ่ายายหอม
นอกจากนี้ยังมีเค้าโครงเรื่องที่มี รายละเอียดแตกต่างในตอนท้ายเรื่องอี ก ๒ แบบ คือโครงเรื่องพญาพานเป็ น
ลูกเลี้ยงเมืองสุโขทั ย เมื่อชนะสงครามเข้าเมือง มารดาเห็นก็ร้องไห้จนทราบว่าเป็นแม่ ลูกกัน และอีกโครงเรื่องหนึ่ง
คือ เมื่อพญาพานชนะกลับมาที่เมืองคิดจะทำ�มารดาเป็นภรรยา เทวดาปลอมตัวเพื่อทักห้ามปรามโดยยามที่ ๑ เป็น
แมว และยามที่ ๒ เป็นม้ า ในยามที่ ๓ เมื่ อพญาพานมาพบ มารดาก็ร้ องไห้จนรู้ว่าเป็นแม่ ลูกกัน
ตำ�นานเรื่อง พญากง พญาพาน แพร่หลายอย่างมากในภาคกลางโดยเฉพาะในจั งหวัดนครปฐมและพื้นที่ใกล้เคียง
อาทิ จังหวัดราชบุ รี จังหวัดกาญจนบุ รี เป็ นตำ�นานประจำ �ถิ่นที่ใช้อธิบายประวัติ ความเป็นมาของพระปฐมเจดีย์
พระประโทณเจดีย์ ตลอดจนชื่อหมู่บ้าน ตำ �บล ตลอดจนแม่นํ้าลำ�คลองต่างๆ ในจั งหวัดนครปฐมและจังหวัดใกล้
เคียง อาทิ จังหวัดกาญจนบุรี ราชบุรี พระนครศรีอยุธยา เช่น บ้านถนนขาด (ถนนที่พญากงกับพญาพานใช้สู้รบกัน)
บ้านสามพราน (บริเวณที่นายพรานสามคนช่วยกันหาช้างให้พญาพานไปรบกับพญากง) บ้านดอนยายหอม (บริ เวณ
ที่ตั้งบ้านเรือนยายหอม)