6
นางวั
นทอง หรื
อพิ
มพิ
ลาไลยเป็
นแบบของหญิ
งไทยที่
ไม่
สามารถกำ
�หนด
ชะตาชี
วิ
ตด้
วยตั
วเอง การตั
ดสิ
นใจขึ้
นอยู่
กั
บผู้
อื่
น
นิ
ทาน
ขุ
นช้
างขุ
นแผน
ยั
งเป็
นเรื่
องตั
วอย่
างแสดงวิ
ถี
ชี
วิ
ตของ
ลู
กผู้
ชายไทยในอดี
ต ตั้
งแต่
เด็
กจนโต เริ่
มต้
นตั้
งแต่
การศึ
กษาเล่
าเรี
ยน
การแสวงหาเครื่
องรางของขลั
ง การแสวงหาของวิ
เศษเพื่
อนำ
�มาเป็
น
อาวุ
ธคู่
กาย จนเข้
ารั
บราชการ ทำ
�ศึ
กสงคราม ได้
รั
บความดี
ความชอบ
ตลอดจนถึ
งต้
องโทษจำ
�คุ
ก ชี
วิ
ตของขุ
นแผนจั
บใจคนไทย จนนำ
�ไปตั้
ง
เป็
นชื่
อพระพุ
ทธรู
ป เช่
น ที่
วั
ดพลายชุ
มพล สุ
พรรณบุ
รี
เรี
ยกพระพุ
ทธรู
ป
ปางไสยาสน์
ที่
นั่
นว่
า เณรแก้
ว ที่
วั
ดพระรู
ป สุ
พรรณบุ
รี
เรี
ยกพระเครื่
อง
ดิ
นเผา บางรุ่
นว่
า
พระขุ
นแผนไข่
ผ่
า ขุ
นแผนแตงกวา
เป็
นต้
น
นิ
ทาน
ขุ
นช้
างขุ
นแผน
มี
ความสั
มพั
นธ์
กั
บ วิ
ถี
ชี
วิ
ตของคนไทย
ภาคกลางมาโดยตลอดเพราะเกี
่
ยวข้
องกั
บการแสดงหลายประเภท
ตั้
งแต่
แรกเริ่
มในสมั
ยกรุ
งศรี
อยุ
ธยาที่
ใช้
เล่
าเรื่
องประกอบทำ
�นองเรี
ยกว่
า
ขั
บเสภา ต่
อมานำ
�ปี่
พาทย์
เข้
ามารั
บ ทำ
�ให้
เกิ
ดขั
บเสภาพร้
อมปี่
พาทย์
ในสมั
ยรั
ชกาลที่
๒ แห่
งกรุ
งรั
ตนโกสิ
นทร์
ในสมั
ยรั
ชกาลที่
๔-๕
ชนชั้
นสู
งนำ
�ละครรำ
�มาผสมจนเกิ
ด เสภารำ
� ละครเสภา ละครพั
นทาง
ส่
วนชาวบ้
านนำ
�เพลงพื้
นบ้
านมาผสมจนเกิ
ดเพลงทรง
เครื่
อง และนิ
ยมนำ
�ไปแสดงลิ
เก
ปั
จจุ
บั
น นิ
ทาน
ขุ
นช้
างขุ
นแผน
ได้
ถู
กนำ
�ไป
สร้
างเป็
นละครโทรทั
ศน์
และภาพยนตร์
ไทยหลาย
ครั้
งหลายหน เช่
น เรื่
อง
ขุ
นแผนผจญภั
ย
นอกจากนี้
ก็
นำ
�ไปสร้
างเป็
นหนั
งสื
อการ์
ตู
น หนั
งสื
อนิ
ทาน และ
นำ
�บางตอน เช่
น ตอนกำ
�เนิ
ดพลายงาม เป็
นแบบเรี
ยน
ในหลั
กสู
ตรวิ
ชาภาษาไทยการศึ
กษาขั้
นพื้
นฐานของ
กระทรวงศึ
กษาธิ
การด้
วย นั
บเป็
นเรื่
องหนึ่
งที่
คนไทย
ทุ
กภาครู้
จั
กดี
นิ
ทานขุ
นช้
าง-ขุ
นแผน ได้
รั
บการขึ้
นทะเบี
ยน
เป็
นมรดกภู
มิ
ปั
ญญาทางวั
ฒนธรรมของชาติ
ประจำ
�ปี
พุ
ทธศั
กราช ๒๕๕๓